Analistja pro-ruse Dragana Trifkoviq, një ish-anëtare e presidencës së Dveri dhe DSS, kishte akses në faqen e internetit Newsfront Serbia, versioni i brendshëm i një portali propagandistik rus që autoritetet amerikane pretendojnë se kontrollohet nga FSB ruse. Një hetim gazetaresk ndërkombëtar, në të cilin mori pjesë edhe Raskrikavanje, zbuloi një rrjet prej të paktën 70 redaktorësh, gazetarësh dhe kontribuesish nga e gjithë Evropa, të cilët ishin ose janë ende pjesë e kësaj makinerie propagandistike ruse.
Në mars 2014, gjatë ditëve të aneksimit të Krimesë nga Rusia, një grup burrash të maskuar me uniforma ushtarake pushtuan Qendrën Investigative të Krimesë, një redaksi e pavarur që është anëtare e Rrjetit Global të Gazetarëve Hulumtues (GIJN). Ata u thanë rojeve të sigurisë se gjithçka ishte rregulluar me “autoritetet e Krimesë”, dhe më pas ata u futën brenda.
“Nga kjo ndërtesë vijnë informacione të rreme”, tha një nga drejtuesit e ekipit të maskuar. Ai ishte nga të paktët pa fantazmë, një djalë i gjatë i veshur me xhinse dhe një pallto të zezë lëkure me jakë gëzofi.
Ai u ofroi gazetarëve të qëndronin në punët e tyre, por nën një politikë redaktuese ideologjikisht të ndryshme: “Ne do të përpiqemi të negociojmë një marrëveshje reale për raportim real në një mënyrë reale.” Oferta u refuzua. Ata arritën të kapnin disa nga pajisjet dhe dokumentacionin dhe u larguan nga zyrat e tyre, nga të cilat media e re e Krimesë Front filloi të funksionojë që në atë moment.
Kjo ngjarje praktikisht arriti në një aneksim mediatik të Krimesë dhe puna iu besua një burri me një pallto lëkure – Konstantin Knirik, një aktivist politik pro-rus nga gadishulli. Pas kësaj, Knirik do të promovohet në postin e kreut të degës së Krimesë të Partisë Nacionaliste të Rodinit, partia e zëvendëskryeministrit të atëhershëm të Rusisë, Dmitry Rogozin.
Krijimi i Frontit të Krimesë ishte kontributi i tij në “përpjekjet e Novorossiya” (territoret ukrainase të pretenduara nga rusët) dhe “mbështetja informative”, për të cilën, siç u mburr ai, u shpërblye me medalje dhe urdhra nga shteti rus.
“Në luftën aktuale hibride, një aparat fotografik mund të bëjë më shumë se një armë”, tha në një intervistë Knirik, i cili është përshkruar nga revista Time si “luftëtari i informacionit i epokës dixhitale”.
Në javët në vijim, aneksimi i Krimesë u përfundua zyrtarisht dhe veprimet separatiste ruse u fokusuan në rajonin e Donbasit. Fronti i Krimesë u riemërua shpejt në Newsfront dhe “mbështetja informative” për interesat ruse vazhdoi.
Botimet lokale të faqes në gjuhë të ndryshme filluan të shfaqen në të gjithë Evropën. Newsfront u zgjerua drejt perëndimit, duke hapur portale në Sllovaki, Poloni, Hungari, Bullgari, Gjeorgji, Francë, Gjermani, Spanjë dhe Serbi.
Kjo shumë shpejt tërhoqi vëmendjen e mediave dhe institucioneve perëndimore.
Në vitin 2017, e përjavshmja gjermane Zeit publikoi dëshminë e një ish-punonjësi të Newsfront, i cili zbuloi se faqja financohet kryesisht nga inteligjenca ruse dhe se disa tema janë porositur drejtpërdrejt nga zyra e Putinit. Knirik e mohoi këtë.
Në periudhën në vijim, autoritetet amerikane morën masa kundër sajtit. Në vitin 2020, Departamenti i Shtetit identifikoi Newsfront si një nga shtyllat e propagandës ruse që dyshohet se është e lidhur me Shërbimin Federal të Sigurisë (FSB). Një vit më vonë, Departamenti Amerikan i Thesarit vendosi sanksione kundër Newsfront, dhe më pas në mars 2022, ai sanksionoi Knirik dhe tre kolegë të tij.
Newsfront e quajti në mënyrë eksplicite faqen si të drejtuar nga FSB dhe deklaroi se Knirik po publikonte artikuj të porositur nga inteligjenca ruse. Vendi u identifikua si pjesë e një rrjeti më të gjerë propagandistik të drejtuar fshehurazi nga shteti rus.
“Rusia investon shumë në këto shtëpi propagandistike, të cilat e prezantojnë veten si faqe lajmesh për të përhapur narrativa të rreme dhe mashtruese. Ata ia kalojnë përmbajtjen njëra-tjetrës (…) dhe propaganda që prodhojnë së bashku më pas citohet nga media më të mëdha dhe më të besueshme. , të cilat përcjellin mesazhin e inteligjencës ruse tek një lexues më i gjerë”, thuhet në raportin e Thesarit të SHBA-së. .
Kontrolluesit e fakteve evropiane kanë shqyrtuar gjithashtu përmbajtjen e këtyre faqeve. Portali kundër dezinformimit i Bashkimit Evropian EUvsDisinfo deri më tani ka zbuluar qindra dezinformata në Newsfront – nga temat pandemike deri te ngjarjet në Ukrainë. Përveç lajmeve të rreme flagrante, faqja e internetit transmeton në mënyrë jokritike qëndrimet zyrtare të kryesisë ushtarake dhe politike ruse dhe promovon ideologët e regjimit të Putinit. Tekstet janë marrë shpesh nga burime të tjera ruse, shumë janë të panënshkruara dhe vetëm një emër shfaqet në impresum – Konstantin Knirik.
Por ai nuk është i vetëm në këtë biznes.
Një ekip ndërkombëtar prej gjashtë redaksive evropiane, përfshirë Raskrikavanje, ka zbuluar një rrjet prej të paktën 70 gazetarësh, kontribuesish, redaktorësh rajonalë dhe lokalë nga e gjithë Evropa, të cilët janë pjesë e kësaj makinerie propagandistike.
Gazetarët arritën t’i identifikonin ata pasi kishin në posedim më shumë se 100 adresa emaili të lidhura me Newsfront. Këta janë personat që përmes këtyre adresave elektronike kanë mundur të publikojnë tekste në këtë faqe propagandistike.
Lista që përpiluam përfshinte adresat e e-mail të njerëzve që kanë ose kishin akses në faqen e Newsfront në serbisht. Gazetarët zbulues identifikuan katër prej tyre nga Serbia.
Të gjithë ata janë të panjohur për publikun e gjerë, përveç një gruaje.
Ai vit 2016 nuk ishte vetëm i trazuar për Newsfront për shkak të arrestimit të redaktorit të tij në Kosovë.
Ishte një vit i rëndësishëm për rajonin: zgjedhjet parlamentare u mbajtën në Mal të Zi, të cilat përcaktuan nëse vendi do të votonte për anëtarësimin në NATO. Knirik njoftoi hapur se Newsfront synonte të mbështeste edhe këtu përpjekjet gjeopolitike të Rusisë.
“Regjimi aktual po përpiqet t’i detyrojë njerëzit në këtë aleancë ushtarake. (…) Ne kemi për detyrë t’i parandalojmë SHBA-të që të përdorin informacionin për ta bërë realitet skenarin ukrainas në Mal të Zi”, tha ai, duke riafirmuar se e sheh gazetarinë si mjet për luftën politike.
Atë vit, veçanërisht në prag të zgjedhjeve, Newsfront Serbia zhvilloi një fushatë të ashpër kundër kryeministrit të atëhershëm, Milo Gjukanoviq, duke mbrojtur hapur në tekstet e saj votën për opozitën, Frontin Demokratik pro-rus.
Në atë kohë, Sazonova u takua, siç zbulon faqja hetimore britanike Bellingket, edhe me të djathtën Nemanja Ristiq, i cili së shpejti do të akuzohet nga prokurori malazez për komplot për grusht shteti. Ristiq akuzohet se është pjesë e një komploti malazez, serb dhe rus për të detyruar forcat proruse në pushtet në ditën e zgjedhjeve në tetor 2016, me qëllim që të parandalojnë hyrjen e vendit në NATO. Të akuzuar janë gjithashtu drejtues të Frontit Demokratik dhe dy agjentë të shërbimit të inteligjencës ushtarake të Rusisë GRU.
Përfundimisht, Mali i Zi u bashkua me NATO-n dhe, pas disa vitesh, të akuzuarit u dënuan me burgime të gjata – Ristiq me shtatë vjet. Vendimi më vonë u rrëzua dhe një gjykim i ri është duke u zhvilluar./The Geopost/
Sazonova që atëherë është larguar nga Newsfront dhe është zhdukur nga mediat sociale. Ajo nuk iu përgjigj pyetjeve të Raskrikavanje.
Knirik ka dashur që ajo të zëvendësohet nga Dragana Trifkoviq, siç pohon ajo në një intervistë për Raskrikavanje.
Ajo nuk mundi të përgjigjej pse u zgjodh Knirik si redaktore e re e portalit.
Ndoshta nuk ka shumë njerëz që flasin rusisht dhe merren me gazetari”.
Por edhe para kësaj oferte biznesi, Trifkoviq dhe Njuzfront kishin një histori të marrëdhënieve të mira.
