Vrulli i globalizimit dhe revolucioni dixhital na mësuan me një hapje dhe një afrim, i cili, megjithatë, ka pësuar një pengesë vitet e fundit. Sot duhet të rishikojmë kuptimin e fjalës identitet, e lidhur me konceptet e qytetarisë, tjetërsisë dhe përfshirjes.
Identiteti si shprehje subjektive dhe sociale
Identiteti mund të përkufizohet si rezultat i një procesi të vazhdueshëm mekanizmash që funksionojnë në nivel psikologjik, për të rivendosur një imazh koherent dhe të duhur të një grupi shoqëror. Në realitet është e vështirë të mbyllësh qenien njerëzore në një ide të paracaktuar të identitetit. Kontakti me njëri-tjetrin na shtyn të asimilojmë gjuhë të reja, mënyra të reja perceptimi dhe jetese në përputhje me evolucionin e vazhdueshëm, të kushtëzuar nga faktorë të shumtë të jashtëm.
Por çfarë ndodh kur jemi përballë dikujt ndryshe nga ne?
Sipas Prof.Asoc.Anna Maria Bagnasco, Ekonomi Politike, reagimi i parë është marrja në mbrojtje duke u nisur nga supozimi se vetëm një mënyrë për të qenë dhe për të shprehur identitetin mund të jetë e saktë dhe e denjë për të pasur të drejta. Në këtë mënyrë, vendoset në fakt një kufi në njohjen e të ardhmes, diktuar ndoshta nga një ide e rrënjosur thellë dhe individualiste e njeriut modern: i vetëm, i pavarur, i aftë për të kapërcyer pengesat dhe kufijtë, për t’u bërë ballë të tjerëve. Qasjet e ndryshme individualiste ndaj jetës përkthehen në identitete të ndryshme të mundshme, duke e bërë edhe më të vështirë kërkimin e identitetit të dikujt, gjë që në fund të fundit kërkohet në grupin shoqëror dhe në territorin ku jetojmë. Kërkimi i identitetit personal dhe njohja e identitetit të tjetrit përballë nesh, është e lidhur edhe me temën shumë komplekse dhe të diskutueshme të të huajit.
Në shoqërinë tonë priremi të tregojmë shumë më tepër mosbesim ndaj të huajve dhe emigrantëve në vështirësi, të varfër dhe në nevojë për mbështetje, ndërsa bashkatdhetarët tanë që mërgojnë jashtë i shohim të jetojnë dhe punojnë si pionierë dhe pushtues. Ky kriter ndoshta nxitet nga vetë politika e shteteve që respektojnë vullnetin për të emigruar, por, në të njëjtën kohë, janë kufizuese për imigracionin brenda kufijve të tyre, madje duke shkuar deri aty sa të shkaktojnë një ndjenjë shkeljeje dhe paligjshmërie në popullatën vendase. Pa njohjen e statusit të qytetarit, individi i futur në një bashkësi të caktuar shoqërore dhe territoriale mbetet një “i huaj” që merr pjesë aktive në jetën shoqërore, respekton detyrat e tij, por nuk gëzon të gjitha të drejtat, si p.sh. duke u zgjedhur, të largohen dhe të hyjnë lirisht në vend.
