U deshën 200 vjet ose më pak për tu zhvilluar qytetet kryesore të SHBA-së si Uashington DC, Miami dhe San Francisco.
Por deri kohët e fundit, historianët nuk kishin një pasqyrë të qartë se si ato qytete shfaqeshin me kalimin e kohës.
Sipas Business Insider, një studim i ri nga Universiteti i Colorado Boulder ofron një nga vështrimet më të hollësishme të zhvillimit urban në SHBA deri më sot.
Studiuesit përdorën gati 375 milionë regjistrime të patundshmërive për të zbuluar se ku u vendosën dhe ku ndërtuan njerëzit, që nga viti 1810 deri në vitin 2015.
Në fillimin e viteve 1800, vetëm 6 për qind e popullsisë amerikane (rreth 5.3 milionë njerëz) jetonin në zona urbane, për dallim nga sot, kur më shumë se katër të pestat e popullsisë (rreth 309 milionë njerëz) jetojnë në këto zona.
Sipas studimit në fjalë, shumica e zhvillimit urban të vendit kanë ndodhur në shekullin e kaluar.
Dhe një video më poshtë thuhet se tregon pesë qytete – Seattle, Phoenix, Denver, Miami, Washington, DC dhe Rochester – duke “shpërthyer” në hartën e SHBA-së si fishekzjarre gjatë 200 viteve të fundit.
Pikselat blu përfaqësojnë zona që janë më pak të zhvilluara, ndërsa pikselat e kuq paraqesin zonat më të zhvilluara. (Pjesa gri përfaqësojnë ujin.) Çdo piksel tregon një sipërfaqe prej rreth 670,000 metra katrorë.
Siç thuhet më tej, Rochester u zhvillua së pari rreth mesit të viteve 1800. Seattle, Washington, DC dhe Denver “zbarkuan“ në hartë rreth kthesës së shekullit të 20-të.
Ndërkohë Phoenix dhe Miami u ndërtuan më vonë, rreth mesit të viteve 1900, por deri në vitin 2010, ato ishin zhvilluar më gjerësisht se tre qytetet e tjera.
Ndërsa narracioni i zakonshëm është se zgjerimi urban u zhvendos drejt perëndimit me kalimin e kohës në SHBA, studiuesit zbuluan përjashtime nga ai rregull.
Në këtë drejtim thuhet se Denveri u zhvillua shumë më herët se pjesa tjetër e Colorados, dhe Miami u zhvillua vonë në krahasim me pjesën tjetër të Jugut, të cilin autorët ia atribuojnë terrenit të përafërt në Florida.
Në shumë raste, studiuesit zbuluan se qarqe individuale filluan të zhvillohen edhe para se shtetet e tyre përkatëse të shpallen pjesë e SHBA-së.
Në të ardhmen, ky hulumtim mund të jetë i mbuluar me të dhëna demografike për të përcaktuar sesi amerikanët e moshave, racave dhe etnive të ndryshme banuan në zona të caktuara me kalimin e kohës – duke ofruar një pasqyrë në modelet e varfërisë dhe zhvendosjes. Mund të ndihmojë gjithashtu të ndriçojë se cilat qytete janë shkatërruar më shumë nga fatkeqësitë natyrore.
“Njohuri të tilla të reja janë shumë të rëndësishme pasi do të na tregojnë më shumë rreth ekspozimit të mjedisit të ndërtuar ndaj rreziqeve bregdetare, apo zjarrit të egër – dhe shpresojmë të na mësojnë mësime se çfarë mund të përmirësohen për të shmangur zhvillimet problematike të së kaluarës”, ka thënë Stefan Leyk, drejtuesi i studimit për Business Insider.
Si kaloi SHBA, nga kryesisht rurale në kryesisht urbane
Para studimit të Universitetit të Colorado Boulder, historianët kishin përdorur më së shumti dy metoda për të ekzaminuar zhvillimin urban: regjistrimet që tregonin se ku jetonin njerëzit dhe imazhet satelitore që tregonin sesi përdorej toka me kalimin e kohës.
Por kishte kufizime në ato grupe të të dhënave – imazhet satelitore datojnë vetëm nga vitet 1970 dhe shpesh mungojnë detaje dhe të dhënat e regjistrimit, ndërkohë, shpesh mungojnë para mesit të shekullit të 20-të.
Studiuesit e Colorados zbuluan se të dhënat e patundshmërive nga kompania e pasurive të patundshme Zillow siguruan një portret më të qartë të zhvillimit urban.
Këto regjistrime u lejuan atyre të zmadhojnë zonat individuale – deri në madhësinë e një ndërtese të madhe zyre ose qendre tregtare – gjatë dy shekujve.
Jo çuditërisht, studiuesit përcaktuan se aty ku njerëzit ndërtuan ishin të lidhur fort me vendin ku jetonin.
Gjatë periudhës së zhvillimit të shpejtë nga 1910 deri në 2010, dendësia e popullsisë amerikane më shumë sesa u trefishua.
Dhe imazhi më poshtë tregon se si tre qytete Midwestern – Indianapolis, Indiana; Cincinnati, Ohio; dhe Dayton, Ohio – u rritën në mënyrë dramatike gjatë asaj periudhe kohore.
Për pjesën më të madhe, qarqet urbane janë zgjeruar dhe po bëheshin më të dendura që nga vitet ’40.
Midis 1910 dhe 1920, SHBA kaloi nga të qenit një komb kryesisht rural në një vend kryesisht urban.
Zgjerimi në qarqet urbane ra midis 2000 dhe 2010, ndërsa dendësia u rrit gjatë asaj periudhe kohore.
Sidoqoftë, tendencat e përgjithshme humbasin ndryshimet midis qyteteve: Në vitet e fundit, dendësia ka rënë në Atlanta, është rritur në mënyrë të vazhdueshme në Boston dhe është rritur në San Francisko.
Megjithatë, qytetet amerikane nuk janë askund aq të dendura sa qendrat urbane si Xhakarta, Indonezi (që cila daton nga viti 1527) ose Seul, Koreja e Jugut (i cili daton nga viti 1394) – që do të thotë se ka akoma kohë për të ndërtuar dhe për të parandaluar mbipopullimin dhe se ky hulumtim i ri mund të shërbejë edhe si një udhërrëfyes.
