LIVE: Sulmet në Detin e Kuq/ Rebelët Huthi sulmojnë luftanijen amerikane, reagon ashpër Perëndimi

Rebelët Huthi qëlluan një raketë ndaj një luftanijeje amerikane në detin e Kuq, pas sulmeve të Shteteve të Bashkuara dhe Britanisë që prej së enjtes së kaluar. Sulmi në fjalë është i pari që konfirmohet nga Amerika pas disa javë agresion të ushtruar ndaj anijeve tregtare.

Ndërkohë, ministri britanik i Mbrojtjes ka deklaruar se Londra po monitoron situatën dhe se nëse sulmet nuk ndalen, Mbretëria e Bashkuar do të marrë vendimet e duhura.

 “Qasja e tyre në detin e Kuq është tërësisht e papranueshme. Ne do ta ndjekim me vëmendje për të parë nëse nevojitet aksion i mëtejshëm dhe më pas do të vendosim. Synimi ynë është t’i dërgojmë një mesazh të qartë Huthëve, gjë të cilën e kemi arritur deri tani”, tha Grant Shapps, sekretar i Mbrojtjes, Britani e Madhe.

Që prej 17 tetorit të kaluar, militantët e mbështetur nga Irani janë përpjekur të sulmojnë anije të shumta në akset ndërkombëtare të lundrimit.

Një anije në pronësi të Shteteve të Bashkuara është goditur të hënën nga një raketë e shkrepur nga rebelët e lëvizjes jemenase, Huthi, në Gjirin e Adenit, njoftuan zyrtarët.

Komanda Qendrore e Shteteve të Bashkuara e konfirmoi sulmin dhe i fajësoi rebelët e Huthit për të.

"Anija ka raportuar se nuk ka të lënduar apo dëme të mëdha dhe po e vazhdon rrugëtimin", tha Komanda Qendrore.

Firmat e sigurisë Ambrey dhe Dryad Global thanë për Associated Press (AP) se anija e goditur ishte Eagle Gibraltar, një anije për transportimin e mallrave me shumicë.

Anija është në pronësi të Eagle Bulk nga Konektikati i Shteteve të Bashkuara.

Agjencia detare e Britanisë së Madhe, UKMTO, e cila i mbikëqyr ujërat në Detin e Kuq, tha se sulmi ndodhi rreth 177 kilometra në lindje të Adenit.

Huthët e kanë shënjestruar këtë korridor jetik nëpër të cilin kalojnë furnizimet me mallra dhe energji nga Azia dhe Lindja e Mesme në drejtim të Kanalit të Suezit dhe pastaj në Evropë.

Rebelët e Huthit, të cilët mbështeten nga Irani, thonë se sulmet në ngushticën jetike të transportit të mallrave përmes Detit të Kuq po bëhen ndaj anijeve të ndërlidhura me Izraelin, si përgjigje ndaj luftës në Rripin e Gazës.

Forcat britanike dhe ato amerikane ditë më parë i sulmuan objektivat ushtarake të lëvizjes rebele jemenase Huthi, e cila mbështetet nga Irani, duke rritur frikën për zgjerimin e konfliktit në Lindjen e Mesme, teksa luftimet e ashpra po vazhdojnë në Rripin e Gazës.

Të premten, në ditën e parë të sulmeve ajrore të udhëhequra nga SHBA-ja u sulmuan 28 lokacione dhe mbi 60 caqe nga raketat dhe bombat e lëshuara nga avionët luftarakë, luftanijet dhe nëndetëset. Sulmet goditën depo të armëve, radarë dhe qendra komanduese, sipas SHBA-së.

Forcat amerikane kryen, po ashtu, sulme ajrore të shtunën ndaj radarëve të rebelëve të Huthit.

Mbretëria e Bashkuar nuk ka interes të marrë pjesë në ndonjë konflikt më të gjerë në Jemen, por "po pret të shohë se çfarë do të ndodhë" përpara se të vendosë nëse mund të nevojiten sulme të mëtejshme ushtarake kundër forcave Houthi, tha sekretari i mbrojtjes.

Duke diskutuar sulmet e udhëhequra nga SHBA ndaj rebelëve me bazë në Jemen në orët e para të së premtes, të cilat kishin për qëllim ndalimin e sulmeve Houthi ndaj anijeve në Detin e Kuq, Grant Shapps tha se qëllimet e operacionit ushtarak ishin gjithmonë të kufizuara, raporton The Guardian, transmeton "Bota sot".

“Ne kemi qenë gjithmonë të qartë me qëllimin tonë që të mos shkojmë në Jemen apo diçka të tillë, por thjesht të dërgojmë një mesazh shumë të qartë dhe, shpresoj, të paqartë për Houthis-të e mbështetur nga Irani është se sjellja e tyre në Detin e Kuq ishte krejtësisht e papranueshme”, tha ai për Sky News të hënën.

I pyetur nëse sulmet e mëtejshme ishin të mundshme, Shapps i tha BBC1 Breakfast: “Të garantosh se liria e lundrimit është tepër e rëndësishme. Pra, ne kemi thënë se ky është një veprim diskret. Natyrisht, nëse Houthi-t nuk ndalen, ne duhet ta shikojmë këtë përsëri.”
 

Veprimi "vendimtar" i Britanisë në Detin e Kuq "i dha një goditje" Houthis, ka thënë sekretari i mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar.

Në fjalimin e tij të parë madhor, Grant Shapps tha se "mjaft ishte mjaft" dhe sulmet e sakta u autorizuan në përgjigje të sulmeve të Houthi, sepse ata "zgjodhën të shpërfillnin" paralajmërimet e qarta, raporton The Guardian, transmeton "Bota sot".

Ai tha: "Rezultati është se Houthi-ve u është dhënë një goditje.

Përgjigja jonë vendimtare në Detin e Kuq dhe ngritja jonë në mbështetje për Ukrainën ofron një plan të drejtpërdrejtë se si Mbretëria e Bashkuar duhet të vazhdojë të udhëheqë në të ardhmen, duke ofruar mbështetjen tonë të palëkundur për aleatët tanë në kohë lufte, duke nxitur përgjigjen globale ndaj çdo aktori keqdashës që kërkon për të thyer rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla dhe për të vepruar me vendosmëri kur momenti na kërkon të mbrohemi, të pengojmë dhe të udhëheqim"

Kryeministri britanik, Rishi Sunak, do t'u drejtohet anëtarëve të parlamentit të Mbretërisë së Bashkuar të hënën për herë të parë që nga sulmet e Britanisë së Madhe dhe SHBA-së në objektivat Houthi në Jemen.

Sunak autorizoi sulmet me raketa pa u konsultuar me parlamentin, gjë që ai është i autorizuar ta bëjë, megjithatë konventa zakonisht nënkupton që politikanëve britanikë u jepet mundësia të diskutojnë veprimet ushtarake paraprakisht, raporton The Guardian, transmeton "Bota sot".

Pas sulmeve, Sunak tha se Houthi-t kishin “rrezikuar jetët në det” dhe po “shkaktonin ndërprerje të mëdha në një rrugë jetike tregtare”. Ai gjithashtu i quajti grevat "të kufizuara", por "të nevojshme" për të mbrojtur transportin tregtar dhe jetët.

Houthis pro-Hamasit kanë thënë se ata po synojnë anijet e lidhura me Izraelin në Detin e Kuq, pavarësisht se disa nuk kanë lidhje të qartë. Kjo ka nënkuptuar që kompanitë e transportit detar të devijojnë anijet përmes një rruge më të gjatë rreth Afrikës Jugore.

Kjo është hera e parë që Sunak bie dakord për veprime ushtarake që kur u bë kryeministër në tetor 2002. Sekretari i tij i jashtëm, David Cameron, tha të dielën se "siguria operacionale" e bëri të nevojshme të vazhdohej pa votim. Ish-udhëheqësi laburist Jeremy Corbyn e quajti vendimin "shumë të turpshëm që parlamenti as që është konsultuar".

Disa orë para lajmit të fundit të SHBA-së që thotë se ka rrëzuar një raketë Houthi të gjuajtur drejt një destrojeri amerikan në Detin e Kuq, Dan Sabbagh raportoi mbi shqetësimet e fundit rreth rrugës jetike tregtare:

Tensionet mbetën të larta në Lindjen e Mesme të dielën ndërsa udhëheqësit perëndimorë, Houthis dhe aleatët e tyre të gjithë paralajmëruan për veprime të mëtejshme të mundshme pas bombardimeve të së premtes SHBA-MB ndaj zonave të kontrolluara nga rebelët në Jemen.

Ndërsa njoftimet fillestare nga SHBA sugjeruan se vetëm rreth një e katërta e aftësisë së sulmit me raketa dhe dron të Houthi-ve ishte shkatërruar, dolën raporte për dy varka që përpiqeshin të kërcënonin një anije tregtare në Detin e Kuq jugor, raporton The Guardian, trnamseton "Bota sot".

Një mbështetës i Houthi-ve tha të dielën se sulmet e grupit ndaj anijeve tregtare që udhëtonin në rrugën ujore të ngarkuar në jug të Kanalit të Suezit do të vazhdojnë "sepse ata janë në luftë me Izraelin".

Hussain al-Bukhaiti tha se nëse SHBA dhe Britania e Madhe vazhdojnë të bombardojnë Jemenin, forcat Houthi do të sulmojnë anijet luftarake perëndimore "ndoshta duke përdorur qindra dronë dhe raketa", gjë që do të përfaqësonte një përshkallëzim të rëndësishëm.

Jo të gjitha anijet e shënjestruara që nga sulmi i Hamasit në Izrael më 7 tetor, kanë pasur lidhje izraelite.

Avionët luftarakë amerikanë rrëzuan një raketë lundrimi kundër anijeve të gjuajtur nga zonat militante Houthi të Jemenit drejt një shkatërruesi amerikan që vepron në Detin e Kuq Jugor, tha ushtria amerikane të dielën.

Përgjimi në ajër është incidenti i fundit në Detin e Kuq, ku Houthi-t kanë sulmuar anijet ndërkombëtare në atë që ata thonë se është një fushatë për të mbështetur palestinezët e rrethuar nga forcat izraelite në Gaza. Ai pason një seri sulmesh ajrore amerikane dhe britanike mbi objektivat Houthi në Jemeni që ka tërhequr kërcënime për një përgjigje "të fortë" nga milicia e mbështetur nga Irani, raporton Reuteres, transmeton '"Bota sot".

Nuk ka pasur të lënduar apo dëme të raportuara në incidentin e fundit, sipas Komandës Qendrore të SHBA (CENTCOM), e cila publikoi lajmin në një deklaratë të postuar në platformën e mediave sociale X.

CENTCOM tha se raketa u rrëzua pranë qytetit port të Jemenit, Hodeidah.

Më herët të dielën, Houthis u ankuan se avionë amerikanë u vëzhguan duke fluturuar afër hapësirës ajrore të Jemenit dhe zonave bregdetare.

Zëdhënësi i Houthi-ve, Mohammed Abdulsalam, e përshkroi aktivitetin e avionëve "armik" si një shkelje të hapur të sovranitetit kombëtar.

Reuters nuk mundi të përcaktojë menjëherë nëse incidentet ishin një dhe e njëjta. CENTCOM nuk iu përgjigj menjëherë një emaili që kërkonte detaje të mëtejshme rreth përgjimit. Kriza e Detit të Kuq ka shtuar ankthet për një konflikt më të gjerë në Lindjen e Mesme përtej Gazës, të cilin Izraeli po e shndërron në gërmadha në atë që thotë se është një fushatë për të asgjësuar Grupi militant palestinez Hamas, i cili sundon rripin dhe, si Houthis, mbështetet nga Teherani.

Gjithashtu të dielën, aktivistët pro-palestinezë protestuan në portat e RAF Akrotiri në Qipro, të zemëruar që baza britanike u përdor si një pikënisje për goditjet kundër Houthis.

"Ne jemi këtu sepse dënojmë bashkëpunimin e qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar dhe përdorimin e tokës qipriote për axhendën e tyre për të mbështetur Izraelin në sulmin e tyre ndaj Gazës," tha Natalia Olivia nga organizata e Bashkuar për Palestinën me qendër në Qipro.

Rebelët Houthi të Jemenit qëlluan një raketë lundrimi kundër anijes drejt një destrojeri amerikan në Detin e Kuq të dielën, por një avion luftarak amerikan e rrëzoi atë në sulmin e fundit që tronditi anijet globale mes luftës së Izraelit me Hamasin në Rripin e Gazës, thanë zyrtarët.

Sulmi shënon zjarrin e parë të pranuar nga SHBA nga Houthi që kur Amerika dhe vendet aleate filluan sulmet të premten ndaj rebelëve pas disa javësh sulmesh ndaj anijeve në Detin e Kuq.

Houthi-t kanë vënë në shënjestër atë korridor vendimtar që lidh energjinë dhe ngarkesat e Azisë dhe Lindjes së Mesme në Kanalin e Suezit drejt Evropës për shkak të luftës Izrael-Hamas, sulme që kërcënojnë ta zgjerojnë atë konflikt në një zjarr rajonal, raporton Abcnews, transmeton "Bota sot".

Houthis, një grup rebel shiit aleat me Iranin që pushtoi kryeqytetin e Jemenit në vitin 2014, nuk e pranoi menjëherë sulmin.

Nuk ishte menjëherë e qartë nëse SHBA do të hakmerreshin për sulmin e fundit, megjithëse presidenti Joe Biden ka thënë se "nuk do të hezitojë të drejtojë masa të mëtejshme për të mbrojtur popullin tonë dhe rrjedhën e lirë të tregtisë ndërkombëtare sipas nevojës." Të dielën shkoi në drejtim të USS Laboon, një shkatërrues i klasit Arleigh Burke që vepron në kufirin jugor të Detit të Kuq, tha në një deklaratë Komanda Qendrore e Ushtrisë Amerikane.

Raketa erdhi nga afër Hodeida, një qytet port i Detit të Kuq i mbajtur prej kohësh nga Houthis, thanë SHBA.

"Një raketë lundrimi kundër anijeve u hodh nga zonat militante Houthi të mbështetur nga Irani në Jemen drejt USS Laboon," tha Komanda Qendrore. “Nuk ka pasur të lënduar apo dëme të raportuara.”

Dita e parë e sulmeve të udhëhequra nga SHBA-ja të premten goditi 28 lokacione dhe goditi më shumë se 60 objektiva me raketa lundrimi dhe bomba të lëshuara nga avionë luftarakë, anije luftarake dhe një nëndetëse. Vendet e goditura përfshinin depo armësh, radarë dhe qendra komanduese, duke përfshirë zonat e largëta malore, kanë thënë SHBA.

Houthitë ende nuk e kanë pranuar se sa të rënda ishin dëmet nga sulmet, për të cilat ata thanë se vranë pesë nga trupat e tyre dhe plagosën gjashtë të tjerë.