Në kalendarin Europian Marsi është muaji i tretë i vitit, Perëndi e Luftës për romakët e lashtë . Dita e Sulltan Novruzit apo ditëlindja e Imam Aliut në botë. Në këtë ditë ?do gjë rigjallërohet, lind shpresë, ringjallje për gjithë njerëzimin. Novruz do të thotë ditë e re, është festa e Bektashizmit, e dekretuar si festë zyrtare në vitin 1996 në Shqipëri.
22 Marsi, Ditëlindja e Imam Aliut, është dhe Dita e fitores së PD-së, Partisë Misionare të Kombit Shqiptar, që shembi diktaturën më të egër, komunizmin në Shqipëri.
Marsi është për Shqiptarët muaji i ngjarjeve dhe personazheve të mëdha, të cilat shndritin fort dhe përgjithmonë në qiellin Shqiptar. Në krye të vendit qëndron natyrshëm 2 marsi I vitit 1444 i Besëlidhjes së Lezhës , vepra e parë e pavdekshme e Heroit Kombëtar, Gjergj Kastriotit - Skënderbeut.
Nëse Shqiptarët Historia i ka qortuar shpesh për vonesë e përgjumje, muaji i parë i pranverës i ka gjetur përherë në këmbë në kuvende e beteja të mëdha për mbrojtjen e lirisë dhe trojeve etnike.
Betejat e përgjakshme të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit .
Kryengritja e Malësisë së Madhe, e udhëhequr nga Dedë Gjon Luli, që filloi më 25 mars 1911.
“Epopeja e Jasharëve”, mw 5-6-7 mars 1998-të dhe e Haradinajve, më 24 mars 1998.
Rënia heroike e Njazi Azemit, më 26 mars 2001, për mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve në Preshevë e që janë finalizimi i protestave.
Në Prishtinë, në marsin e vitit 1981 dhe 1999, jehuan krismat e para të pushkëve të lirisë në Kalanë e Tetovës gjatë protestave të shqiptarëve në Tetovë.
Nënshkrimi i Marrëveshjes së Rambujesë nga delegacionet shqiptare-angleze dhe amerikane, më 18 mars 1999-tës, që i hapte rrugë qëllimit të bombardimit të NATO-s mbi Serbinë, më datë 24 mars 1999, na kujtojnë se pa marsin nuk do të kishte liri për Shqiptarët.
7 marsi 1887–ës, Ditëlindja e Shkollës së Parë Shqipe, na sjell në kujtesën tonë historike devizën e madhe të rilindasve mendjendritur me pushkë e penë për Mëmëdhenë.
Alfabeti dhe shkronjat shqipe janë po aq të rëndësishme sa pushka dhe baruti i trimave që i dolën për zot Atdheut dhe u flijuan për Lirinë.
Ky muaj i heroizmit, i patriotizmit dhe i vizionit të shqiptarëve për liri, na sjell në kujtesën kolektive figurat e mëdha të Popullit Shqiptar në një shtrirje kohore 600 vje?are. Skënderbeun e madh, Ali Pashë Gucinë, Bajram Currin, Idriz Seferin, Dedë Gjon Lulin, Preng Calin, Adem Jasharin dhe familjen e tij martire, familjen Haradinaj e Njazi Azemin.
Marsi i 1444-ës mbeti flakadani i lirisë i pashuar në shekuj. Ashtu si në Greqinë e lashtë, trimat e Shqipërisë morën flakën Olimpike për ta shpërndarë në ?do cep të trojeve amtare e për të ngritur peshë zemrat e shqiptarëve përballë armiqve të egër dhe të armatosur deri në dhëmbë.
Më 14 mars 1847 lindi dhe 25 mars 1927 ndërroi jetë udhëheqësi i kryengritjeve të Shqiptarëve, Idriz Seferi, i cilësuar si kalorësi i Karadakut nga shkrimtari Ibrahim Kadriu. Historiani Ali Riza Selmani thotë se:- Idriz Seferi ishte organizator i zoti që frymëzoi, motivoi dhe udhëhoqi shumë kryengritje në Anomarovë, Kosovën Juglindore dhe trojet e tjera shqiptare. Nuk ishte vetëm prijës popullor dhe luftëtar i lirw, por dhe strateg ushtarak, që udhëhoqi popullin e tij në luftëra e beteja për ?lirim.
Pas Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë me kufij të cunguar, ndonëse ishte në moshë të shtyrë, luftoi kundër serbëve e bullgarëve.
Idriz Seferi luajti një rol të rëndësishëm në organizimin dhe mbrojtjen në Kuvendin e Ferizajt gjatë korrikut të vitit 1908, i cili rezultoi me ngadhwnjimin e Revolucionit Xhonturk. Në Luftën e Parë Ballkanike, së bashku me vullnetarët e tij, luftoi heroikisht në mbrojtje të Atdheut.
Më datë 29 mars të 1925 ra Heroi i Popullit, Bajram Curri. Prijësi popullor tribuni i lirisë mori pjesë në betejat e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit , për mbrojtjen e trojeve etnike nga Konferencat dhe Traktatet që kërkonin copëtimin e tyre. Bajram Curri ishte një nga organizatorët e Lidhjes së Pejës “Besa–Besë“,të udhëhequr nga Haxhi Zekë Byberi mw 1899-1900-të. Ai ishte një nga prijësit kryesorë të Kuvendit të Ferizajt . Mbështeti kryengritjen e armatosur të Malsisë Madhe në vitin 1911-të të udhëhequr nga Dedë Gjo”Luli. Mbështeti Platformën e Hasan Prishtinës në Kuvendin e Junikut, mw 21-25 maj 1912, ku u hartua Platforma e Kryengritjes të Përgjithshme të vitit 1912, që do të çonte në ?lirimin e Shkupit, në gusht 1912-tës dhe nw Shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë dhe ngritjen e Flamurit në Vlorë më 1912–ën nga plaku i urtë, Ismail Qemali.
Më 5 mars 1888 ndërroi jetë Ali Pashë Gucia nga plagët e marra në një atentat , një ndër misionarët e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe një nga figurat e dalluara të Këshillit Kombëtar të saj. Ali Pashë Gucia ishte një nga udhëheqësit kryesorë të rrymës centriste, që hartoi luftën kundër shovinistëve fqinjë për mbrojtjen e tërësisë tokësore të Atdheut. Ai u zgjodh kryetar i Shtabit Ushtarak për Mbrojtjen e Plavë-Gucisë. Veprimtarinë e tij heroike e ka përshkruar bukur Gjergj Fishta.
Betejat legjendare për mbrojtjen e Plavë–Gucisë, tw Hotit dhe Grudës, tw Ulqinit dhe Tivarit nga ushtritë Malazeze.
Kryengritja e Malsisë së Madhe e 1911-ës.
Epopeja e Jasharëve dhe e Haradinajve, iu treguan Fuqive të mbarë Botës se Shqiptarët janë në gjendje të përtërijnë rolin e madh të Gjergj Kastriotit sa herë e thërret liria për të mbrojtur flamurin kuq e zi, nderin, dinjitetin dhe tokën e tyre amtare.
Prijësit e shquar të betejave për liri: Idriz Seferi, Bajram Curri, ndërruan jetë në mars .
Më 25 mars të 1945 komunistët pushkatuan Heroin e mbrojtjes së tokave etnike shqiptare, “Robin Hudin Shqiptar”, Prenk Calin.
Epopeja e këtyre trimave është e denjë për një Iliadë Shqiptare.
Ali Pashë Gucia e Jakup Ferri t’i kujtojnë Kreshnikët e Jutbinës.
Beteja 3 ditore e Adem–Hamz-Shaban Jasharit,Vraninën e Oso Kukën dhe heroizmin e Zhuj Selmanit.
Në epikën historike shqiptare kanë mbetur të pavdekshme vargjet kushtuar Epopesë Marsiane Shqiptare dhe heronjve të tyre.
Ja si përshkruhet beteja legjendare për mbrojtjen e Plavë–Gucisë, ku shqiptarët të udhëhequr nga Ali Pashë Gucia e Jakup Ferri i shpartalluan hordhitë malazeze të Mark Milanit të 12.000 armiqëve:
Mark Milani i Malit të Zi
Ka hyp Marku në Plevi
Çka ka Limi që dirgjet zi
Haj medet vojnikët e mi…!
Jakup Ferri, “Leonidha Shqiptar”, luftonte me shpatën zhveshur si Akili në muret e Trojës. Kënga e lahuta shqiptare i skalitën një monument të pavdekshëm:
Me të kallzue ty nanë t’vjen seri:
30 burra i ka pré nji njeri.
Nja lypsh emnin: Jakup Ferri.
Shtimja, Kaçaniku , Cerrnaleva, Hoti e Gruda, Ulqini, Plava e Gucia u bënë kala të pavdekshme të qëndresës shqiptare duke i detyruar pushtuesit turko-sllavë, e Fuqitë e Mëdha të mos bëjnë hesapet pa hanxhinë, si? thotë populli ynë.
Emisarët e Sulltanit e të Knjaz Nikollës pasi u shpartalluan keqas në fushëbeteja me shqiptarët tentuan disa herë të blejnë prijësit e tyre historikë duke i peshuar me ar , por morën atë përgjigje që dinë të japin kapedanët e maleve: “As Sulltani, as krajlat, nuk kanë para për t’i blerë trojet shqiptare”.
Plisat e Bardhë dhe xhamadanët kuq e zi, trimat legjendarë nuk pranuan të shkëmbenin me kapicat, dallamat malazeze dhe me Shallvaret e turqëve.
Besëlidhja Shqiptare bëri pluhur dhe hi planet e armikut që përmes parullës të famshme “Përça dhe Sundo” tentuan të fusnin grindje mes shqiptarëve duke shpresuar ndarjet krahinore dhe fetare.
Pasi u shpartalluan në Plavë-Guci, Mali i Zi i kërkoi Portës së Lartë dhe Kongresit të Berlinit t’i jepte si këmbim Hotin dhe Grudën me preteksin se janë katolikë dhe ushtria e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit nuk do të bënte rezistencë. Kur mijëra luftëtarë shqiptarë vrapuan në ndihmë të vëllezërve të tyre dhe i shpartalluan ushtritë malazeze , çështja shqiptare në Ballkan u ndërkombwtarizua dhe u vu në rend të ditës në kancelaritë e Fuqive të Mëdha. Shqiptarët ishin të udhëhequr nga postulati i rilindasit Pashko Vasa: “Feja e shqiptarit është Shqiptaria”
Ja si e konceptonte legjendari Mic Sokoli nderin dhe dinjitetin shqiptar, i rrethuar nga të katër anët nga trupat e Pashait turk, ai thërret në ndihmë trimat e Dukagjinit. Kënga e thotë:
Mic Sokoli I Sokol Ramës,
Fjalë po I çon Mark Lulës Shalës,
A më ndihmon, o dajë i babes,
Më kanë ngreh topat rrethit arës
Rrethit arës, rrethit t’oborrit,
Me shemb kullat Mic Sokolit…
Përballë ushtrive perandorake, të armatosur me topa, mitroloza mortaja, “Luani i Malësisë” dhe pse me forca të pakta, ishte betuar të luftonte deri në vdekje, siç bëri përpara tij Oso Kuka i Vraninës, Zhuj Selmani e pas tyre Adem Jashari në Prekazin legjendar.
Dashuria për Atdheun, gjuhën, flamurin, doket, zakonet, amanetin, kujtimin e të parëve, janë ADn-ja e burrave që besën e lidhën vetëm me Flamurin e Atdheun e tyre.
Ja si e arsyeton qëndresën e tij ,deri në flijim heroi Mic Sokoli:
Me lëshue trojet poshtë po bie
Me venë ?allmën spo m”ka hije
Se jam nip i Kastriotit
Më mirë gjoksin në grykë të topit.
Në vigjilje të Mijëvjeçarit të Tretë, më 5-6-7 mars të 1999–tës në Prekazin legjendar u shkrue Epopeja e lavdishme e Jasharajve. Komandanti legjendar i UÇK-sw Adem Jashari e Familja e tij i kthyen kullat e tyre në kala të pamposhtura qëndrese.
Në tre ditë u ripërsërit madhërishëm, krenaria , qëndresa shqiptare në shekuj. Ballë për ballë e dhëmbë për dhëmbë, si në Krujë, Shkodër e Sfetigrad e Albulenë kundër hordhive turke Familja e Jasharajve e lau me gjakun e agresorëve oborrin e muret e kullave. ?do frengji e?ardak u kthye në bedenë kalaje . Muret shembeshin nga predhat e topave e tankeve, e prapë nga gërmadhat dilnin Jasharajt e përgjakur duke qëlluar në drejtim të ushtrisë serbe. Luftuan deri në vdekje për të mbetur të pavdekshëm. Heroizmi i tyre ndryshoi fatet e luftës dhe u bë simbol i betejës për liri.
Më datë 24 mars 1998–tës bisha serbe do të sulmonte një tjetër fole shqiponjash nw Gllogjanin e Haradinajve. Këtu u shkrue me gërma të arta një epokë tjetër e lavdishme e Kombit Shqiptar. Haradinajt trima me në krye Ramushin u dolën zot kullave legjendare, siç thotë kënga epike:
Tunden malet, por nuk tunden kullat.
Në log të mejddanit po maten burrat.
Marsi i trimave, betejave e kuvendeve kujtohet me krenari. Shqipëria dhe shqiptarët janë një kudo ku ata jetojnë në trojet etnike, në Ballkan e Diasporë.
Trinia e shenjtë: Gjuha, Flamuri e Atdheu, është burim frymëzimi i pashuar për ardhmërinë e përbashkët.
Ulqini i Teutës e Balshajve, ku prehen eshtrat e udhëheqësit të Lidhjes së Prizrenit , Ymer Prizreni, u bwnë shumicë dominuese në qytetin e tyre.
Parlamenti i Maqedonisw e shpalli gjuhë zyrtare Gjuhën Shqipe, pra krismat e lirisë në 14 marsin e 2001 të U?K-sw, po finalizojnë ëndrrën tonë. Marsi na thërret të jemi në këmbë e të bashkuar për të nderuar heronjtë tonë kombëtar dhe protagonistët e mëdhenj të historisë tonë, për të vazhduar misionin e tyre për realizimin e ëndrrës shumë shekullore pa harruar Mitrovicën e Bacës Isë, Preshevën e Ridvan Qazimit dhe ?amërinë tonë të shtrenjtë.
Viti i Gjergj Kastriotit -Skënderbeut është apel për finalizimin zgjidhjes së ?ështjes Kombëtare, Bashkimin e Kombit Shqiptar në një shtet të vetëm. Deviza jonë do të jetë: ”Një Komb, Një Shtet”.
Shteti Komb i Shqiptarëve është domosdoshmëri historike.
