Poetesha rumune Maria Botnaru u lind më 5 Shtator 1958 në fshatin Sërata-Galbenë, raioni Hënçeshti, Republika e Moldovës (Basarabi).. Kreu Fakultetin e Filologjisë në Universitetin e Kishinjëut (kryeqendra e Moldovës), duke përfituar titullin Profesoreshë e Gjuhës dhe Letërsisë Rumune. Si pasojë e kushteve të vështira ekzistenciale, shpërngulet në Rumani, vend i cili i dha mundësinë të njohë personalitete importante (të rëndësishme) të kulturës dhe poezisë kontemporane (bashkëkohore). Poezia për të është një burim i dritës divine (hyjnore). Për poezinë e saj kanë shkruar me admirim Romeo Ioan Roșianu, Alexandru Moraru, Alina Șterbeț, Aurora Georgescu, Speranța Miron, Lidia Gonța Grosu, Trandafir Sâmpetru, Liliana Ghiță Boian, Mariana Moga, Liliana Liciu, Gabriela Costescu, Mariana Bendou, Aura Dan. Në ndërkohë ka botuar në Kishinjëu vëllimet „Madhështia e Dashurisë” (2011), „Gjurmët e dashurisë së përjetshme” (2013). „Poezi Patriotike” (2014). Është prezente dë disa antologji, në revista letrare, në faqet e revistës „Albanezul-Shqiptari”. Maria Botnaru është laureate e Çmimit të Parë në Festivalin Internacional të Krijimtarisë Letrare „Grigore Vieru”. Me këtë rasti po e prezantojmë me disa poezi të rikënduara në gjuhën shqipe, të botuara në faqet e revistës „Shqiptari” (Bukuresht, Tetor 2019)
BUZËT E MIA
Pasi të dalish nga shtëpia,
inë filloj të mblidhem pak,
shputën e kuzhinës,
pëllëmbën mbi këmishën tënde të hekurosur,
buzët në filxhanin tënd, të kafesë,
nëse nuk i ke ngjitur ato, rastësisht,
t’u buzëqeshish një ditë të tërë grave të huaja
dhe t'ua kushtosh një përmallim
shikimeve të paturpshme burrërore...
Jo, ti nuk je fajtor,
ua gjej mungesën,
kur më kaplon etja për puthjen tënde
apo ndoshta edhe ato u bënë çift buzësh,
si atëherë, kur nuk mund të shkulemi
nga puthja e paskajshme...
PAJTIM
E lazdëruar në pëllëmbën e lutjes
deri në butësinë e përsosur,
mjalti i luleve të kajsisë
na mbetet në buzët tona...
Çfarë mundimi ka mesnata,
duke përshkuar trazirën
e aromës së e ftonjve të pjekur,
sapo të nxjerrë nga furrat
e përhirta të tyre,
kur pritja po na nxit
me guximin
për të pajtuar këto aroma të buta,
sado të ndryshme,
në një parfum fantastikisht,
të personalizuar...
RASTËSISHT
I dashur, e shikova zemrën tënde,
por mos e kërko me qiriun e hënës,
në xhepat e rinj, të natës,
ku e lë këmishën time të lumturisë ...
Nëse nuk e sheh në dritën e ditës,
atëherë mos e kërko me qëllim,
ngase e humba rastësisht...
TRIO I PAPAJTUESHËM
Sytë po kërkojnë bukuri,
zemra kërkon njerëzishmëri,
truri kërkon të mençurin,
në çfarë të presë glina,
e prangosur nga kaq frika,
duke e bluar lulesh e saj
me këtë treshe të papajtueshme
për të dëgjuar zërin e saj...
KAM MALLË!
Unë të zgjedh ty, pa dashur,
me dëshirat e çlidhura...
Sytë e tu m’i puthin thembrat lakuriqe,
zemra jote është një zambak i përgjakur
mbi një lëndinë sapo të kositur nga malli,
vetëm mendimi yt degdiset i dëshpëruar...
Ti kalon nëpër mua, unë nuk mund të lë
këtë zambak në betejën e mendimeve të ftohta,
e mbuloj me vellon e dëshirave,
mbase kështu do të mbijetojmë
ndarjet e zhgjethuara...
Kam mallë...
ÇFARË LOJE!
Ah, more burrë,
sytë e ndezin dritën me ty,
buzët e vlojnë mjaltin për ty,
pëllëmbët çmenden në emrin tënd,
vetëm thembrat,
e dënuara në pritje,
rriten në pragun e gurit,
duke e gulçuar etjen
për të rendur në rrugën tënde...
Çfarë loje me rregulla të njëanshme!
JAM VETËM DASHURI
Nga sytë e tu burojnë agimet,
me gjumin tënd mvishet hëna,
nga krahët rriten lulëkuqet
që ma rrethokojnë trupin,
e përvëluar në lindje të agimeve,
i prehur gjatë ngarkimit të Hënës
dhe i uritur vauhdimisht
nga përdredhja e lulëkuqeve...
nuk po kërkoj më asnjë pikë,
mbi ose në trupi, të miat...
janë vetëm dashuritë...
VESA
E di, nuk mund të më shikosh duke qarë,
e di, se as shiu nuk i ka megjithatë
ashtu të nxehta porsi,
lotët e mia ...
A e mban mend, se si përloteshe,
Kur ma pe qepallën time
të zhytur në vesë?
Në fakt, thjesht unë doja
të ta përkujtoj një të vërtetë:
vesa u lind nga syri i femrës,
që pat lotuar nga lumturia
për të dashur
dhe të qenë e dashur...
PËRSE?
E kaluara e burrit të vetmuar
është e lavdishme,
dhe e kaluara e gruas së vetmuar
ështe e turpshme...
Përse?
KUSH...
Kush e shpiku
termin "dashuri e parë",
ka paramenduar, ndoshta,
se do të ketë edhe e dyta...
përndryshe e pagëzonte
"dashuri e përjetshme"...
PESHKATARË TË LUMTUAR
Të shkojmë, i dashur, në det gjatë vjeshtës,
për të mësuar nga pulëbardhat
si i pajtojnë krahët
e lënduar nga acari i ulërimave,
se si i shkruajnë në rërë,
me thembra të zhveshura,
betimet e shenjta nga vapa e dashurisë,
duke kaluar nëpër stuhitë
e paparashikueshme të jetës
dhe pastaj do të bërtasim
kush mes nesh është më fajtor...
Sa thjeshtë është të jemi dy pulëbardha,
kurse dashuria, si një det i tetorit,
të na mësojë të fluturojmë me krahë të dritës ...
AKREPI
Ti më ke shpuar me shigjetë,
si një akrep, njollën e Akilit,
duke e përhapur dashurinë deri në asht,
sytë e tu triumfonin nga gëzimi
me të cilën ma do ma mundish zemrën,
të cilën Zoti e ka mbëltuar,
porsi një lulekuqe,
në një det me erëza të gatuara,
që luteshin për shpëtim
nga zjarri i përmallimit...
Sa konfuzion dridhej
në syrin e akrepit
që e përmendon lulëkuqja
e paprekur nga shigjeta e dashurisë...
DASHURI
"A më do?",
i pëshpërite veshit të majtë.
"Unë të dua!", t’u përgjigjën
buzët e nxehta...
"A më do?"
i pëshpërite gjirit të djathtë.
"Po..." pëshpëriti gjiri i majtë,
i ledhatuar nga buzët tua...
"A më do?"
e pyete prehërin e sheshtë,
"Ju dua!", u përgjigj pika e gjallë,
e nyjëzuar nga qelizat e para
të pjellës së përmenduar.
DËSHMI
Qetësia, edhe pse e dhënë në maksimum,
nuk do të të ngushëllojë...
Heshtja, me durim, nuk do të të anashkalojë...
Mund t’i thash lumenjtë nga shishet e verës,
për ta gllabëruar, nga kënaqësia,
përmbajtjen e frigoriferit të aftë,
nga të gjithë do të kënaqesh,
por kurrë nga trupi dhe shpirti im,
sepse gjithmonë do të mungojë gjysma jote,
e uritur, e etshme për ty...
Pikërisht tani do të gjesh një provë,
nëse të jam apo s’t jam shpirt-palë...
DASHURIA DO TA SHPËTOJË NJERËZIMIN
Tingujt e ngjyrave janë lodhur,
zërat e tyre bien si liqenjtë
e gëlltitur nga vapa...
Tingujt e fjalëve:
dashuri, besnikëri, lumturi, gëzim
u shurdhuan dhe bërtasin më gjithë fuqi,
për t’ua dëgjuar pëshpëritjet e trishtme...
Provoni t’ua shprehni natës
dhe do të shihni se si acari
ua thith me buzë
dhe ua ngrit avullin në qiell,
për t’ua gatuar klithjet e shiut:
Thoni më shpesh "të dua!"
jini besnik për ata
që u përkushtohen shpirtit pa kushtëzim,
qeshni me shpesh me zë të lartë...
A nuk e shihni thatësirën që e gëlltit tokën?
A nuk dëgjoni, se tingujt e ngjyrave zbehen,
kurse fjalët e bukura
u lodhën duke u ngjitur n’poema të shurdhëta?
Dashuria do ta shpëtojë Njerëzimin,
nëse Njerëzimi s’do të harrojë të dashurojë!
(I shqipëroi: Baki Ymeri)
