Një deklaratë mbi një marrëveshje ndërkombëtare transporti të nënshkruar nga më shumë se 100 admiralë turq të pensionuar shkaktoi një trazim. Pas pak, deklarata pati pasoja: admiralët u arrestuan.
Autoritetet turke kanë marrë në arrest dhjetë admiralë në pension pasi kritikuan kanalin ujor të planifikuar nga presidenti Rexhep Tajip Erdogan. Prokuroria e Përgjithshme në Ankara njoftoi të hënën se urdhër-arrestet ishin lëshuar kundër dhjetë burrave. Sipas një raporti nga transmetuesi NTV, ata akuzohen për përpjekje "për të kundërshtuar rendin kushtetues me forcë dhe detyrim".
Katër të dyshuar të tjerë nuk u arrestuan për shkak të moshës së tyre, sipas gjyqësorit, por duhet të raportojnë në policinë e Ankarasë brenda tre ditëve të ardhshme.
Admiralët turq kritikojnë hapur "Kanalin e Stambollit"
Në një letër të hapur të nënshkruar nga një total prej rreth 100 admiralësh në pension, të arrestuarit kishin shprehur kritikat e tyre për projektin "Kanali i Stambollit" dhe përkrahin Traktatin e Montreux, një marrëveshje ndërkombëtare transporti. Marrëveshja e vitit 1936 rregullon kalimin në ngushticat midis Detit të Zi dhe Mesdheut, Bosforit dhe Dardaneleve. Ndër të tjera, ajo garanton kalimin e anijeve civile në kohë lufte dhe paqeje.
Qeveria po planifikonte një kanal ujor si alternativë në Bosfor. Sipas informacionit zyrtar, "Kanali i Stambollit" është i nevojshëm për të lehtësuar qarkullimin në Bosfor - një rrugë ujore qendrore e tregtisë botërore përmes së cilës kaluan më shumë se 38,000 anije vitin e kaluar. Kritikët kanë frikë, megjithatë, se projekti, i cili kushton rreth tetë miliardë euro, mund të minojë kontratën e Montreux.
Erdogan përgjigjet me një hetim të menjëhershëm
"Është "shqetësuese" të vendosësh marrëveshjen ndërkombëtare në diskutim, thanë admiralët në pension në letrën e tyre të hapur. Traktati i Montreux "mbron më së miri interesat turke". Ata evokuan "të përmbahen nga çdo retorikë ose ndonjë veprim që mund ta bëjë Traktatin e Montreux si subjekt i polemikave".
Letra ishte kritikuar ashpër nga zyrtarët qeveritarë. Prokuroria Publike të dielën hapi një hetim për dyshimin e "marrëveshjes për të kryer krim kundër sigurisë së shtetit dhe rendit kushtetues".
Ëndrra mbi "Kanalin e Stambollit"
Traktati i Montreux i vitit 1936 i ktheu Turqisë sovranitetin mbi Bosforin, Detin e Marmaras dhe Dardanelet, të cilat Perandoria Osmane i kishte humbur pikërisht me humbjen e saj në Luftën e Parë Botërore. Në kthim, vendi garanton kalim falas për anijet tregtare në kohë paqeje. Rregulla të veçanta zbatohen për anijet luftarake.
Erdogan ka kohë që dëshiron të ndërtojë një rrugë ujore alternative në Bosfor. "Kanali i Stambollit" konsiderohet si një projekt ambicioz dhe i diskutueshëm i presidentit turk Erdogan./Nga Gjermanishtja Sherif Ramabaja
