Në nderim të rapsodit Dervish Shaqa, 1956....mos ardhsh kurrë!

Kultura

Në nderim të rapsodit Dervish Shaqa, 1956....mos ardhsh kurrë!

Nga: Bajram Halil Gashi Më: 11 prill 2018 Në ora: 23:40
Dervishi, Demushi

Aksioni fam?keq i arm?ve n? vitin 1956, ishte nj? projekt i nxitur nga Rankoviçi, p?r shpërnguljen e shqiptar?ve nga Kosova, n? drejtim t? Anadollit, apo drejt Shqip?ris?. I vetmi q?llim i tyre ishte, çpopullimi i Kosov?s nga shqiptar?t dhe popullimi i saj me serb e malazez. K?shtu qindra-mij? shqiptar?, mor?n udh?n pa kthim, duke mos patur arm? p?r t? dorzuar, vet?m t? dorzonin shpirtin. Shumic?n prej tyre fati i solli n? Shqip?ri.

Brenda trojeve të Kosovës dardane, prehen eshtrat e st?rgjysh?rve. Po t? shtrydh?sh koren e tok?s shqiptare të Kosovës, do t? pikoj? gjaku i t? r?n?ve. Çdo th?rmij? e tok?s ruan ninulla, k?ng? p?r jet?n dhe vdekjen. Qindra e mij?ra vocrrak?, q? mbet?n jetim n? Kosov?, pa bab? e baba gjall?.  Libri përmend vetëm disa prej tyre: Ali e Shpend Dervish Muçaj, q? u rrit?n jetima, si kollomoçi n’ hije? Cyma, Gania e Binak Molliçaj. Rusha, Isufi dhe Hasan Molliçi. Xheladin e Miftar Brahimi e Hysen Fejza të Radafcit, etj, etj.

Miftarin, Brahim Miftarri nga Radafci i Pej?s, e kishte lënë në djep të sëmurë pa shpresa se do ngrihej më. Bile deri vonë Brahimi s’kishte pyetur fare për ‘të, duke menduar se kish vdekur e ishte harruar. Por Zoti bën mrekullira. Miftari ishte rrit e kish filluar ta kërkonte babën. Mbas 40-vjet?sh, u takuan at e bir.

Po m?suese Zejnija nga Jabllanica e vogël. Cila ishte tragjedia e saj familjare?! Mos e pyet fare! Ajo ka kaluar në pesimizëm, tani mbas më se 60-vjet.

Tek flet për babën e saj ka shumë emocione, ka dhimbje, ka trishtim, ka mosbesim,! Është e zhgënjyer nga realiteti. Ja dhe emocionet e saj:.........

- S’e njoha kurrë babën ! S’e pashë kurrë babën ! S’e di kue ka vorrin baba! Nuk thirra një herë babë ! E pata mallë të më merrte për dore, të më pëcillte për në shkollë, të më shihnin shokët se dhe unë kam babë. Vdiq në baltën e Myzeqesë. Sot e asaj dite nuk ja di as varrin. Ua kisha zilinë shoqeve të mia tek varrosnin prindërit e tyre. Unë ulesha te shkallët e kullës dhe shikoja, se mos po del diku baba im, po ehe ...s’e pata at’ fat .

Dy simbolikat e Demush Nezirit,

Dyka në Llukë n? 1956 dhe Ajsha n? Sh?navlash, n? 1967.

Demushi kishte kaluar kufirin bashk? me Dervish Shaqen, kishin mb?rritur n? “parajs?n” e Llakatundit në Shqipëri, ndërsa udbash?t serb n? Lluk?, u k?rkonin Dyk?s, Zoj?s dhe Nush?s”, qiqrra n? hell”.

Dyka në Llukë kishte hequr të zit’ e ullirit nga UDBA.

`- Nxirre Demushin! Ku e ke Demushin?

- Ka shkue në dasëm, a ka shkue me ble armën tjetër me ua sjellë juve! S’e di ku ndodhet. Kur të kthehet do u tregoj. Demushi kish tre ditë që kish lajmëruar se kish kaluar kufirin. - Por Udbashët s’donin t’ja dinin!

- Gjeje nanën e fishekëve! Je gruaja e ballistit! Duam raki e pulë t? pjek!

- Si s’keni marre, nga gruaja e ballistit k?rkoni mish e raki?!

Ndërsa gruaja e dyt?, e Demushit, Ajsha n? Sh?navlash, mbas10-vjetësh, çka hoqi nga sigurimi shqiptar? Njëlloj si Dyka në Llukë, të zit’ e ullirit: Demushi n? Shqip?ri, nj?lloj si n? Serbi. E internuan, si i pabesueshëm, n? Çerm? t? Lushnjes. Kish humbur dokumentin e identifikimit si emigrant. Vet? sigurimi ja kishin vjedhur, vet?m p?r ta larguar nga familja dhe p?r ta b?r? t? pak?naqur.

S’e lanë rehat edhe Ajshen si grua t? Demushit, sepse sigurimi shqiptar me sigurimin jugosllav ishin si dy pika uji, vëllezër prej nane.

Bridhte Ajsha me fëmijë në krahë, ”shko e eja si Adem Peja!”. Në Lushnje, në Durrës, në Çermë, në Tiranë për ta nxjerrë Demushin nga internimi. Në fund i thanë: - Ndaje Demushin ç’e do?  Celebrim me ‘të s’ke! Ai është emigrant jugosllav!

- Epo meqë me ‘të, nuk paskam celebrim, ç’dreqin keni që merreni me mu?

Ajsha kishte në shtëpi një radio “Sandërbeg” gjemane. Sigurimsi ia kish vënë syrin radjos.

- Atë radio do ta marim, është shitur gabimisht, - i kishe th?n?!

- Eh more qyqan, - i thot? Ajsha, guxo preke me dorë, po kokën do lësh në këtë shtëpi!

Nusha, Ademin e ndoqi ”k?mba k?mb?s: Mbas 8-vjet?sh q? Ademi ish larguar nga Lluka n? nj? dit? janari me akull e me bor?, ajo mori udh?n pa kthim, si Doruntina q?moti me tre vocrrak?t n? ngryk dhe erdhi te nafaka e saj.

N? kufi e munduan, e provokuan, e vonuan, po ajo s’donte t’ja dinte fare. - Ku do shkosh, - i than??

 - Te baba i f?mij?ve.

- Kush ?sht? ai ?

–Adem Rama, i thon? p?r em?r. 

- Po ne s’e njohim at?!

- Nuk asht me rand?si, at? boll q? e njoh un?, n? Sh?navlash t? Durr?sit rrin me shpi. K?shtu Nusha shnosh si molla, mbas 8 vitesh ndarje, ky çift dha shembullin e bukur të bashkimit. N? Sh?navlash u dyfishua numri i f?mij?ve me Bashkimin, Besimin dhe Ajshen.

33-vjet pas vdekjes se Dervish Shaqes:

Çka thon? bashkohanik?t e Dervish Shaqes n? Kosov? dhe Shqip?ri?!

1. Në Shqipni

Në Tiranë e në Durrës, si dhe në treva të tjera, ku Dervish Shaqa ka udhëtuar në podiume festivalesh, nëpër dasma e fejesa, deri në Malsi t’Gjakovës në Tropojë, në Pukë në rrethin e Krujës, Fush-Krujë, Mamurras, Laç, Gurzë e Derven, n? Elbasan, n? Lushnje e Fier, kudo ku kam shkelur kam zbuluar thesare, të fshehta të këtyre bylbylave të këngës popullore kosovare.

E vetmja pyetje ishte: ”A do t? mund t’ja dal?sh?!

Besim Zekthi: Njefsha mirë për rodin tand, që të ka ra në mend të shkruash për Dervish Shaqen!

Hysen Dida,. rapsodi i spikatur i Hasit n? Krum?: Faleminderit, o Bajram Gashi, q? mbas 30-vjet?sh, m? bane t? flas me Dervish Shaqen.  

Kujtim Buza: “Kur Grupi Kosovar futej në skenë dridhej skena. Të shoqëruar me instrumentin e tyre në dorë dukeshin sikur po po i ngjiteshin malit, shkonin në luftë. Tek i drejtonin instrumentat për të filluar këngën dukej sikur po jepej komanda: “zjarr”! Tirqet e tyre nuk ishin prej doku apo prej najlani, po prej shajaku. Ato nuk lejonin t? hidhje k?mb?n si n? balet. Kur konferencieri jepte programin, spektator?t pyesnin n? heshtje: - A ka ardh? Dervish Shaqa?

Kur njoftohej se po del grupi kosovar, spektator?t p?shp?risnin: ”Sh...shshtttt, qet?si, qet?si, po del grupi kosovar, po del Devish Shaqa!! M? par? shp?rthenin duartrokitjet, se dilnin n? sken?. Momenti kur shp?rthenin tingujt e çiftelive dhe sharkive t? jepej p?rshtypja: Komanda ”Zjarr”, se u shpraz topi, filoi lufta. Dridhej skena prej atyre trupave t? Kosov?s.......

Demush Neziri, i q?ndroi gjith? jet?n pran?, ishte taman bodigard p?r Dervish Shaqen.  

Enver Plaku: ”Ishin grup i disiplinuar. Vendimi në grup për gjithçka ishte kolegjial. Vula e nderit e Grupit Kosovarë i mbetej Dervish Shaqes. Ishte grup civilizues dhe human.

Bardhyl Agasi: Grupi kosovar, ishin burra fisnik, të hijshëm, të pashëm e të gjatë si lisa, mbi180 cm.  

Mirush Kabashi: Po a do jem unë gjendje të jap të gjitha ato merita, që gëzon burri i Kosovës, Dervish Shaqa?!

Naim Kërçuku: ”Dervish Shaqa dhe grupi i sharkive të Rrashbullit, më kujtojnë kreshnikët e legjendave shqiptare“.

Skender Haklaj: Dervish Shaqa ishte vetë Kosova, ishte simboli i Kosovës ishte ambasador pa dekret i Kosovës në Shqipëri.

N? Rrafshin e Dukagjinit: Pej?, Deçan, Istog dhe Gjakov?:

Bedri Tahiri: Dervish Shaqa ishte zëri që na i bënte zemrat mal. Dervish Shaqa ishte hisori e shkuar historie!

Ali Geci: Dervish Shaqa ishte pinjoll, flakadan që rrëmbeu zemrat e gjithë gjeneratave, nga plaku te i riu e deri te i vogli. Fryma dhe arti i jehut të Dervish Shaqes, zëri kombëtar, nuk njohën çensurë as kufinj. Me plot gojën meriton ta quajmë “Eshk’ e ndezur  mbi Shelzen“. Ishte optimist si Naimi, “Ditë të mira paskëtaj vijnë “. I ngjante një skifteri! Me shook’ shall e plis të bardhë, siç i mbante Isa Boletini. Vigan me histori vigane!

“Shkamb Shkelzeni ,Burrë Dukagjini ,

Lis i rrallë me jeh’ kushtrimi “ !

          Demush Neziri: Këngëtar i stafit t’ parë. Ishte përkrah Dervish Shaqes në këngë e në varg . 

          Ram Melaj :Një herë në 100-vjet, lindin burra si Dervish Shaqa! Sharkia e Dervish Shaqes ishte një ansambëi më vete !

Skender Tafa: “P?r mua një Zot është lart, në tokë Dervish Shaqa”! Siç buron uji nga bjeshka, Dervish Shaqa dhe kanga e tij burojn? si gurra”.

Zenun Maksutaj: Jam rrit’me këngët e Dervish Shaqes, jam frymzue me patriotizmin e tij!

Ushtarët e UÇK-s kanë r?n? dëshmorë në llogore me këngët e Dervish Shaqes në gojë! Burrat si Dervish Shaqa, janë të rrallë n? shekuj! Me fol? p?r Dervish Shaqen duhet koh? e gjat?!    

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat