NEW YORK CITY: Një pjesë e madhe e veriut të SHBA-së është përfshirë sot nga një valë të ftohti historik me reshje dëbore dhe temperatura polare që mund të arijnë deri në -53 gradë celsius, në disa zona që kanë shkaktuar trazira në trafikun ajror dhe në administratë.
Rreth 110 milionë njerëz në të gjithë SHBA janë duke u përballur me ngricat më vdekjeprurëse në të paktën dy dekada e fundit.
Dy të tretat e vendit do të jenë një “kuti akulli i ngrirë” nga e marta vonë, ndërsa temperaturat rekorde shtrihen nga Dakota përmes Maine ndërsa parashikuesit e motit paralajmërojnë një ngricë që mund të jetë kërcënuese për jetën.
Një gjendje e jashtëzakonshme është shpallur në shtetet Midëestern të ëisconsin, Michigan dhe Illinois, si dhe në shtetet më të zakonshme jugore të Alabama dhe Misisipi.
“Alarmi për të ftohtin e madh është dhënë që prej të hënës në shumë shtete të Miduestit, nga Dakota e Veriut deri në Ohajo, që pritet të përballet me temperaturat më të ulëta që prej 20 viteve”, sipas kanalit meteorologjik “ëeather Channel”.
Ngrica që vjen nga veriperëndimi pritet të arrijë bregun lindor të vendit sot edhe nesër , ndërsa pasnesër kjo rrymë e të ftohtit polar largohet menjëher dhe temperaturat do të ngrihen.
Edhe presidenti Donald Trump ka lajmëruar popullsinë nga profili i tij në “Tëitter” që dje në mbrëmje.
“Në rajonin e bukur të Miduestit, temperatura arrijne -51 gradë Celsius, më të ftohtat të regjistruara ndonjëherë”, shkruan ai.
Trump ka pyetur nëse njerëzit janë përgjegjës për ndryshimet klimatike.
“Çfarë dreqin po ndodh me ngrohjen globale?” tha ai. “Ju lutemi të ktheheni shpejt, ne kemi nevojë për ju!”.
Por një nga agjencitë meteorologjike të qeverisë amerikane, Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike, postuan atë që u interpretua gjerësisht si një kundërshtim ndaj presidentit.
Parashikuesit e atribuojnë këtë goditje të ftohtë me një ngrohje të papritur mbi Polin e Veriut, të shkaktuar nga një shpërthim ajri i nxehtë nga Maroku muajin e kaluar.
Ky sistem moti ndau vorbullën polare dhe bëri që ajo të shkonte në jug, tha agjencia e lajmeve AP, Judah Cohen, një ekspert i stuhisë dimërore për Studimin e Mjedisit Atmosferik.
Shkencëtarët kryesorë në botë kanë thënë se ndryshimet klimatike janë kryesisht të shkaktuara nga njeriu dhe mund të çojnë në dimra më të ashpra.
I ftohti ekstrem - Autoritetet paralajmërojnë njerëzit për rrezikun e ngrirjes së menjëhershme të qelizave të trupit
Ftohtë e ashpër që kaplonë veriun dhe bregun verilindor të SHBA, ku tashmë tetë vetë vidqën dje, ishte aq e ftohtë sa që ekspertët e shëndetësisë po paralajmëronin rreth potencialit për ngrirje të menjëhershme dhe të qelizave të trupit.
Ndërsa paralajmërimet e të ftohtit artic dhe të erës, akullit të trashë dhe fjollave të ngrira të borës, mbetën në fuqi deri sot të enjten në mesditë, por ekspertët po paralajmëronin për rreziqet e ngrirjes - në trupin e njeriut, kur kristalet e akullit deportojnë deri venat e gjakut dhe bllokojnë rrjedhën e gjakut, siç përshkruan ekspertët e stacionit më të madh metereologjik në vend Accuweather, duke shtuar se edhe cdo pjesë e trupit që bie në kontakt të drejtpërdrejt me këtë të ftoht ngrin. Lëkura në cdo pjesë të fytyrës, gishtat e dorës dhe këmbëve, hunda, veshët, faqet ose mjekra, thotë Qendrat e SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), që duhen mbulluar dhe ruajtur nga kontaktkti i drejpërdrejt me këtë të ftohtë..
"Ftohjet janë e rrezikshme dhe potencialisht vdekjeprurëse që mund të hyjnë në trupin tuaj nëpërmjetë erës dhe mund të shkaktojnë ngrirje në lëkurën e ekspozuar në pak se 10 minuta, madje edhe hipotermi ose vdekjeklinike në cdo moment mund të merrni nëse nuk merren masa paraprake", shkruajti Associated Press.
Si pasojë e kësaj thuhet se së paku vetem dje ka pasur tetë të vdekur të gjetur të ngrirë. Pra fenomeni i ashtuquajtur Frostbite, simbas ekesperteve mund të ndodhë në çdo temperaturë poshtë ngrirjes, në varësi të kohës së ekspozimit të trupit tuaj jashtë. Por në kushte të tilla, kjo nuk mund të ndodhë me çdo lëkurë të ekspozuar gati para se të jeni të vetëdijshëm për të u mbrojtur simbas këshillave të ekspertëve në shtypin amerikan.
"Qarkullimi i gjakut bëhet i dëmtuar dhe uji në indet tuaja ngrihet, duke çuar në shkatërrimin e indeve", tha Peter Shearer, M.D., drejtor mjekësor i Mjekësisë Emergjente në qëndrën shëndetësore Shkolla e Mjekësisë Mt. Sinai, në Accuweather.
Një rrezik edhe më i madh është hipotermia, e cila është temperatura jonormale e ulët e trupit që ndikon në trurin dhe aftësinë e një njeriu për të menduar në mënyrë të qartë dhe për të lëvizur lehtësisht, sipas Associated Press. Hipotermia e rëndë gjithashtu mund të shkaktojë rrahje të parregullt të zemrës, gjë që mund të shkaktojë dështim të zemrës dhe vdekje.
Të moshuarit dhe njerëzit me probleme të qarkullimit të gjakut janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj hipotermisë, raportoi AP. Dhe kjo mund të ndodhë edhe brenda, nëse temperatura ftohtë është në trupat e njerëzve midis 60 dhe 65 vjeç dhe ata që janë më të moshuar. Ky kusht kërkon vëmendje të menjëhershme mjekësore.
