Kjo është arsyeja pse ata kontrollojnë çdo hap të fëmijës së tyre, ata e mësojnë atë pa pushim, e ndihmojnë dhe e motivojnë. Sidoqoftë, fraza të caktuara të të rriturve që, në pamje të parë duken krejtësisht të padëmshme, mund të shkaktojnë dëme serioze në një psikikë fëminore që nuk është formuar ende.
Fjalë të tilla shpesh thuhen automatikisht, edhe pa u menduar, pasi që shumica prej nesh i dëgjojmë nga prindërit.
Bazuar në mendimin e psikologëve, ne zbuluam se cilat fraza mund të ndikojnë negativisht tek fëmijët dhe perceptimi i tyre i ardhshëm i jetës.
“Mund të bëhesh çfarë të duash”
Është e mahnitshme të mbështesësh fëmijët në çfarëdo mënyre në hobit dhe qëllimet e tyre për të ardhmen. Sidoqoftë, shumë ambicie tek fëmijët, siç ka treguar hulumtimi, mund të ketë një efekt negativ. Është e rëndësishme t’u transmetoni fëmijëve tuaj se ata duhet të kenë një plan B nëse nuk arrijnë të përmbushin ëndrrat e tyre të lidhura me karrierën.
Jo çdo fëmijë mund të bëhet një kirurg i talentuar, astronaut ose yll futbolli, edhe pse punon shumë për të arritur qëllimin e tij. Dhe kjo është absolutisht normale. Detyra e prindërve është të rrisin një fëmijë realist, ta mësojnë atë të vendosë qëllime dhe ta përgatisin atë për faktin se në jetë mund ta presin edhe zhgënjime.
“Bëje edhe nëse nuk mundesh”
Në rastin e aktiviteteve fizike, një këshillë e tillë mund t’i shkaktojë dëm fëmijës tuaj. Këta shpesh janë prindër që përpiqen të realizojnë ëndrrat e tyre të paplotësuara përmes fëmijëve të tyre, për shembull duke qenë valltar ose një yll sporti.
Ushtrime shumë intensive mund të çojnë në dëmtime që do të prishin të ardhmen e fëmijës tuaj. Mësojeni atë të dëgjojë trupin dhe të reagojë ndaj dhimbjeve dhe shqetësimeve në kohë.
“Ju jeni imazhi i babait / nënës tuaj”
Nuk ka asgjë të keqe në krahasimin e fëmijëve me të afërmit e tyre në një kuptim pozitiv. Por shpesh frazat e tilla kanë një karakter negativ. Për më tepër, jo vetëm sjellja e fëmijës bie nën kritikë, por edhe ajo e babait. Kjo i huton fëmijët dhe i detyron ata të zgjedhin anën e mamit ose babit dhe të aspirojnë të kënaqin njërin prej tyre.
“Ju jeni më të mirët / Nuk krahasoheni me askënd”
Pavarësisht se thoni fraza të tilla me qëllimet më të mira, idealizimi i fëmijës suaj mund të ketë pasoja negative për vetëvlerësimin e tij. Kjo bën që fëmijët të mos guxojnë të provojnë diçka të re, nga frika se mos i pret dështimi dhe se nuk do të përmbushin pritshmëritë e prindërve të tyre.
“Ha brokoli / spinaq / lulelakër, është shumë i dobishëm”
Sipas studiuesve në Universitetin e Çikagos, për fëmijët, fjala “i shëndetshëm” bëhet sinonim i “jo i shijshëm” me kalimin e kohës. Për shkak të kësaj, ata mund të refuzojnë çdo ushqim të shëndetshëm, edhe pa e provuar. Nëse dëshironi që fëmija juaj të hajë, për shembull, lulelakër, atëherë më mirë i thoni se është i shijshëm dhe krokant.
“Mos e godit motrën / vëllain tënd”
Është normale të mbingarkohesh me emocione negative ose zemërim ndaj një personi të caktuar. Fëmijët dhe të rriturit shpesh nuk mund të dinë si të kontrollojnë ndjenjat e tyre, por ne mund të gjejmë një mënyrë për ta menaxhuar atë.
Kjo është diçka që duhet t’ia mësoni fëmijës tuaj: të pranojë emocione dhe të kontrollojë reagimet. Shprehja “mos e godit vëllain tënd” ose “mos u bëj i keq me motrën tënde” nuk mjafton pa shpjeguar arsyet. Asnjë fëmijë nuk do t’i përgjigjej asaj, “Mirë, nuk do ta bëj!”
Mundohuni t’u përcillni fëmijëve tuaj se ata nuk duhet t’i shtypin emocionet e tyre, megjithatë është e gabuar t’i lini të bëjnë dëm fizik ndaj të dashurve të tyre. Sugjerojini fëmijës tuaj të lirojë negativitetin e tij me një jastëk ose lodër, të vizatojë diçka që reflekton ndjenjën e tij ose thjesht ta përshkruajë atë me fjalë.
“Mos u trishto për diçka pa kuptim”
Mos i nënvlerësoni problemet e fëmijës suaj. Ndoshta për të nuk është marrëzi, edhe pse është një lodër e humbur. Duke u treguar fëmijëve përçmim, ju mund të humbni besimin tek ata, duke kërcënuar se, në një moshë më të vonë, ata nuk do të kërkojnë këshilla ose ndihmë nëse problemi është me të vërtetë serioz.
“Më lër të të ndihmoj”
Aftësia e një fëmije për të përcaktuar se kur ka vërtet nevojë për ndihmë nga të tjerët dhe kur mund ta kapërcejë atë në mënyrë të pavarur është një nga aftësitë më të rëndësishme që ne duhet të fitojmë në moshë të hershme. Shumë prindër parashikojnë nevojat e fëmijëve të tyre, për shembull, duke i ndihmuar në punët që mund të bëjnë vetë. Në jetën e të rriturve, njerëz të tillë vështirë se marrin një punë të re nga frika e dështimit.
“Mos e prek, se do ta thyesh!”
Nëse vazhdimisht përsërisni fraza të këtij lloji, kjo do të bëjë që fëmija të mbyllet dhe të jetë i pasigurt për veten e tij. Pas fjalëve të tilla, fëmija ka shumë të ngjarë ta hedhë ose ta thyejë këtë gjë, pasi që paraprakisht e keni predispozuar për këtë qëllim. Në jetën e të rriturve, ky person do të ketë frikë të ndërtojë karrierën e tij, ai do të jetë i sigurt se asgjë nuk do të dalë mirë, që do të thotë se nuk ia vlen të fillosh.
Nëse keni frikë se fëmija juaj do të thyejë ose prishë diçka të vlefshme, është më mirë të thuash sa vijon: “Ki kujdes me këtë. Kam frikë se do të prishet. ”
“Ti je shume i zgjuar!”
Në pamje të parë, kjo frazë duket si një metodë e mirë për të lavdëruar fëmijën, megjithatë, për ta bindur atë që të arrijë sukses, nuk është e nevojshme të bëhen përpjekje, pasi ai ka një talent të veçantë ose natyra i dha inteligjencë të madhe. Është më mirë të inkurajohet puna dhe përpjekja e fëmijëve, dhe jo cilësitë e tyre.
Për shembull: “Je përgatitur shumë për këtë projekt”, “Unë e dija që mund ta bësh, pasi ke investuar kohë dhe përpjekje në këtë detyrë”.
“Mami nuk po qan, gjithçka është në rregull”
Në përpjekje për të mbrojtur fëmijën e tyre nga shqetësimi, disa prindër vendosin një maskë të lumtur dhe bëjnë sikur gjithçka është në rregull, kur në të njëjtën kohë, ata janë të mbingarkuar nga emocionet e tyre. Sidoqoftë, fëmijët me delikatesë ndiejnë të rremën dhe i tremben asaj. Nëse i fshehni emocionet tuaja negative dhe imitoni pozitivitetin, kjo jo vetëm që do të përkeqësojë gjendjen tuaj, por edhe marrëdhëniet me fëmijën tuaj.
Nuk është e detyrueshme t’i tregosh gjithçka që ka ndodhur, por është e rëndësishme t’i tregosh atij me shembuj se ai nuk ka pse të turpërohet nga ndjenjat e tij.
“Mos u flit të panjohurve”
Në rastin e fëmijëve të vegjël, ky koncept është mjaft i vështirë për tu kuptuar. Përveç kësaj, ata mund të fillojnë të mbajnë distancë nga të gjithë të huajt, veçanërisht ata që përpiqen të ndihmojnë, për shembull policia ose zjarrfikësit. Në vend që të ndaloni një fëmijë të flasë me ndonjë kalimtar, është më mirë të shpjegoni se si duhet të sillet në situata të caktuara, për shembull, nëse një burrë i dyshimtë i ofron ëmbëlsira ose e fton në shtëpinë e tij.
