Shkalla e papunësisë në Kosovë pas përfundimit të pandemisë mund të shkojë në 50 për qind, nga rreth 30 për qind sa ka qenë në muajin mars, thotë një intervistë për Radion Evropa e Lirë, kryetari i Bashkimit të Sindikatave të Pavarura të Kosovës, Avni Ajdini.
Ajdini po ashtu thotë se qeveria duhet të ndihmojë bizneset, në mënyrë që të mund të mbajnë punëtorët në punë.
Zoti Ajdini, Dita Ndërkombëtare e Punës, për shkak të pandemisë, këtë vit Kosovën e gjen me numër të madh të bizneseve të mbyllura dhe punëtorë të papunë. Keni bërë ndonjë llogari se sa është numri i të papunëve gjatë kësaj situate të pandemisë?
Avni Ajdini: Ne jemi të vetëdijshëm në këtë drejtim se shumë vendet të punës do të humbin për arsye të pandemisë që ka kapluar, jo vetëm Republikën e Kosovës, por edhe globin. Për këtë arsye edhe ekonomia e Kosovës do këtë zvogëlim të rritjes ekonomike, kështu që edhe punëtorët do të humbin vendet e punës. Edhe pse në Kosovë përqindja e papunësisë është mbi 30 për qind, kjo do të ngrihet për fat të keq sepse nuk do të hapen vende të reja të punës, por do të mbyllen vendet e punës.
Zoti Ajdni se shkalla e papunësisë është rreth 30 për qind tregojnë edhe të dhënat zyrtare para pandemisë, por sa mendoni se do të rritet kjo shifër pas pandemisë së koronavirusit?
Avni Ajdini: Kjo shifër mund të shkojë deri në 50 për qind sepse gllabërimi i punëtorëve të cilët i inkuadron në marrëdhënie pune është sektori privat, gjegjësisht është sektori i ndërtimtarisë, sektor ky që tashme po ballafaqohet më kriza të ndryshme.
Nëse zgjat ende kjo pandemi cilat do të jenë pasojat për punëtorët?
Avni Ajdini: Pasojat për punëtorët do të jenë mjaft serioze. Punëtorët do të humbasin vendet e punës sikurse në kohën e privatizimit të egër të ndërmarrjeve shoqërore, kur shumë qytetarë kanë mbetur pa vende të punës. Përsëri do të jetë e njëjta situatë në tregun e punës.
Unë nuk mund të jap ndonjë vlerësim se si mund të realizohet një çështje mbi zhvillimin ekonomik, kur na ka kapluar një situatë e tillë sepse ekonomia zhvillohet duke punuar punëtori dhe jo me anë të politikanëve duke zhvatur buxhetin e shtetit, dhe duke mos dhënë asnjë llogari ndaj punëtorëve dhe duke mos i realizuar kërkesat e punëtorëve.
A kanë paraqitur ndonjë shqetësim bizneset se mund të mbesin të mbyllura për shkak të pandemisë, rrjedhimisht të ketë humbje të vendeve të punës?
Avni Ajdini: Në disa raste po, por nuk mendoj se mbyllje të bizneseve do të ketë në numër të madh. Por, duhet që qeveria t’i ndihmojë bizneset më kredi të lehta bankare që të mund të rifillojnë punë, si kompanitë prodhuese apo edhe bizneset e ndryshme. Unë konsideroj që një program i tillë nga qeveria duhet të jetë i parashikuar edhe ndaj firmave që kanë numër më të madh të punëtorëve.
Qeveria e Kosovës, zoti Ajdini, ka aprovuar një Pako Emergjente Fiskale për t’i ndihmuar punëtorët e papunë. Sa është efektive sipas jush kjo pako?
Avni Ajdini: Prej të këqijave edhe kjo është e mirë edhe pse shuma është simbolike, sepse kanë mundur që mos të ndihmojnë fare duke aluduar se nuk ka fond për këtë çështje. Kështu që kjo pako është më shumë politike s sa një vlerë e konsiderueshme.
Zoti Ajdini gjatë kësaj kohe a keni vizituar ndonjë kompani për t’u interesuar për punëtorët e ekspozuar ndaj rreziku, siç janë marketet, barnatoret dhe kompani tjera që punojnë?
Avni Ajdini: Ne jemi në bashkëpunim me kryetarët e Federatave, javën e kaluar përmes sistemit online, kemi diskutuar me ta, ku kemi kërkuar që të monitorohen punëtorët dhe të shikohet se a janë punëtorët e sigurt në vendin e punës. Kështu që kemi i informata se janë duke zbatuar në mënyrë rigoroze të gjitha masat e paraqitura nga autoritet shëndetësore.
