Sfida e parë me të cilën ballafaqohet Beogradi dhe Prishtina është 31 tetori, kur skadon afati për riregjistrimin e automjeteve me targa të lëshuara nga Ministria e Punëve të Brendshme të Republikës së Serbisë për qytetet e Kosovës. Për këtë arsye, i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, i propozoi Prishtinës zgjatjen e afatit për dhjetë muaj, ndërsa ambasadorët e Quinta-s në Beograd i dorëzojnë një dokument të përbashkët presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç, në të cilin shprehin shqetësimin e tyre për destabilizim në rajon përpara këtij afati.
Alarmi nga ndërkombëtarët
Alarmi i Quint (ambasadorit të SHBA-së, Britanisë së Madhe, Francës, Italisë dhe Gjermanisë, si dhe kreut të Delegacionit të BE-së) nuk duhet të jetë befasues, pasi Escobar foli me Vuçiçin të enjten. Dhe në të njëjtën ditë, rastësisht ose jo, u publikua një dokument që parashikon zgjidhjen me faza të problemit dhe pret marrëveshjen e parë deri më 24 shkurt të vitit të ardhshëm, në përvjetorin e agresionit të Rusisë ndaj Ukrainës, e cila ndër të tjera, nënkupton se Kosova formon Unionin e Komunave Serbe.
Mund të supozohet se ambasadorët e Quint nuk janë ndalur në afatin e regjistrimit, por se janë interesuar edhe se si e sheh Vuçiç rrjedhën e ngjarjeve të procesit të ndërlikuar të normalizimit dhe marrëveshjes me palën kosovare, sepse, ndoshta me insistimin e Amerikë, kërkohet shpejt një zgjidhje. Vuçiç, nga ana tjetër, vlerëson se kjo nuk është realiste dhe sipas tij, një marrëveshje e shpejtë ndërmjet Serbisë dhe Kosovës do ta shkatërronte argumentin e përdorur nga Rusia për të justifikuar shkëputjen e territoreve ukrainase.
Plani franko-gjerman
Ka shumë non-papers në lojë për marrëveshjen, por plani franko-gjerman doli të ishte më seriozi, thelbi i të cilit është se Serbia duhet të lejojë Kosovën të anëtarësohet në OKB, pa njohjen formale të Beogradit dhe që Serbia të bëhet shpejt anëtare e BE-së.
Dragisa Mijaçiç, drejtor i Interit dhe koordinator i Grupit Punues të Konventës Kombëtare për Kapitullin 35, thotë për Danas se lufta në Ukrainë dhe disa situata incidentesh në Kosovë i kontribuuan komunitetit ndërkombëtar, kryesisht BE-së dhe SHBA-së, duke promovuar aktivitetet diplomatike në për të stabilizuar rajonin dhe për të parandaluar shpërthimin e një konflikti të ri në Ballkan. Në këtë drejtim, proceset që synojnë arritjen e marrëveshjes për normalizimin ndërmjet Kosovës dhe Serbisë janë përshpejtuar. "Nga ana tjetër, negociatat kanë specifikat e veta dhe ka rezistencë publike për arritjen e një zgjidhjeje kompromisi, si në Beograd ashtu edhe në Prishtinë. Prandaj, një afat prej disa javësh (ose muajsh) është ambicioz, është e vështirë të imagjinohet se mund të arrihet një marrëveshje në atë periudhë kohore, por është e mundur që i gjithë procesi i negociatave të hyjë në kornizën e parashikuar që mund të jetë relativisht shpejt, lindin një marrëveshje që mund të jetë e pranueshme për të dyja palët dhe komunitetin ndërkombëtar”, shprehet Mijaçiç.
Frikë për trazira
I pyetur për sfidën e parë para Serbisë dhe Kosovës, pra riregjistrimin e automjeteve, ai u përgjigj se edhe pse çështja e targave duket e thjeshtë, teknike apo e parëndësishme për disa, problemi është mjaft kompleks dhe çdo zgjidhje e dhunshme dhe e njëanshme mund të shkaktojë konflikte ndërmjet policisë dhe popullatës lokale në veri të Kosovës.
“Vlerësohet se janë rreth 9 mijë vetura të tilla dhe deri më tani më pak se 15 prej tyre kanë marrë targa të Kosovës. Është fare e sigurt se deri në fund të afatit nuk do të ketë një numër të konsiderueshëm automjetesh të riregjistruara, gjë që ngre dyshime sesi do të zgjidhet më tej ky problem. Nëse Qeveria e Kosovës merr vendim për konfiskimin e veturës, sigurisht që do të ketë reagim nga opinioni vendas, ndaj konfliktet janë të pashmangshme. Zgjidhja e vetme është që edhe një herë të shtyhet vendimi i Qeverisë së Kosovës për riregjistrimin e automjeteve dhe të gjendet një zgjidhje për këtë çështje në procesin e negociatave”, shpjegon Mijaçiç.
