Ndjeshmëria thyen murin e mosbesimit. Na mëson të mos i rregullojmë marrëdhëniet njerëzore me forcë. Dhe na prish super egon. Të gjitha zgjedhjet e guximshme.
Rrezikojmë të kemi gjithnjë e më shumë frikë nga tjetri.
Njëherë e një kohë ekzistonin vetëm shqetësimet e zakonshme të jetës, nga një formë e natyrshme e dyshimit për qëllimet e të tjerëve (a mund të më dëmtojë ai? Çfarë dëshiron vërtet nga unë?) te një refuzim më radikal i marrëdhënies. Tani duhet të merremi edhe me mosbesimin mjekësor, i cili erdhi me valën e gjatë të koronavirusit dhe është i destinuar të zgjasë një kohë të gjatë në jetesën tonë. Të paktën me një vështrim më pak të brishtë dhe me ushtrimin e arsyes së shëndoshë, përpiqemi megjithatë, madje edhe në kohë pandemike, të zbulojmë cilësitë e ndjeshmërisë dhe se si falë këtij eliksiri të butë të jetës, marrëdhëniet tona sidoqoftë bëjnë një kërcim cilësor.
Empatia
Mosbesimi mjekësor është i perceptueshëm kudo. Kur hyjmë në supermarket, duke ecur në rrugë, kur takojmë dikë. Bomba e infeksionit dhe përparimi i tij ka ndryshuar perceptimin tonë në marrëdhëniet njerëzore, madje edhe kontakti shumë i kujdesshëm fizik konsiderohet objekt rrisku me rrezik të lartë. Për pasojë, një regres zvarritës drejt vetmisë, distancën dhe shkëputjes nga të tjerët. Pra, pa dashuri të vërtetë.
Empatia në marrëdhëniet ndërpersonale
Megjithatë, për të përmirësuar cilësinë e jetës sonë dhe për të pasur marrëdhënie personale pozitive dhe stimuluese, ekziston një “sekret” që quhet ndjeshmëri. Një përbërës kaq i rëndësishëm në jetën e përditshme sa mund të jetë edhe vendimtar për të na dhënë atë aftësi, sot, në epokën e nxitimit dhe të “gjithçkaje dhe tani”, jo gjithmonë e njohur, për të ditur të dëgjojmë të tjerët. Për t’u akorduar. Dhe jo të mbyllur në vetvete, në narcisizmin tonë, në një ego si qëllim në vetvete, me rrezikun e zhytjes në vetmi. Dëgjimi për të komunikuar, për të pasur dhe për të dhënë vëmendje, për të provuar, të paktën herë pas here, për t’u identifikuar me jetën e të tjerëve që mund të jenë pasqyra jonë.
Rëndësia e empatisë
Një libër shumë i veçantë, i titulluar Empatia dhe i shkruar nga Jean-Philippe Faure, mësues dhe Céline Girardet, psikoterapist, na çon, si në një aventurë të shkurtër ekzistenciale, përgjatë shtigjeve, mistereve dhe zbulimeve të ndjeshmërisë. Na ndihmon të kuptojmë vlerën, kuptimin e saj. Fuqia e diçkaje që mund të japë lumturi dhe mirëqenie për të tjerët, për ne, dhe për këtë arsye për jetën e të gjithëve. Edhe përmes ushtrimeve të vogla të jetës së përditshme. Po i përmend një për të gjithë, sepse më bëri përshtypje në këtë libër: lëreni veten të befasohet nga diçka dhe dikush që e dëgjojmë kur, ndoshta duke vrapuar, jemi në rrugë, në një autobus, në një metro. Ose, këtë po e shtoj unë, kur në lokal ata na shërbejnë një kafe dhe në të njëjtën kohë baristi dëshiron të na bëjë një rrëfim. Këto gjeste të vogla që, si një çelës magjik, na prezantojnë me botën e mrekullive të ndjeshmërisë, që nga momenti i parë i një kontakti të parë njerëzor.
Vlera e empatisë
Përshtypja e parë është ajo që ka rëndësi. Ndoshta nuk do të jetë kështu, por sigurisht kontakti i parë i vërtetë, njerëzor është ai që mund të shënojë të gjithë rrugën e marrëdhënieve tona profesionale dhe miqësore. Kërkimet e kryera nga Shkolla e Biznesit në Harvard, dhe të kryera nga një ekip i udhëhequr nga psikologia Amy Cuddy, hetoi me ashpërsi të madhe shkencore mekanizmat që shkaktohen mes individëve kur takohen për herë të parë. Dhe gjëja që më habiti më shumë është rëndësia e gjesteve, pamjeve, qëndrimeve. Shumë më tepër se fjalët. Thjesht mendoni: në një bisedë, në qasjen e parë, përmbajtja e fjalës sonë përbën vetëm 7 përqind, për 93 përqind të mbetur, peshojnë gjestet, shprehja e fytyrës, toni i zërit.
Rëndësia e ekspresivitetit
Gjithçka bazohet në ekspresivitet. Dhe ndoshta për të përfituar ndjeshmërinë në goditjen e parë, duhet të mësojmë nga natyrshmëria e fëmijëve. Vëzhgojini kur janë të vegjël dhe zbuloni se tërhiqen gjithmonë nga një fytyrë e qeshur, nga dikush që mund të përcjellë mesazhin e fuqishëm “Unë jam mirë me ty”. Prandaj, nuanca e një buzëqeshjeje, e një vështrimi, një moment ngrohtësie, është vendimtare për të fituar ndjeshmërinë e bashkëbiseduesit.
Por kini kujdes të mos e teproni. Ata që nxjerrin në pah buzëqeshjen, shakanë dhe madje një tepricë të gjallërisë që nga momenti i parë, komunikojnë me çdo kusht ankthin e kënaqësisë. Gjë që mund të ketë efekt të kundërt, dhe të na vendosë në pozicionin e të mos konsideruarit të sinqertë dhe për këtë arsye jo shumë të pranuar. Ose pranimin me shumë rezerva.
Guximi i empatisë
Për të qenë autentik në qëndrimin tonë empatik duhet të përdorim një faktor përcaktues: guximin. Një guxim i trefishtë. Hapja përmes dyerve të ndjeshmërisë është një zgjedhje pakushte, pa pritje të kundërshtarëve, dhe për këtë arsye bie natyrshëm në kontrast me mosbesimin që mbajmë brenda vetes në përballje me të tjerët. Tjetri, kushdo qoftë ai, mund të na trembë, dhe të na vendosë në një distancë nga një qëndrim natyrshëm empatik. Pastaj ekziston zakoni i rregullimit të marrëdhënieve njerëzore, madje edhe më intime, ato që duhen ngarkuar me shumë afeksion, me forcë. Dhe ndjeshmëria është një zgjedhje që përjashton përdorimin, madje edhe më keq: abuzimin e forcës, kjo është gjithashtu një zgjedhje e guximit. Për të qenë empatik, egoja, super egoja e narcizmit, duhet të shfryhet, gjë që nuk është e lehtë. Zakonisht ne priremi të kultivojmë egon tonë hipertrofike duke e treguar veten “të mirë”, me atë simpati artificiale që nuk ka asnjë lidhje me natyrshmërinë e ndjeshmërisë. Dhe lakimi i narcizizmit drejt ndjeshmërisë është gjithashtu një gjest i guximit. Atë guxim që, siç tha Don Abbondio, “nëse nuk e ke, nuk mund ta japësh”.
