Si të kuptoni sjelljet në adoleshencë?
Nëse po e lexoni këtë postim, ndoshta jeni një prind, një mësues dhe, pse jo, ndoshta edhe një adoleshent. Sidoqoftë, ju ndiheni të hutuar nga sjelljet që shfaqen, në rastin më të keq, kryesisht të paparashikueshme dhe të paqëndrueshme, emocione që duket se dalin si tornado të çmendura në një qiell të pastër, të gjitha të përjetuara nga një paradë e identiteteve të ndryshme që duket se ndryshojnë aq shpejt sa veshjet e një modeli gjatë një shfaqjeje të modës.
E pra, e di se të gjitha këto ndryshime dhe mungesa e parashikueshmërisë nuk janë sjellje që ndodhin rastësisht. Gjatë adoleshencës truri i adoleshentit është ndërtuar dhe rindërtuar si pasojë e ndikimit të mesazheve të reja masive hormonale, si rezultat i nevojave dhe përvojave të reja.
Për shkak të të gjitha ndryshimeve që ndodhin si në nivelin biologjik (në tru) dhe në nivelin social (ndryshimet në botën e tyre sociale dhe akademike), adoleshentët ndjejnë një nevojë të thellë për të definuar veten, për të sqaruar se cilët janë dhe cilat janë gjërat në të cilat ata besojnë. Rruga në adoleshencë është një moment vendimtar për të gjithë aktorët e përfshirë.
– Për adoleshentët sepse papritmas ata duhet të lirojnë identitetin e tyre para-adoleshent dhe të menaxhojnë vështirësitë dhe emocionet e lidhura me kërkimin “të dëshpëruar” për një identitet të ri.
– Për prindërit, sepse nga një ditë në tjetrën ata e gjejnë veten duke menaxhuar, emocionet, sjelljet, konfliktet rraskapitëse dhe të paparashikueshme që deri disa muaj më parë nuk dukeshin kurrë që i përkisnin fëmijës së tyre.
Në vitin 2015, Gretchen Schmelzer, një psikolog dhe bloger amerikan, vendosi të shkruante një letër të mrekullueshme “Letra që adoleshenti yt nuk mund të shkruajë për ju”.
Për fat të keq, nuk ekziston një libër për “prindërit e përsosur”. Nëse një ditë do të publikohet, me siguri do të bëhet menjëherë libri më i shitur dhe shpresoj se do të ketë një vend në shtojcë për këtë letër.
Letra që adoleshenti juaj nuk mund t’ju shkruajë
I dashur prind,
Tashmë jam në një betejë. Kam nevojë për të. Kam nevojë për këtë luftë. Nuk mund t’jua them sepse nuk gjej fjalë për ta thënë dhe në çdo rast nuk do të kishte kuptim ajo që do të thosha. Por, e di, kam nevojë për këtë luftë. Kam shumë nevojë për të.
Tani më duhet t’ju urrej dhe kam nevojë për ju për të mbijetuar këtë urrejtje. Kam nevojë për ju që të mbijetoni urrejtjen time. Kam nevojë për këtë konflikt, edhe nëse, në momentin aktual, e urrej. Nuk ka rëndësi se për çfarë po luftoj: për kohën kur shkoj në shtëpi, për detyrat e shtëpisë, rrobat e mia të pista, dhomën time të rrënuar, daljen jashtë, qëndrimin në shtëpi, lënien e shtëpisë, të jetuarit në një familje, për të dashurin, për të dashurën, për të mos pasur miq, ose për të pasur miq të këqij. Nuk ka rëndësi. Unë duhet të debatoj me ju për këto gjëra dhe ju duhet ta bëni me mua.
Unë kam nevojë shumë për ju që të mbani anën tjetër të litarit. Ta mbani fort ndërsa unë tërheq anën tjetër në anën time, ndërsa unë përpiqem të gjej pikat e mbështetjes për të jetuar këtë botë të re me të cilën po përballem. Më para e dija se kush isha, kush ishim. Por tani, nuk e di më. Tani po kërkoj kufijtë e mi dhe nganjëherë unë mund t’i gjej vetëm kur tërheq këtë litar me ju. Kur unë shtyj çdo gjë që e njihja me limitin e saj. Në atë moment mendoj se ekzistoj dhe për një minutë mund të marr frymë. Di që më mungon fëmija i ëmbël që isha. Unë e di, sepse më mungon ai fëmijë dhe nganjëherë kjo nostalgji është ajo që e bën çdo gjë kaq të dhimbshme.
Kam nevojë për këtë luftë dhe kam nevojë të shoh ndjenjat e mia, pa marrë parasysh nëse janë të tmerrshme apo të ekzagjeruara, nuk do të më shkatërrojnë as mua as ju. Më duhet të më doni edhe kur unë jam më i keqi, edhe kur mund të duket sikur nuk ju dua. Në këtë moment unë kam nevojë për ju të doni veten dhe mua. E di që është e neveritshme të jesh i pakëndshëm dhe të etiketohesh si “djalë i keq”. Unë gjithashtu ndiej të njëjtën gjë brenda, por unë kam nevojë për ju që ta toleroni atë dhe t’ju lejojë të ndihmoni të rriturit e tjerë ta bëjnë këtë. Sepse nuk mund ta bëj tani. Nëse dëshironi të jeni me miqtë tuaj të rritur dhe të krijoni një “grup për të dhënë ndihmë për të përballuar adoleshencën”, vazhdoni. Ose flisni për mua pas meje, nuk më intereson. Vetëm unë ju bëj thirrje që të mos dorëzoheni për mua, që të mos e braktisni këtë konflikt. Kam nevojë për të.
Kjo betejë me ju do të më mësojë se hija ime është më e madhe se drita ime. Ky konflikt do të më mësojë se ndjenjat negative nuk do të thonë fundi i një marrëdhënieje. Ky është konflikti që do të më mësojë si ta dëgjoj veten, edhe kur kjo mund të zhgënjejë të tjerët.
Dhe kjo betejë e veçantë do të përfundojë. Ashtu si çdo stuhi, ajo do të fshihet. Unë do ta harroj dhe ju do ta harroni. Dhe pastaj ajo do të kthehet përsëri. Dhe pastaj do t’ju duhet që ta mbani përsëri litarin.
Unë e di që në këtë situatë nuk ka asgjë të mirë për ju. Unë e di që ndoshta nuk do t’iu falënderoj kurrë për të, madje as nuk e njoh atë. Në fakt, ndoshta do t’ju kritikoj për gjithë këtë punë të vështirë. Do të duket sikur çdo gjë që bëni nuk është kurrë e mjaftueshme për mua. Megjithatë, mbështetem tërësisht në aftësinë tuaj për të qëndruar në këtë betejë. Pa marrë parasysh se si unë argumentoj, pa marrë parasysh se sa ankohem. Pa marrë parasysh se si unë mbyllem në vetvete.
Ju lutemi të qëndroni në anën tjetër të litarit. Pasi po bëni punën më të rëndësishme që dikush mund të bëjë ndonjëherë për mua.
Me dashuri, adoleshenti juaj.
