“Takimi i Madh i Prishtinës” mblodhi rreth vetës shumë personalitete të shquara shqiptare nga të gjitha krahinat. Ndër ta ishin edhe arbëreshët e Italisë, të cilët për vite me radhë vazhdojnë të ruajnë traditat, kulturën dhe gjuhën shqipe.
Për arbëreshin, Damiano Guagliardi, i cili është edhe President i Federatës së 26 të shoqatave Arbëreshe, ruajtja e gjuhës shqipe është paksa e vështirë ngase populli arbëresh nuk di të shkruajë e as të lexojë dhe kritikon shtetin italian për ndihmën e pakët që e jep në këtë aspekt për ruajtën e gjuhës arbëreshe.
Guagliardi: Populli arbëresh nuk di të shkruajë, nuk di të lexojë shqip sepse shteti italian nuk na ndihmon
“Ne deri 40 vjet më përpara flisnim vetëm arbërisht, gjuha jonë ishte arbërisht dhe u trashëgua nga nëna, babai kështu duke folur. Populli arbëresh nuk di të shkruajë nuk di të lexojë shqip sepse shteti italian nuk na ndihmon sot të shkruajmë gjuhët tona e sidomos këtu mendojmë njëherë në gjuhën tonë arbëreshe e pastaj e kthejmë në gjuhën italiane”, tha Guagliardi.
Ai tha gjithashtu se arbëreshët janë pjesë e historisë së Italisë, pasi sipas tij ka shumë dëshmorë nga Arbëria që u flijuan për çlirimin e shtetit italian.
Guagliardi: Arbëreshët janë pjesë e historisë së Italisë që unifikojë italian shtetin
“Arbëreshet e Italisë, jemi 5 krahina në Itali, kanë një histori të madhe se janë pjesë e historisë italiane siç quhet rilindja italiane që unifikoj italian shtetin te shekullit të dhjetë e bënë heronjtë e shtetit arbëresh ne kemi dëshmorët që luftuan si ata të juajt për çlirimin e italianëve nga të huajt. Kjo është historia e arbëreshëve e cila është shumë e ndershme”, tha ai.
Ndërsa për Xhenaro Deciko, një gazetar i njohur arbëresh, ka thënë se kultura dhe gjuha arbëreshe duhet të ruajtur ngase janë histori e vjetër e shqiptarëve.
Deciko: Gjuha jonë është gjuhë e vjetër sepse arbëreshët kanë një histori të vjetër
“Në Arbëri kulturat vazhdojmë t’i ruajmë si bëjmë gjithmonë dhe janë disa iniciativa që t’i mbajmë traditat tona të bukura të vjetra....Por gjuha jonë është gjuhë e vjetër sepse arbëreshët kanë një histori të vjetër”, ka thënë Deciko.
Arbëreshët janë pakica shqiptare të cilët kanë ardhur nga Shqipëria, duke u vendosur në Itali pas vdekjes së Skënderbeut dhe që nga atëherë vazhdojnë t’i ruajnë me fanatizëm zakonet e tyre, si gjuhën, veshjet, ritet, dhe doket sikur që i kishin në mëmëdhe.
