Organizatat civile dhe qeveritare në të gjithë botën po përgatiten të festojnë Ditën Ndërkombëtare të Gruas të premten.
Dita Ndërkombëtare e Gruas është një festë e më shumë se 100-vjet suksesesh sociale, ekonomike, kulturore dhe politike të grave në mbarë botën, ndërsa bëhet gjithashtu thirrje për barazi gjinore.
Kjo ditë që shënohet çdo vit më 8 mars, bashkon qeveritë, organizatat e grave, bizneset dhe organizatat bamirëse. Qytetet anembanë botës e shënojnë ditën me tubime, konferenca, projekte të artit dhe kulturës, si dhe fjalime.
E gjitha filloi në vitin 1908 kur 15 mijë gra punëtore veshjesh hyjnë në grevë dhe marshuan nëpër rrugët e Nju Jorkut, duke kërkuar orë më të shkurtra pune, paga më të mira dhe të drejtën e votimit. Në vitin 1910, një grua gjermane me emrin Clara Zetkin sugjeroi shpalljen e ditës së grave në një konferencë ndërkombëtare ku merrnin pjesë 100 gra. Ideja u pranua njëzëri.
8 marsi u festua për herë të parë në Austri, Danimarkë, Gjermani dhe Zvicër në vitin 1911. Më shumë se 1 milion gra dhe burra morën pjesë në demonstrata në mbështetje të së drejtës së gruas për të punuar, votuar, studiuar dhe mbajtur poste publike.
Kombet e Bashkuara njohën zyrtarisht Ditën Ndërkombëtare të Gruas për herë të parë në vitin 1975. Në vitin 2011, Presidenti i atëhershëm amerikan Barak Obama e çoi Ditën e Grave një hap më tej, duke deklaruar marsin, Muajin Historik të Grave.
Fokusi për festimin e çdo viti varion, por të gjitha ngjarjet janë të përqendruara në çështjet e panumërta me të cilat përballen gratë në mbarë botën.
Dhuna dhe rreziqet e tjera
Përpara Ditës Ndërkombëtare të Gruas, Komiteti Ndërkombëtar i Shpëtimit (IRC) publikoi një raport mbi pesë vendet më të rrezikshme në botë për vajzat adoleshente. Duke marrë parasysh të dhënat për martesat e hershme, nivelin e lindjeve të adoleshenteve, arsimimin, nivelin e dhunës dhe punën e fëmijëve, IRC përcakton Nigerinë, Jemenin, Bangladeshin, Sudanin e Jugut dhe Republikën e Afrikës Qendrore si vendet më të rrezikshme për vajzat e reja.
Bangladeshi, Sudani i Jugut dhe Republika e Afrikës Qendrore udhëheqin grupin për nga dhuna me bazë gjinore. IRC vë në dukje se 65 përqind e grave dhe vajzave në Sudanin e Jugut kanë përjetuar dhunë fizike dhe / ose seksuale gjatë jetës së tyre, duke e bërë atë një nga vendet me nivelet më të larta të larta në botë.
Në Nigeri, kërcënimi ndaj vajzave vjen në formën e martesave në moshë të mitur. IRC vlerëson se 75 përqind e vajzave nigeriane nën moshën 18 vjeç janë të martuara.
Luftërat dhe konfliktet etnike në mbarë botën po vlerësohen këtë vit si shkaku kryesor i dhunës seksuale dhe gjinore. Kombet e Bashkuara, Kryqi i Kuq dhe Gjysmëhëna e Kuqe bashkuan forcat muajin e kaluar për t'i dhënë fund përdorimit të përdhunimit si armë lufte.
“Dhuna seksuale dhe në baza gjinore në konflikt nuk është vetëm një krim i tmerrshëm dhe që të ndryshon jetën, dhe që kryer më së shumti kundër grave dhe vajzave. Ajo përdoret gjithashtu si taktikë lufte, për të terrorizuar familjet, për të dhunuar vlerat humane në komunitete dhe për të destabilizuar shoqëritë, në mënyrë që ata të luftojnë për vite apo dekada të tëra për t'u rimëkëmbur pasi ulen armët", tha Sekretari i Përgjithshëm i OKB Antonio Guterres.
Aktivizmi në politikë dhe shoqëri
Zgjedhjet e mesit të mandatit të vitit të kaluar në Shtetet e Bashkuara shënuan një rekord prej 117 grave që u zgjodhën për të shërbyer në Kongres. Për fat të keq, arritje të tilla janë shumë më të vështira për tu realizuar në vendet e tjera.
Në Haiti, ku kushtetuta përcakton se 30 përqind e ligjvënësve duhet të jenë gra, kjo kuotë është larg realitetit.
"Lufta që po bëjmë në parlament synon të rrisë ndërgjegjësimin e kolegëve të mi, në mënyrë që edhe ata të luftojnë për këtë barazi. Ne jemi vetëm katër gra (ligjvënëse), por përfaqësojmë një vend me shumë gra", tha për Zërin e Amerikës, Dieudonne Luma Etienne, senatorja e vetme grua në Haiti.
Në Arabinë Saudite, ku gratë vetëm vitin e kaluar fituan të drejtën për të drejtuar makinën, qeveria është akuzuar për përdorimin e ligjeve të saj kundër terrorizmit për të heshtur aktivistët, përfshirë gratë.
Një komision ekspertësh i të drejtave të njeriut në OKB i bëri thirrje mbretërisë që të lirojë aktivistët që mbahen padrejtësisht, përfshirë avokatin e të drejtave Walid Abu al-Kahir, poetin Ashraf Fayadh dhe gratë aktiviste Loujain al-Hathloul dhe Israa-Ghomgham.
Të drejtat e Grave përmes artit
Festimet e Ditës Ndërkombëtare të Grave përfshijnë gjithashtu një anë tjetër më të ndritshme të jetës së grave. Disa grupe ndërkombëtare kanë zgjedhur të hedhin dritë mbi gratë që i konsiderojnë heroina.
Motoja e OKB-së këtë vit është "Mendoni barayi, ndërtoni me zgjuarsi, inovoni për ndryshim", duke theksuar mënyrat për të promovuar barazinë gjinore dhe fuqizimin e grave.
Në faqen e saj, OKB-ja ka grumbulluar rrëfimet e grave që kanë bërë ndryshime në komunitetet e tyre. Tregime janë të tilla si ajo e Nur Naharit, një refugjate nga Mianmari e cila ka marrë përsipër të këshillojë dhe mësojë gra të tjera të vendosura në kampet e refugjatëve në Bangladesh dhe e kolumbianes Mila Rodriguez, e cila themeloi një grup të grave për të promovuar paqen dhe muzikën afro-kolumbiane.http://interactive.unwomen.org/multimedia/campaign/unheardwomen/index.html
Organizata humanitare jofitimprurëse Care iu drejtua personaliteteve të famshëm për një fushatë që shtron pyetjen, "Cila është heroina juaj ( #HerInHERO)?" Përpara Ditës Ndërkombëtare të Gruas, organizata Care publikoi një video me gra të suksesshme që i përgjigjen kësaj pyetjeje me fjalë frymëzuese.
Një heroine vjen gjithashtu në ekranet e kinemave në Ditën Ndërkombëtare të Gruas me filmin "Captain Marvel," ku për herë të parë një grua merr rolin e superheroinës./VOA
