Serbia dhe “ish provica e saj” Kosova ndodhen në një rrugë të gjatë nga një zgjidhje gjithëpërfshirëse të paqes, pavarësisht se kanë hapur bisedime për një shkëmbim të mundshëm të territorit për të zbutur marrëveshjen, konsideron Ana Bërnabiq, kryeministre e Serbisë.
"Personalisht, do të doja një marrëveshje sa më shpejt që të jetë e mundur. Por unë nuk mendoj se në realitet jemi pranë marrëveshjes", tha Bërnabiq për Financial Times, në një intervistë.
Kryeministrja serbe mendon se çështjet e kulturës historike politike dhe territoriale janë jashtëzakonisht delikate që diskutohen midis krerëve të Serbisë dhe Kosovës dhe progresi është larg garantimit të mbështetjes së SHBA-ve dhe BE-së për dialogun.
"Shpesh them se kemi ngecur në një pozicion skizofrenik, që është midis politikës së shekullit të 21-të dhe politikës së shekullit të 19-të", tha Bërnabiç, duke iu referuar shpërthimit të rastësishëm të tensioneve etnike dhe dhunës këtë vit në Kosovë.
Ajo tha se liderët e Kosovës gabohen nësë supozojnë se dialogu me Beogradin do të rezultojë në njohjen zyrtare serbe të pavarësisë së Kosovës.
"Kur ata mendojnë se," Po, Serbia do të njohë pavarësinë tonë ", mirë, natyrisht që nuk do të ndodhë", tha Brnabiç. "Ata duhet të lëvizin nga pozita e tyre e rehatshme dhe të na takojnë në gjysmë të rrugës, ku ne po presim për ta. Le të bëjmë një kompromis, çfarëdo kompromisi që mund të sjellë. "
Kryeministrja serbe, shkruan Financial Times,, zhvilloi bisedime në Minsk me Hashim Thaçin, presidentin e Kosovës, i cili po kryen negociatat kryesore me Aleksandar Vuçiç, president i Serbisë.
Ajo tha se i kishte thënë Hashim Thaçit: "Po pyes nëse ka dëshirë, një dëshirë të sinqertë, nga disa nga politikanët në Prishtinë që në të vërtetë të vazhdojnë dialogun dhe të arrijnë një marrëveshje".
Nëse shtetet do të hynin në një shkëmbim toke, pjesët e Kosovës veriore të banuar me serbë mund të përfshiheshin nën autoritetin e Serbisë dhe Kosova mund të fitonte tre zona kryesisht shqiptare etnike të Luginës së Preshevës në Serbi.
Bërnabiq pohoi se nuk është dakord që një marrëveshje e tillë do të hapte një "kuti të Pandorës" në Ballkan, historia moderne e të cilit është goditur me mosmarrëveshje etnike dhe territoriale.
"Kutia e Pandorës u hap pikërisht 10 vjet më parë, kur vendet e njohën pavarësinë e Kosovës. Ajo që ne po përpiqemi të bëjmë është mbyllja e kutisë së Pandorës. Ju nuk mund të thoni se 10 vjet më parë kemi qenë të gatshëm të ndryshojmë kufijtë, por sot nuk mund të flasim për ndryshimin e kufijve, "tha ajo.
Një shkëmbim territori, edhe nëse u pajtua, nuk do të ishte e mjaftueshme për një marrëveshje paqeje, paralajmëroi ajo. "Është një pjesë e një zgjidhjeje të mundshme përfundimtare. Por marrëveshja përfundimtare, nëse arrihet, do të duhet të jetë shumë më gjithëpërfshirës. Duhet të përfshijë të drejtat e njeriut, të drejtat e pakicave, bashkëpunimin ekonomik, bashkëpunimin afatgjatë midis serbëve dhe shqiptarëve, duke mësuar gjuhën dhe trashëgiminë kulturore, kishat dhe manastiret e njëri-tjetrit ".
Duke shqyrtuar bisedimet e anëtarësimit të Serbisë në BE, Bërnabiq tha: "Do të doja që nëse do të ishim në gjendje të bashkohemi deri në vitin 2025, por ky është një objektiv shumë ambicioz. Mendoj se është shumë më e rëndësishme që ne jemi gati të bashkohemi, në vend që të bashkohemi nëse nuk jemi plotësisht të gatshëm. Nëse nuk jeni të përshtatshëm për BE-në, kjo është një situatë humbjeje. BE bëhet më e dobët dhe vendi juaj bëhet edhe më i dobët.
