Në sallat e hotelit “Aleksandër Palac” në Shkup në pranin e mase dyqind delegateve nga të gjitha trojet shqiptare dhe nga viset e ndryshme të Evropës dhe Amerikës dhe Australia e largët mbajti Kongresi e Tretë ku morëm pjesë personalitete politike, publike dhe delegatë nga mbarë trojet shqiptare dhe diaspora. Kongresin e hapi ideatori dhe kryetar i deri tanishëm të këtij asociacioni Simon Kuzhnini i cili me veprën e tij kombëtaret u dëshmuan si veprimtar i kombit të cilët dekada m radhë janë të lidhur me dashuri hyjnore për kombin dhe bashkimin e trojeve shqiptare. Ky kongres ishte një ngjarje shumë e rëndësishme, sepse u mbajt në qytetin e Shkupit Dardan që lidhë të gjitha qendrat shqiptare. Këtë Kongres e përshëndetën edhe dy zëvendës Kryeministrat i Maqedonisë dhe Kosovës si dhe personalitete tjera. Simon Kuzhnini, duke marrë fjalën para të pranishmeve në mes tjerash tha: “Është gëzim i veçantë për mua të nderuar vëllezër të trojeve tona shqiptare dhe diasporës ku do që jetojnë dhe veproni. |Është kënaqësi e veçantë që do të kemi përfaqësues edhe jashtë trojeve tona të Evropës dhe SHBA-ve dhe të gjithë ata delegatë të cilët ishin këtu në Kongresin e tretë të Lidhjes Shqiptare në botë”. Ai me këtë rast shpalosi edhe disa mekanizma se si të përmirësohet gjendja e shqiptarëve kudo që jetojnë, dhe ju bëri thirrje delegateve shqiptarë që të dalin me projekte konkrete sa i përket kësaj çështje. Ne dëshirojmë që delegatet që të dalin me projekte, duam projekte të cilët e arsyetojnë votën e votuesit, e jo njëri vjen prej njërës anë tjetri prej tjetrës anë dhe merren me çështje që sidomos neve shqiptarëve nuk na ka hije”. Fjalë rasti mbajtën edhe zëvendëset e kryeministrave të Maqedonisë dhe Kosovës.
Në fjalët përshëndetëse te delegateve dhe strukturave tjera te Lidhje shqiptare në botë u theksua dhe konstatua se shqiptaret nga përvoja e hidhur kanë mësua shumë së janë bërë, jo vetëm gabime, dhe lëshime, por edhe kombinime, qëndrime politike të cilat na kanë qua deri të krijimi i heshtjeve shqiptare në Ballkan dhe me larg. Pasojat e rënda të forumeve të larta ndërkombëtare drejtua popullit dhe kombit shqiptarë tashmë janë bërë transparente, jo vetëm për shqiptaret, por, edhe për gjithë dashamirët e botës demokratike. Këto vendime të pa drejta të kancelarive evropiane dhe aty botërore përshkuan përmes indin kombëtar të shqiptarëve duke dëmtuar dhe coptuar trungu kombëtar, cenuar dhe duke penguar zhvillimin ekonomik dhe të tregut të përbashkët. Kur jemi këtu duhet përmendur së i tërë arsenali kulturor e shpirtëror të kombit shqiptarë u nda dhe u fragmentarizua në dem të zhvillimit të komitë shqiptarë. Prandaj, vendimet e konferencave ndërkombëtare që nga kongresi i Berlinit të viti 1878 e deri me sot shqiptarët i konsiderojnë si katastrofë politike, ekonomike, kulturore dhe shpirtërore për shqiptarët dhe trojet e tyre stërgjyshore.
Çështja e përgjithshme kombëtare kërkon një zgjidhje të përbashkëtat
Për këtë shkak u theksua në këtë kongres së çështja e përgjithshme kombëtare, si e tillë kërkon një zgjidhje të përbashkëtat. Tani është bërë shumë e çartë se me çështjen shqiptare nuk mund të bëhen manovrime si në të kaluarën, sepse për ne shqiptarët kudo që jemi, kjo çështje përbenë tërësinë e natyrshme dhe vitale të interesave të popullit shqiptarë të lashtë në Ballkan të ndarë dhe të shpërlarë në të gjitha net e botës. Pra zgjedhja e saj e konsiderojmë- u konstatua në Kongres së është një ndër çështjet më jetike, pikërisht kjo gjë kishte lidhje me ekzistencën dhe parimet zhvillimore të popujve demokratik dhe në kuadrin edhe populli shqiptar. Me fjalë tjera, në fazën e proceseve integruese Euroatlantike rajonale dhe globale, zgjidhjen e çështjes shqiptare e konsiderojmë të mundshme në kuadrin e ndërvarësisë të kësaj çështje me proceset integruese zhvillimore të integrimeve bashkëkohore ndër shqiptare në rejon dhe ma gjerë. Pikërisht për këtë shkalë mendimi i lirë politik dhe demokratik i fundshekullit të kaluar dhe fillimi i shekullit njëzet enjë shkaktoi shpalosje të gjithanshme të organizimit politik, historik, etnografik, demografik dhe atyre ekonomik, kulturor, fetar të cilat duhet të përfshijnë edhe integrimin e trojeve tona stërgjyshore të ndara dhe mundeshin e bashkimit të tyre.
Kjo gjë u theksa në kongres do të ishte një integrim dobiprurës për të gjithë gjë që do të qonte pashmangshëm një zgjidhje të qëndrueshme të çështjes shqiptare dhe të gjithë popujve tjerë të botës demokratike. Në diskutim kushtua çështjes të integrimeve ndër shqiptare në Ballkan e më lagë u theku së në rrjedhat e sotme politike dhe të proceseve integruese ekonomike dhe sociale kanë hapur portat integruese për shumë vende duke përfshire edhe trojet stërgjyshore shqiptare. Këto procese integruese gjithnjë po konkretizohen në proceset integruese ndër shqiptare. Këtë energji shqiptarët në trojet e tyre stërgjyshore të ndara dhe shqiptarët e diasporës e kanë drejtua në zhvillimin dhe afirmimin e institucioneve demokratike dhe ngritjen e vetëdijes kolektive kombëtare për ti arritur synimet e kamotshëm kombëtare.
Kongresi miratoi platformën dhe statusin për aktivitetet të mëtutjeshëm...
Në këtë mënyrë pasojat e të kaluarës të hidhura shqiptaret të ndasive politike, ekonomike, kulturore, madje edhe të ndarjes dhe përçarjes, po rëndësohen me ndërveprime politike, ekonomike, sociale, infrastrukturore dhe kulturore. Këto lloje ndërveprime më të theksuara ndërmjet Shqipërisë dhe Kosovës me të gjitha nuancat e tyre çdo ditë e më shumë po përforcojnë procesin e integrimeve ndër shqiptare krahas integrimeve rajonale dhe të proceseve të globalizmit. Megjithatë sot këto fakte dhe tendenca të integrimeve ndër shqiptare sot është fuqizimi në kushte të veçanta të zhvillimin dhe afirmimit të kombit shqiptarë. Mirëpo, për realizim të suksesshëm të caqeve tona lëvizjet me karkate mbarëkombëtar duhet të veprojnë në drejtimi të harmonizimit të programeve strategjike- politike duhet të bashkërendisin veprimet e tona në mbarë hapësirat shqiptare kombëtare dhe të diasporës duke i përcaktua projekte konkrete.
Një pjesë e diskutimit iu kushtua anëtarësia të Lidhjes shqiptare në botë rreth jetësimi të platformës kombëtare nga e cila do të shkoqiten programet e në çdo mjedisi të Lidhjes kombëtare në botë nëpërmjet të cilave do të kultivohen format e ndryshme të veprimit. Andaj me të drejtë Lidhje Shqiptare në botë kundërshton kushtëzimin që i bëhet Shqipërisë dhe synimeve të saja për integrimin ndërkombëtar me pranimin të statusit kosë të çështjes, shqiptare, sikurse që është kundër çdo imponimi të zgjedhjes të çështjes shqiptare qoftë në Kosovë, Kosovën Lindore, Maqedoni dhe Mal të Zi, zgjidhje këto që do të përligjin statusin e minoritareve për shqiptarët në trojet e tyre stërgjyshore. Kongresi i Tretë në Shkup dy vëllezërit Simon dhe Mikel Kushnini kështu veprave të tyre si dy veprimtar të kombit shqiptarë të cilët janë të lidhur me dashurin hyjnore kushtua kombit dhe bashkëpunimit të tyre u shpallen kryetar nderi, ndërsa veprimtarin e tyre të mëtutjeshme të Lidhjes Shqiptare në Botë që u mbajte në Shkup, u zgjodh edhe këshilli kombëtar prej dymbëdhjetë anëtaresh, kurse kryetar u zgjodh Nazmi Jakurti. Kongresi për figurat ma eminente të Lidhjes shqiptare u ndan mirënjohje. Në mesin e tyre duhet veçuar mirënjohjen që iu nda komandantit legjendar Adem Jasharit. Kongresi i Tretë i Lidhjes Shqiptare në botë e miratoi platformën dhe statusin kushtua aktivitetin e mëtutjeshëm