Çështja e shkëmbimit të territoreve është një nga temat më të ndjeshme për Kosovën, që u ri-aktualizua së fundi.
Kjo temë pati gjetur mbështetje në administratën e ish-presidentit amerikan Donald Trump, e edhe tek përfaqësues të Bashkimit Evropian. Ndërkaq, përpos në Kosovë, u kundërshtua fuqishëm edhe nga Gjermania dhe Britania e Madhe.
Në Forumin në Paris, kryeministri Kurti ka thënë se qëllimi i përhershëm i Serbisë është ndarja e Kosovës. Argument për këtë ka përmendur sulmin në Banjskë, nga grupi paraushtarak serb.
Ai tha se me grupin paramilitar, Serbia ka dashur të shkaktojë përshkallëzim të situatës në veri, deri në kaos, në mënyrë që të ketë mundësi ta fusë ushtrinë e saj në Kosovë.
E së fundmi për këtë çështje ka folur Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD), Donika Gërvalla-Schëarz, e cila ka deklaruar se ideja e shkëmbimit të territoreve apo ri përcaktimit të kufijve mund të çojë në një luftë të re në Ballkanin Perëndimor.
Sipas saj, një ide e tillë është e rrezikshme.
“Ky plan nuk zgjidh probleme, por krijon të reja për të gjithë rajonin. Precedenti i ndryshimit të kufirit në Ballkan mund të jetë shumë i rrezikshëm dhe mund të nisë një luftë të re,” tha ajo për platformën ukrainase të lajmeve “European Pravda”.
Në lidhje me këtë temë ka folur për “Bota sot”, eksperti amerikan Alon Ben Meir.
Ai i dha të drejtë Gërvalles, duke shtuar që shkëmbimi i territoreve nuk do të bëhet asnjëherë me dëshirë nga Kosova dhe kjo do të arrijë të sjellë konflikte të reja.
“Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD), Donika Gërvalla-Schëarz, padyshim është e drejtë kur deklaron se shkëmbimi i territoreve apo ri-përcaktimi i kufijve mund të çojë në një luftë të re në Ballkanin Perëndimor. Kjo, natyrisht, nëse shkëmbimi territorial ekzekutohet me forcë, gjë që nuk ka gjasa në këtë rast të veçantë. BE-ja ka mbajtur vazhdimisht se çdo shkëmbim territorial duhet të bihet dakord reciprokisht. Në parim, BE këmbëngul që çdo vend që kërkon të anëtarësohet në BE duhet të pranojë kufijtë aktualë edhe pse në shumë vende evropiane grupet etnike janë të ndërthurura pasi nuk do të ketë fund të pretendimeve dhe kundër pretendimeve për nevojën e shkëmbimit territorial”, u shpreh ai.
Më tej, eksperti amerikan përmend disa nga shqetësimet që kanë qenë më herët nëse një gjë e tillë me territore bëhet.
Sipas tij, është vështirë të imagjinohet se çfarë do të ndodhte nëse një shkëmbim i tillë do të bëhej.
“Kur ideja e shkëmbimeve territoriale u përfol në vitin 2018, ajo u prit me kujdes dhe shqetësim. Karin Kneissl, ministrja e jashtme austriake në atë kohë, tha: "Unë nuk dua të jap leksione, por ndryshimet e kufijve kanë sjellë gjithmonë probleme të reja me ta". Homologu i saj nga Luksemburgu, Jean Asselborn, paralajmëroi kundër rreziqeve të mundshme të 'prerjes së gjërave në copa'. Aktualisht, ka tetë mosmarrëveshje kufitare në Ballkan, secila me kompleksitetin dhe potencialin e vet për përshkallëzim:
Gjiri i Piranit, një kufi detar midis Sllovenisë dhe Kroacisë; gadishulli i Prevlakës, i kontestuar nga Kroacia dhe Mali i Zi; Kufiri i Kosovës me Serbinë, pasi kjo e fundit ende pretendon të parën si territor të saj; Backa Palanka, pranë një zone të pretenduar nga Kroacia dhe Serbia; tre vende të kontestuara në kufirin boshnjak-serb: Manastiri Prohor Pçinjski, i pretenduar nga Serbia dhe Maqedonia; Neum, një port boshnjak në detin Adriatik me zona të kontestuara nga Kroacia; dhe së fundi, kufiri detar midis Shqipërisë dhe Greqisë.
Është e vështirë të imagjinohet se çfarë do të ndodhte sapo të filloni të bëni shkëmbime territoriale në të gjitha rastet e mësipërme; asgjë përveç kaosit dhe destabilitetit nuk do të përfshinte rajonin, gjë që duhet shmangur me çdo kusht”, përfundoi eksperti amerikanë Alon Ben – Meir për “Bota sot”.
