Pjekja e parë me poezinë e Hasan Hasanit është e hershme dhe krejt e veçantë. Para plot 42 vitesh në një sektor sharrash në bjeshkët e viseve të mia, në një raft, ku qenë vënë disa libra, gjeta vëllimin ‘’Krojet e Bardha’’. Dhe ku? Bash krejt afër Kroit të Bardhë të Kunorës së Selitës, i njohur edhe jashtë Mirditës për vlerat kurative..
Që asohere , ku më shfaqej emri I poetit në kopertina a në kolonat e gazetave e shfletoja me interes e vemendje ani se nuk jemi takuar kurrë fizikisht. I lindur e rritur në rrethinat e Gjakovës, në Dushkajë. poezia e tij frymonte muzë Gjakove e thënë tjetërsoj ,poeti në veprën e tij e kishte gurgullimën e krojeve të bardha të viseve Dardane, dallgëzimin dhe shushërimën e valëve të Drinit të Bardhë dhe Erenikut, timbrin epik të kangëve të Motit…
I shquar si poet, studiues, publicist, leksikograf e shkrimtar, Hasan Hasani, deri vonë nuk qe njohur si biri i një dere të ardhur nga Mirdita( ne publikime). Mjafton të themi se izolimi me pjesën shqiptare jashtë ‘’kufinjëve’’ Londinez ishte i egër, i akullt, me mundësi minimale komunikimi. Kjo, do të thotë se vepra e Hasan Hasanit dhe kontributi tij, në shtetin amë, është njohur vonë. Me hapjen e kufinjve dhe me zgjerimin verprimtarive kulturore mes institucioneve analoge dhe disa shoqatave kulturore dhe studiuesve të veçantë u identifikuan nëpërmjet kontakteve fizike disa migrime të herëshme e të vona të mirditasve në Kosovë dhe jo vetëm. Në reportazhet e publicistit dhe shkrimtarit Ndue Dedaj, në studime të Pjetër Nikollës ,Nikoll Lokës, Vlash Prendit si dhe në faqet e revistës ‘’Mirdita’’, gjejmë shumë dëshmi për vende e ngjarje, që lidhen me të migruarit nga Mirdita, që atje ,në të shumtën e herës mbajnë për mbiemra fshatrat e zonat nga janë larguar si psh: Kaçinari, Spaçi, Fani, Domgjoni, Kuzhnini, Selita, etj.Këso migrimesh ka në Klinë, Prizren e sidomos në Gjakovë e rrethinën e saj.
Nga keto vise kanë dalë shumë emra të shquar të historisë e kultures shqipe.
Njëri ndër ta është Hasan Hasani. I lindur në Dushkajë të Gjakovës në një familje të ardhur nga Domgjoni i Mirditës para tre shekujsh. I promvuar heret si poet dhe më vonë si publicist,studiues, shkrimtar e leksikograf, ai është autori i shumë veprave në këto gjini, ku spikatën edhe disa veprave në poezi e prozë për fëmijë.
Thirrja e Gjakut
Në të drejtën dokesore shqiptare gjejmë dy togfalësha me kumte drithëruese e me ngarkesa semantike të pazakonta: Lisi i Gjakut dhe Lisi i tamlit. Lisi i Gjakut është prejardhja nga baba dhe Lisi i Tamlit(gjirit), prejardhja nga nëna. Nuk ka orijentues me të saktë për të sendërtuar pemën gjenealogjike të një familje. Baba, gjyshi, stërgjyshi… Dhe njeriun e grishin rrënjët e thella të Lisit të Gjakut. E bukur dhe emotive qe edhe grishja e këtij lisi për poetin Hasan Hasani. Merr udhën drejt trojeve stërgjyshore, udhën drejt ashtit të fisit, drejt rrënjëve të identitetit. Ky rrugëtim e bën njeriun poet edhe pa qenë. Muza trokiti me sokëllimë dhe poeti ‚
‘‘shalon kalin e erërave kryq e tërthuer Mirditës,
Duke kapercyer pellgje gjaku, ku notonin bjeshkët,kullat
Kudo këmisha të shqyera të vdekurish në degë lisash
Jataganë e pushkë të ndryshkura nën rrasa e gurë.
Nuk mund të fillonte më bukur prologu i kësaj poeme për Lisin e gjakut, për këtë vis të mrekullt në Veri e shqiptari..Relievi me male e gryka, kreshta e livadhe, me lugina e ujvara afishon profilin epik të këtij fisi me cilësi të rralla e qëndresë heroike në roje të identiteit arbëror. Poeti e kërkon votrën e të parëve, kërkon e kërkon ‘‘ I ikur nga vetja duke tuhajësuar hijen që solla me vete‘‘
Dhe poema e Lisit vijon me jehonën e lahutës në ag e në muzg. Qielli i arbërit plot me yje, me mite e legjenda. Emocionet bëhën këngë e kënga jehon udhëve të Mirditës, brigjeve e majeve,sofrave të bardha të mikpritjes. Mirdita nuk ngriti kurrë hane. Se ‚‘Shtëpia asht e zoit dhe e mikut‘‘ .
Me mirditas nëpër Mirditë
Poetin e grishi gjaku, e vllaznit e marrin përdore, kryq e tërthur viseve të Arbrit, Në Ndëfandinë, Orosh, Malin e Shenjtë, Kaçinar , Blinisht... Dhe Ai eksploron vise e njihet me fise, me ngjarje e histori të moçme, me folkun e të drejtat dokesore, me të cilat u vetqeveris ndër shekuj krahina e të parëve të tij. Poeti shënon toponime , mite, legjenda. Shënon parinë tradicionale me Derën Prencore të Gjomarkut, pra një areal etnokultuor me vlera të veçanta. Tashmë poeti e prek Mirditën gjeografike dhe njihet me shumë mirditas që merren me letërsi, publicistikë, studime. Shkëmben mendime e ulet në sofrat e mirditasve bashkë me ta. Ndjenë mirësinë e bujarinë e tyre dhe përfton emocione. E kështu, ditë pas dite sendërton poemën e tij për Lisin e gjakut prej nga rrjedh. Autori e hap me prologun dhe e vijon kumtin me poetizimin e atyre viseve, me fshatra e bajrakë,me kulla e me gryka e lumenj, me kulla , qafa malesh e kreshta, me gurra e ujësjellsa të lashtë,me rapsodë e gjamëtarë, me vendburime minerare. Dhe nëse minierat kanë heshtur këto kohë, shpirti mirditas është një minierë e pasur me arin shpirtëror që mbart dhe përcjellë.
Në këngën e dytë të kësaj poeme shpalohet vlera historike e këtyre trojeve, që lindën e rritën bij fisnikë, heronj e mentarë , që i dhanë gjakut të vet shqiptarisë ç‘kishin më të shtrejtë. Në tingëllimat e Hasan Hasanit, tingëllon bukurisht muza fishtjane . Mbi tel të lahutës shkreptim Iliada shqiptare me gjëmim e mesazhe të larta ,me dufe shqiptarie. Atë Gjergji, i brof pranë , në Domgjonin e tyre , në ato oda e kulla, në hije të maleve e të pamposhtura si ato. Në kuvende urtie ,vjen burri i urtë, Anton Çeta. E sofra ngjeshet me korifej dal prej një pragu...
Në këngën e tretë poeti na sjellë mirditasit e motit, të besës e besimit ,të fjalës e penës, të çarkut e shpatës, të jataganit e të martinës. Mirditorët e shekujve e të shekullit të XXI-të. që nga Kapidanët e Abat Doçi dhe klerikët e shquar, deri te mirditasi i thjeshtë. Dhe ata nuk janë pak edhe se Mirdita ka e do ketë më shumë njerëz të shquar për Mirditën dhe Shqipërinë...
E, kompozimi i kesaj poeme mbyllet me eplogun , ‘’Une mirditori’’. Tashmë ,pas tre shkujsh rrënjët e thella të Lisit të Gjakut ,thellë trojeve të Pren Kolës e Përkolajve, në Domgjon, ndjejnë poetin si një rrem i këtij Lisi , që merr limfë nga ky trung i moçëm. Poeti ndjehet borxh me ja ngritur një këngë me jehonën e lahutës së moçme, gëzimin e dashurinë vëllazërore:
Pinjoll Mirdite ndër humbëtira shkela n’shtatëdhjetat
Fjalë e varg guri në zemër
S’më gjunjëzuan kurrë përpjetat e tatëpjetat
Dushkaja mu ba emër- Mirdita mbiemër.
Libri poetik, ‚‘Mirditë dhe Mirditorë‘‘ i poetit Hasan Hasani – Përkola e begaton opusin e tij poetic si dhe bibliografinë e librave, shkruar për Mirditën , të cilën autori e deklaron me krenari si mbiemër të tij.
