Provat arkeologjike të lidhura me karakterin biblik Balaam mund të vërtetojnë se njerëzit e përmendur në Bibël ishin figura historike, ka pretenduar në mënyrë të mahnitshme një ekspert i shkrimeve të shenjta.
Sipas Dhiatës së Vjetër të Biblës, Balaami ishte një profet dhe falltar i njohur, ndoshta më i njohur për gomarin e tij që flet. Përdorimet e tij përshkruhen në Librin e Numrave, i cili është libri i katërt i Biblës Hebraike. Balaami besohet të ketë banuar në tokat e lashta të Mesopotamisë, ku Balaku, mbreti i Moabit, e porositi Balaamin të mallkonte Izraelitët rreth vitit 1400 para Krishtit.
Profesori Tom Meyer nga Kolegji Biblik Shasta dhe Shkolla Pasuniversitare në Kaliforni, tha për Express.co.uk: "Balaam mbase kujtohet më së miri për tregimin biblik të gomarit të tij që i fliste me një zë njerëzor për të ndaluar veprimin e tij të çmendur të mallkimit të njerëzve të zgjedhur izraelit nga Zoti".
"I pasuksesshëm në përpjekjet e tij për të mallkuar Izraelin, Balaami u bë sinonim i rebelimit dhe fesë apostate në historinë e mëvonshme hebraike. Por 600 vjet pasi Balaami jetoi, ai pas vdekjes mbajti famën dhe ndjekjen e tij. Në fakt, ai ndoshta u bë më i popullarizuar pasi vdiq", ka shtuar ai.
Në vitin 1967, arkeologët në Jordani zbuluan një tempull jo-hebre që datohet midis 840 Para Erës Sonë dhe 760 Para Erës Sonë. Tempulli u gjet në Succoth ose tel Deir’alla, qyteti i parë i epokës së bronzit i gërmuar në Jordani. Dhe brenda tempullit është një mbishkrim intrigues që përmend Balaamin me emër.
"Brenda tempullit arkeologët zbuluan pranë mureve të suvasë të shembur një bashkim figurash të një gjetjeje. Mbetjet e fragmentuara të suvasë u rindërtuan përfundimisht për të zbuluar një mbishkrim aramaik që dikur zbukuronte muret e tempullit. Zbulimi, i cili rezulton të jetë shembulli më i vjetër i letërsisë aramaike në botë, i ishte kushtuar askujt tjetër përveç 'shikuesit' të perëndive, Balaamit, birit të Beor ", thotë Meyer.
Mbishkrimi ishte pikturuar me ngjyrë të kuqe dhe të zezë në fragmente të tempullit të murit të suvatuar. Në total, janë gjetur 119 copë suva. Një pjesë e mbishkrimit aramaik lexon: "Fatkeqësitë e Librit të Balaamit, birit të Beor.
"Një shikues hyjnor ishte ai. Perënditë i erdhën natën…"
Teksti më i gjatë, ose të paktën fragmentet e mbijetuara të tij, përshkruajnë vizionin e Balaamit për shkatërrimin hyjnor nga perënditë.
Profesori Meyer beson se tempulli pagan mund të ketë qenë një shkollë profetësh që filloi në traditën e profecive të Balaamit.
Në një mënyrë të ngjashme, tha ai, profetë të tjerë të Dhiatës së Vjetër si Elija dhe Samueli zhvilluan një vijues.
Kjo teori ndahet nga Eliezer Segal në Universitetin e Calgary në Kanada, i cili shkroi: "Teksti në fjalë, i cili ndoshta ishte i përbërë rreth vitit 700 Para Erës Sonë, u shkrua në aramaisht (ose amonit) në pllaka suva që mund të kishin formuar pjesë të një shenjtërore apo monument kult.
"Nga ajo mësojmë për ekzistencën, rreth gjashtëqind vjet pas jetës së Balaamit, të një lëvizje fetare që vazhdoi ta nderonte Balaamin si profetin e saj të madh dhe mentorin shpirtëror.
Tempulli mbeti në përdorim deri rreth shekullit të tetë kur u shemb nga një tërmet.
Profesori Meyer tha se mbishkrimi ishte mbase një mënyrë për të përkujtuar një nga profecitë e famshme (jashtë Biblike) të Balaamit.
"Në mbishkrim, ai mallkon perënditë që sollën urinë dhe vdekjen dhe gjithashtu u bën thirrje perëndive të pjellorisë që mund të rivendosin jetën dhe rregullin në rajon. Mbishkrimi Balaam është një nga mbi 100 shembuj ku arkeologët kanë gjetur emrin e një personi të përmendur në Bibël në një objekt të varrosur në tokë. Zbulime të tilla tregojnë se njerëzit e përmendur në Bibël ishin persona historikë, madje personazhe kaq famëkeqe", përfundoi ai.
