Strategjia e re është përgjigjja e Bashkimit Evropian ndaj luftës në Ukrainë dhe nevojës për të rifilluar prodhimin e armëve dhe municioneve.
BE-ja dëshiron ta vendosë industrinë e saj të mbrojtjes në një bazë lufte dhe plani është paraqitur në një draft 27 faqesh të Strategjisë Evropiane të Industrisë së Mbrojtjes të parë nga Politico me seli në Bruksel.
Qëllimi i BE-së është të ndryshojë mënyrën e financimit dhe shitjes së armëve, gjë që u nxit nga lufta që filloi presidenti rus Vladimir Putin, por edhe nga një sërë paralajmërimesh nga Perëndimi që sugjerojnë se lideri rus mund të sulmojë një anëtar të NATO-s në vitet e ardhshme.
Një nga masat e propozuara madje kopjon skemën e shitjeve të huaja ushtarake amerikane, duke e bërë më të lehtë shitjen e armëve vendeve të treta dhe një masë tjetër do ta bënte më të lehtë për qeveritë që të marrin përsipër prodhimin civil në rast emergjence.
Një zyrtar i Komisionit Evropian deklaroi se industria evropiane e mbrojtjes nuk është mjaft konkurruese. “Nuk jemi në gjendje të prodhojmë në kohë dhe në sasi të mjaftueshme”, tha ai.
Drafti nuk e specifikon shumën e subvencioneve, por Politico beson se është në miliarda euro. Qëllimi kryesor i Strategjisë Industriale të Mbrojtjes Evropiane, e cila nuk është detyruese, është që blloku të kalojë përmes një "ndryshimi të paradigmës nga reagimi emergjent në gatishmërinë mbrojtëse".
Komisioni Evropian dëshiron të sigurojë që qeveritë evropiane të blejnë më shumë pajisje ushtarake evropiane dhe prokurime të përbashkëta të armëve për t'i bërë shpenzimet më efikase.
Nga ana e ofertës, Brukseli po kërkon ta bëjë bazën industriale evropiane të mbrojtjes dhe teknologjisë (EDTIB) më pak kundërshtuese ndaj rrezikut dhe më fleksibël. Brukseli dëshiron që Ukraina të marrë pjesë në prokurimet e përbashkëta sikur Kievi të ishte një anëtar i BE-së.
Politico zgjodhi disa pika kyçe.
Thjeshtimi i prokurimit
Një program evropian i armëve do të harmonizonte procedurat e prokurimit. Qeveritë duke blerë së bashku do të përfitojnë nga përjashtimet e TVSH-së.
Në këtë përfshihen edhe zgjidhjet në nivel evropian për mbrojtjen e zonave të diskutueshme si hapësira, kibernetika, ajri dhe deti.
Një grup i nivelit të lartë evropian të industrisë së mbrojtjes do të krijohet gjithashtu për të ndihmuar në koordinimin e prokurimit dhe programimit. Komisioni gjithashtu pritet të vendosë një objektiv të përbashkët prokurimi, por ky numër nuk është ende në draft.
Lehtësimi i shitjes së armëve
Një nga idetë më të guximshme të komisionit është kopjimi i sistemit amerikan, ku Uashingtoni nënshkruan marrëveshje direkt me kryeqytetet e tjera për të lehtësuar shitjen e armëve. Kjo ide hyri në këtë draft.
Në dokument, Komisioni ankohet se vendet anëtare nxituan të blinin më shumë armë pasi mjedisi i sigurisë u përkeqësua pas sulmit të Rusisë në Ukrainë, duke çuar në një rritje të blerjeve nga kompanitë amerikane.
Më shumë para për prokurime të përbashkëta
Qëllimi është të inkurajojë bashkëpunimin dhe prokurimin e përbashkët, si dhe të mbështesë zhvillimin e armëve të financuara nga Fondi Evropian i Mbrojtjes dhe shkallëzimi industrial.
Ruajtja e prodhimit të lartë
Komisioni gjithashtu dëshiron të subvencionojë kapacitetin e prodhimit me 1 miliard euro për të mbajtur industrinë e armëve edhe kur kërkesa është e ngadaltë.
Politico citon gjithashtu një ide të diskutueshme, e cila është se Komisioni dëshiron të marrë në konsideratë autoritetin për të marrë përsipër linjat e prodhimit civil nëse është e nevojshme.
