"Fjalët e qiririt" është poezi programatike e Naim Frashërit. Këtë vjershë prej 70 vargjesh, të tipit monokolon e përshkon, si pe i kuq, gatishmëria e autorit për t'u flijuar, për t'u shkrirë në punë, për të mirën e popullit të vet. Njëmend, deri në vargun dyzet e tetë Naimi, mahnitshëm, derdh talentin e vet poetik, çuditërisht fuqizon, me petk artistik, dufin e tij prej atdhetari të përbetuar e largpamësi të pagabueshëm. Krejt kjo, e thënë bukur me një simbolikë të qëlluar, më thotë mendja, përherë do të mbetet si një krijim poetik i freskët, e që do të lexohet me shije nga shumë e shumë gjenerata.
Tërë arsenali letrar sikur i ka shërbyer poetit të qesë në plan të parë fjalët-bosht të poezisë: qiriu-djegia-drita. Për mrekulli, këtu, na janë ofruar: objekti-veprimi-pasoja të cilat, kur të zhvishen nga simbolika, na sugjerojnë: Poetin-atdhedashës, punën-sakrificën e tij, në emër të një ideali vërtet të shenjtë: për t'u treguar shqiptarëve se guximi dhe dituria janë shpëtimi i tyre nga dy të këqija të mëdha: nga krimbi i përçarjes dhe robërimi i huaj. Kur ka dëgjuar zërin e ndërgjegjes së vet, të brumosur në këtë realitet të hidhur, Naimi, si askush më parë, s'ka kursyer veten: vdekja i është dukur e ëmbël për këtë qëllim të lartë dhe vetëm atëherë i kanë dalë këto vargje vërtet të frymëzuara:
Do të tretem të kullohem,
Të digjem të përvëlohem,
Që t'u ndrinj mirë e të shihni,
Njëri tjatrin ta njihni.
Kur nata, e potencuar që në fillim të poezisë, të përafrohet me atmosferën skëterrike anadollake, të sheshuar në Shqipëri me pushtetin turk dhe rreshti i fundit i sjellë këtu që shenjon bashkimin e shqiptarëve, padiskutueshëm, provojnë mendimin e shprehur më lart.
Naimi, pra, ka mbetur përgjithmonë poet i popullit sepse ka shkruar, sypatrembur, për fatin ekzistencial të shqiptarëve para, gjatë kohës së tij dhe i ka dhënë udhë vizionit të vet për të ardhmen e tyre.
P.S.
Analizën e kësaj poezie, në fillimvitin e largët 1978, në "Zërin e rinisë", e ka botuar poeti ynë i mirënjohur Shaip Beqiri. Atëherë e pata falënderuar përzemërsisht e tash i shpreh një mirënjohje të ngrohtë. E solla këtë kujtesë historike për të parë se çfarë pune të madhe kanë bërë rilindësit për një të nesërme më të mirë të kombit tonë.
