Në shumë civilizime, të moshuarit – të konsideruar të mençur – ishin këshilltarë, gjykatës, ligjvënës. Në Romën e lashtë ata ishin anëtarë të senatit, një fjalë që vjen nga “senex” që në latinisht do të thotë saktësisht e vjetër. Sot të moshuarit nuk kanë më autoritetin që kishin dikur, edhe nëse pesha e tyre specifike është rritur jashtëzakonisht shumë.
Në Itali personat mbi 65 vjeç janë 14 milion, 23% e popullsisë. Në fakt, italia është një nga vendet më jetëgjata në botë me një jetëgjatësi prej 85.3 vjet për gratë dhe 81 vjet për burrat. Covid i goditi ata si një uragan. Në Itali që nga 25 nëntori, nga 49,931 njerëz që vdiqën nga Covid, 42,657 ishin mbi 70 vjeç (85%). Dhe nëse shtojmë 4,956 vdekje midis moshave 60 dhe 69 vjeç, arrijmë në 95% të të gjitha vdekjeve nga Coronavirus.
Kujdesi për të moshuarit
Në Itali, kujdesi për të moshuarit kryesisht i besohet familjes. Ndryshe nga vendet e Evropës Veriore, të moshuarit shpesh jetojnë me fëmijët dhe nipërit e mbesat e tyre dhe kjo do të duket të jetë një nga arsyet pse kemi një shkallë kaq të lartë të vdekshmërisë. Të moshuarit janë më të brishtë, por jo vetëm fizikisht. Për tu ndjerë mirë ata kanë nevojë për shoqëri dhe afërsi, dëgjim dhe kontakt. Izolimi është edhe më i dhimbshëm për ta, veçanërisht kur ata duhet të heqin dorë nga momentet rituale të takimit: ditëlindjet, përvjetorët dhe festimet e mëdha tradicionale siç janë Krishtlindjet.
Nga ana tjetër, mundësia për tu infektuar pa e ditur dhe për të infektuar të dashurit tanë është e lartë. Dhe nuk ka asnjë dashuri apo lidhje farefisnore që qëndron përpara kësaj të vërtete të thjeshtë dhe mizore. Atëherë, si të qëndrojmë pranë të moshuarve pa i vendosur ata në rrezik? A duhet bërë një test para se t’i takojmë? “
Një test Covid-i për Krishtlindje
Bërja e një testi Covid është e dobishme për të njohur gjendjen tuaj shëndetësore. Ne në fakt mund të dimë nëse jemi të infektuar, nëse nuk jemi apo nëse kemi kaluar Covid-in pa e ditur atë. Çdo test ka një qëllim të ndryshëm dhe bëhet në një kohë të caktuar.
Për të zbuluar nëse jeni infektues, duhet të bëni testin molekular (tamponin) ose testin e shpejtë të antigjenit. Për të qenë të sigurt është e nevojshme të mos keni pasur ndonjë kontakt të rrezikshëm në 2-3 ditët e mëparshme. Në fakt, testet zbulojnë virusin vetëm 48-72 orë pas ndonjë infeksioni.
Por nëse nuk kemi pasur kurrë simptoma, ose kemi një dyshim, mund të jetë e dobishme të dimë nëse kemi rënë në kontakt me virusin, sepse nëse ka ndodhur kemi zhvilluar antitrupa dhe për këtë arsye jemi imun për një periudhë të caktuar. Për këtë ekziston testi serologjik i cili zbulon se cilat dhe sa antitrupa kemi zhvilluar dhe na tregon nëse kemi pasur Covid kohët e fundit ose muaj më parë.
Gjeni nëse jeni imun
Antitrupat na mbrojnë nga një takim i ri me virusin dhe zvogëlojnë aftësinë tonë për të infektuar njerëz të tjerë. Fatkeqësisht nuk dihet për sa kohë: disa studime flasin për muaj, të tjerë për vite. Giuseppe Ippolito, drejtor shkencor i Institutit Spallanzani dhe specialist i sëmundjeve infektive të Komitetit Teknik Shkencor, tha: “Ata që kanë pasur Covid nuk duhet të vaksinohen sepse kanë antitrupa natyralë. Nëse niveli i antitrupave bie, atëherë mund të merret në konsideratë mundësia për vaksinim”.
Po ashtu flitet për gjysmë vaksine. Në fakt, ka nga ata që besojnë se, nëse vaksina është në dy faza, ata që tashmë kanë antitrupa do të jenë në gjendje të bëjnë vetëm një dozë. Prandaj, testet serologjike do të nevojiten gjithashtu kur vaksina të jetë në funksion. Me pak fjalë, testet Covid na ndihmojnë të përballojmë me më shumë qetësi festat e ardhshme dhe takimin me të dashurit tanë. Ato janë një vëmendje, pothuajse një dhuratë për Krishtlindje për veten tonë dhe të tjerët.
Mos e lejoni kujdesin tuaj të ulet
Edhe nëse nuk jemi infektues, ne mund ta mbajmë virusin me vete dhe për këtë arsye, veçanërisht me të moshuarit, duhet të vazhdojmë të respektojmë dhe zbatojmë rregullat: maskë, pastërti, jo puthje dhe përqafime, distancë. Le të kujtojmë se koha më e rrezikshme është kur hani, sepse ulni maskën dhe qëndroni të qetë dhe afër për një kohë të gjatë. Kjo është arsyeja pse do të ishte mirë të mos i linit gjyshërit dhe nipërit e mbesat për drekë dhe darkë, por mundësisht jashtë dhe në ajër të hapur. Dhe, nëse është absolutisht thelbësore të qëndroni në shtëpi, duhet ta mbani maskën dhe të ajrosni shpesh dhomën.
Por ky vit është gjithashtu një mundësi për të shpikur një Krishtlindje ndryshe, në shumë takime të vogla dhe të zgjeruara me kalimin e kohës, me më pak darka, por me më shumë biseda, muzikë, lojëra, dhurata. Virusi sigurisht që nuk ka ndikuar në krijimtarinë tonë dhe kjo do të na lejojë të jemi pranë të dashurve tanë me të gjitha masat paraprake të nevojshme për t’i mbrojtur ata, por edhe me gjithë dashurinë që meritojnë.
