Pirro i Epirit ishte një nga gjeneralët më të shquar të asaj kohe dhe mbreti më i mirë i Epirit dhe i Molosisë . Pirro vinte nga fisi ilir i epirotëve . Ishte njëri ndër aleatët më të mëdhenj të popujve italian që ishin në luftë të vazhdueshme me Romën . Nga ushtarët e tij thirrej “shqiponjë” . Pirro i Epirit ishte frymëzimi për Gjergj Kastriotin !
Në vitin 307 , në moshën 12 vjeçare , Pirro u kthye në Epir me ndihmën e Glaukut dhe u bë mbret . Por më 302 , kur ndodhej përsëri te taulantët , kundërshtarët e tij ngritën krye dhe shpallën si mbret Neptolemin e II , birin e Aleksandër Molosit .
Pirro i Epirit është një pasuri e madhe e popullit tonë të lashtë . Një ilir , një trim me shokë shumë , frymëzimi më i madh i Gjergj Kastriotit , një mbret me tipare tipike ilire dhe komandanti më i mirë i ushtrisë ilire të Epirit . Historia e ij , nuk mund të mohihet dhe nuk mund të ndryshohet . Pirro do të jetë shqiponja e Ilirisë së madhe , asnjë armik nuk ka të drejtë t’a shtrembëroj origjinën e tij .
Në vitin 296 , me ndihmën e mbretit Ptoleme të Egjiptit si dhe mbretit Agathokli të Sirakuzës u kthye përsëri në Epir . Për një kohë e ndau pushtetin e tij me Ptolemeun , dhe më vonë e vrau atë dhe mori sundimin e gjithë Epirit .
Pirro erdhi në fuqi dhe sundoi në një kohë kur fqinjët e Epirit , Maqedonia dhe Greqia , ndodheshin në një kaos të plotë politik dhe ishin dobësuar nga luftërat e gjata e shkatërrimtare që bënin midis tyre pasardhësit e Aleksandrit të Maqedonisë , Diadokët . Në këto luftëra u përzie dhe Pirroja dhe u bë një nga pretendët kryesor për fronin maqedon .
Nga kjo luftë ai i shkëputi Maqedonisë tokat që i përkisnin Epirit : Paravinë , Tymfenë , Amfilokinë , Akarnaninë dhe qytetin Ambraki , të cilin e bëri e bëri kryeqytet të Epirit . Në vitet më vonë Pirroja u lidh me sunduesin e Trakisë dhe Jonisë , Lisimakun , dhe e dëbuan Dimitrin nga Maqedonia dhe ushtrinë e ij e ndanë mes tyre . Tani kufijtë e shtetit të Pirros u shtrinë në lindje deri në lumin Vardar , në veri përtej Apollonisë kurse në jug deri në Peloponez .
Me kërkesën e qytetit Tarent , në vitin 280 p.e.s., Pirroja zbarkoj me ushtri të madhe në Italinë e Jugut . Në luftën që zhvilloi i theku keq romakët por edhe Epirotët pësuan humbje të mëdha . Pas fitoreve në Sicili dhe pas humbjes që pësoi në vitin 273 p.e.s. u kthye në Epir ku përsëri nuk qëndroi i qetë .
Me ushtrinë e tij hyri në Greqi , ku u vra gjatë luftës që zhvilloi më 272 p.e.s. në qytetin Argo . Kuriozitet është vdekja e tij . Ai u vra nga ushtarët grekë duke përfituar sepse një grua lëshoi një vazo lulesh nga një dritare mbi kokën e tij e tmerruar nga vrasja e të birit . Por ka edhe një variant të dytë , që tulla ra padashje ndërkohë që gruaja u mbështet në ballkon .
Sipas rrenave greke , ata thonë kështu : Pyrrhus was a Greek general and statesman of the Hellenistic period . He was king of the Greek tribe of Molossians , and later he became king of Epirus . He was one of the strongest opponents of early Rome . (Pirro ishte një gjeneral grek dhe burrështeti i periudhës helene . Ai ishte mbreti i fisit grek të Molosëve dhe më vonë u bë Mbreti i Epirit . Ai ishte njëri ndër kundërshtarët më të fuqishëm të Romës së hershme .
“Ti nuk je më pak Turk sesa Turqit vetë , megjithëse thonë për ty se nuk i përket asnjë feje . Sa për Shqiptarët e mi , ti nuk i njeh ata ; Ne jemi trashëgimtarë të Epiriotëve , që u dhanë për armik Romakëve , Pirron , dhe të Maqedonasve , që i dhanë Indisë si fitimtar Aleksandrin . Dhe për çfarë po më flet , ti , për Tarentinët e tu , racë nevrike që është e aftë vetëm për të peshkuar . Në rast se gjej varrin tim këtu , Perëndia , e cila është në dijeni për mendimet e mia , do të më gjykojë” . – këto janë fjalët e Skënderbeut (ku përmend Pirron dhe Aleksandrin) pasi princi i Tarentit quajti popullin shqiptar dele .
Ky është Mbreti Pirro , ky është njëri ndër ilirët më të fuqishëm të Epirit , mbreti më i mirë i fisit “grek” (sipas grekëve b.g) të Molosëve . “Fitorja e Pirros” është bërë një fjalë simbolike atje në perëndimin e largët . “Fitorja e Pirros” do të thotë luftë me plotë sakrifica dhe në perëndim ata thonë kështu , “Fitoj si Pirroja” .
Grekët vetëm ëndërrojnë , por Pirroja do të mbetet gjithmonë Shqiponja e Pellazgo-Iliro-Shqiptarëve . Nëse shqiptarët fitojnë një betejë ndaj jetës , ata duhet të thonë – fituam si mbreti ynë , fituam si Pirroja i Epirit . Rroftë Pirroja i Epirit !
