Forcimi i Aleancës: A po e heq NATO të drejtën e vetos që të bëhet më efikas?

Bota

Forcimi i Aleancës: A po e heq NATO të drejtën e vetos që të bëhet më efikas?

Nga: B.S. Më: 4 dhjetor 2020 Në ora: 09:06
Emmanuel Macron, Donald Trump e Angela Merkel

Grupi i ekspertëve, i ngritur tetë muaj më parë për të ideuar reformën e NATO-s pas deklaratave tronditëse publike nga presidenti francez Emmanuel Macron se aleanca është në "gjendje vdekjeje të trurit", është mbyllur dhe sekretari i përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg do t'ia paraqesë sot publikut përfundimet e tij.

Sipas asaj që zyrtarisht u rrodhi gazetarëve të agjencive të huaja para prezantimit publik, një nga propozimet është dobësimi i të drejtave të vetos së vendeve aleate në mënyrë që aleanca të bëhet më efikase dhe më e shpejtë në marrjen e vendimeve. E drejta e vetos nuk do të shfuqizohej plotësisht në aleancë, e cila që nga themelimi i saj ka marrë të gjitha vendimet e saj me konsensus, por do të hiqej dorë nga kërkimi i unanimitetit për të gjitha vendimet. 

Në pritje të Bidenit 

Edhe në Bashkimin Evropian kishte ide të ngjashme, që në disa fusha të sigurisë dhe politikës së jashtme, madje edhe në disa vendime në lidhje me politikën e zgjerimit të BE-së, të hiqet dorë nga miratimi unanim i vendimeve dhe të kalohet në miratim me shumicë të kualifikuar. Sidoqoftë, kjo ide nuk është realizuar deri më tani në BE, sepse vendet anëtare, si rregull, heqin dorë pa dëshirë nga e drejta e fituar e vetos. Por në BE si dhe në NATO, një ide e tillë është shfaqur sepse ata duan të shmangin situatat në të cilat vendet individuale bllokojnë ose ngadalësojnë disa vendime të përbashkëta. Tradicionalisht, të gjitha vendimet në NATO merren me konsensus, që do të thotë se nuk ka votim zyrtar, por konsultimet mbahen deri në momentin kur vendimi i propozuar është i tillë që të jetë i pranueshëm nga të gjithë. Tani po propozohet një risi për ta bërë më të vështirë për vendet që bllokojnë diçka për të bllokuar vendimin e përbashkët të Aleancës.

Disa nga bllokadat e fundit në NATO janë shkaktuar nga Hungaria dhe Turqia. Hungaria ka parandaluar një takim të komisionit të përbashkët midis Ukrainës dhe NATO-s për tre vjet, sepse Budapestit nuk i pëlqen mënyra se si Kievi trajton pakicën hungareze në Ukrainë. Vetoja e Turqisë e ka detyruar NATO-n të forcojë bashkëpunimin me Austrinë, një vend jashtë NATO-s, qeveria e të cilit është kritike ndaj qeverisë turke. Turqia dhe kryetari i saj Tajip Erdogan shkaktuan pakënaqësi të qetë midis aleatëve edhe kur ushtria turke, pa koordinim me NATO-n, filloi ofensivën ushtarake kundër kurdëve në veri të Sirisë. 
Erdogan e bëri këtë pasi presidenti i SHBA-së Trump tërhoqi forcat speciale amerikane nga Siria veriore, gjë që gjithashtu nuk ishte e koordinuar me aleatët dhe e bëri Macronin të thoshte se NATO ishte në gjendje të vdekjes së trurit. 

Mbetet të shihet se cili do të jetë reagimi i aleatëve të NATO-s ndaj propozimit për të dobësuar veton e tyre. Ministrat e jashtëm kanë mundësinë ta diskutojnë këtë sot në një takim virtual ministror të NATO-s. Pastaj, Sekretari i përgjithshëm Stoltenberg, bazuar në konkluzionet e grupit të ekspertëve, të cilat janë shkruar në rreth 60 faqe dhe përmbajnë 138 propozime të reformës, do të përgatisë një dokument që do t'u paraqitet krerëve të shteteve dhe qeverive në samitin e pritur në gjysmën e parë të vitit 2021.

Stoltenberg tashmë ka ftuar Presidentin e zgjedhur amerikan Joe Biden në samitin në Bruksel, data e të cilit nuk dihet ende për shkak të pasigurisë së shkaktuar nga pandemia globale e koronavirusit. Samiti i NATO-s ka të ngjarë të zhvillohet në të njëjtën javë me takimin e Këshillit Evropian në të cilin gjithashtu ishte i ftuar Biden. Të dy samitet në Bruksel janë konceptuar si ngjarje që do të forcojnë aleancën transatlantike pas katër viteve të Donald Trumpit, presidentit amerikan që dobësoi këtë aleancë.

Vëmendje më e madhe ndaj Kinës 

Në raportin e tij të titulluar "NATO në 2030: Të bashkuar për një epokë të re", grupi i ekspertëve gjithashtu propozon një mundësi më të madhe për krijimin e "koalicionit të vendeve të gatshme" brenda aleancës. Kjo do të lejonte misionet e sponsorizuara nga NATO-ja të nisnin misione tëpaqes në të cilat jo të gjithë aleatët marrin pjesë domosdoshmërisht. Reforma e NATO-s do të përfshinte gjithashtu vëmendje më të madhe ndaj Kinës dhe rrezikut të paraqitur nga rritja e fuqisë së këtij vendi më të populluar dhe ekonomikisht të fuqishëm.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat