Të mësosh dhe përfitosh nga shtetet dhe kombet e mëdha...

Opinione

Të mësosh dhe përfitosh nga shtetet dhe kombet e mëdha...

Nga: Agron Shabani Më: 21 shtator 2021 Në ora: 10:03
Agron Shabani

Thuhet se pas marëshmit të trupave ushtarake të Anglisë dhe Prusisë (Gjermanisë) në Paris me 1871, filozofi ose dijetari i shquar frëng (francez)-Sen Simoni, hodhi idenë revolucionare ose historike mbi "Europën e shtetëve dhe popujve të lirë e të pafijë".

Pushtimi ose okupimi i Parisit nga ana e Anglisë dhe Prusisë, erdhi vetëm një vit pas Koncilit (Konziliumit) të Vatikanit me 1870.

Ndërkohë që edhe "Komuna" e Parisit, nuk kishte mbijetuar me tepër se 72 ditë.

Se këndejmi, në kontinentin e vjetër euriopian, asokohe jetonin dikund afro 280 milion njerëz ose banor europian. Në Angli (Britani të Madhe)-afro 30 milion, në Francë dikund me tepër se 35 milion, ndërsa Gjermania akoma ishte e ndarë në mbretëri (perandori), principata ose baroni të ndryshme si Prusia etj.

Nurmi i njerëzve ose banorë të përgjithshëm të globit tonë tokësorë, atëbotë e kapte shifrën e afro 1 miliard e 7OO milion banorëve, ku me tepës se 6O % prej tyre jetonin në fshatëra ose provinca të ndryshme.

Sen Simoni, thonë se ishte i fascinuar në filozofin, pedagogun ose dijetarin e madh gjerman, George Wielhelm Friedrich Hegel. E sidomos në veprën e tij kapitale "Fenomenologjia e Shpirtit"( Phänomenologie des Geistes") të shkruar ose publikuar në vitin 18O7 nga Hegeli i Madh. Në këtë vepër të madhe (kapitale): Hegeli duke e hulumtuar, studiuar ose analizuar konceptin e shpirtit dhe unite të njeriut, shtron pyetje, sinteza, formula, ide, idioma dhe teorema të larmishme mbi rendin ose sistemin e njohur të dialektikës, etikës dhe filozofisë politike. E sidomos mbi fenomenologjinë e jetës, botës, shpirtit dhe intelektit të njeriut në kuptimin e kthimit të vazhdueshëm ose sistematik të qenieve njerëzore ose homo-sapiente në vet brendinë ose bërthamën e gjërave, problemëve ose fenomenëve të ndryshme shpirtërore, intelektuale, intelegjente, shoqërore, qytetare, politike, kulturore, sociale, ekzistencialiste, dialektike etj.

"Bota e jetës" ( Die Lebenswelt") , "Kthimi të gjërat vet"( "Zurück zu den Sachen selbst") dhe "Hapësira e jetës dhe shpirtit të njeriut"( "Die Lebens und Geisters raum")-si duket ndodhëshin në fokusin ose agjendën e hulumtimëve, studimëve dhe analizave të thella shkencore ose filozofike të filozofit të madh gjerman (Hegel).

Dhe, Sen Simoni e kishte Hegelin idol dhe misionar, ndersa gjermanet dhe anglezet i quante miq dhe partner.

Ndonja 1OO vite me vonë, respektivisht menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, një grup i përbashkët studentësh dhe pedagogësh te zgjedhur nga Franca dhe Gjermania, e ngriten dhe projektuan idene epokale dhe revolucionare mbi pajtimin historik te gjermaneve dhe francezeve (Gjermanise dhe Frances) nga e cila dikur me vone lindi dhe u themelua Unioni Europian (UE-s) ku Gjermania dhe Franca e kane fjalen kryesore ne kuader te "shtepise se perbashket europiane" me mbi 5OO milion banor, si dhe me 27 shtete dhe kombe te lira, te pavarura, te integruara dhe te barabarta ne UE-s. Ne boten ose planeten tone , thuhet se jetojne mbi 8 miliard njerez.

Sikur rilindi ose u ringjalle fryma reformatore dhe iluministe e Sen Simonit.

Athua cka (cfare) mund te mesojne shqiptaret dhe serbet (Kosova dhe Serbia) nga kjo histori? Shtrohet pyetja.

P.S. Hegeli e kishte filluar karieren e tij si gazetar dhe publicist ne gazetat e ndryshme lokale ose periodike te asaj kohe.

Nderkohe qe menjehere pas vdekjes se Hegelit dhe Sen Simonit, ne Angli, Gjermani, France, Itali etj. .kishin filluar te botoheshin dhe editoheshin Agjensite e ndryshme (kombetare) te Lajmeve se bashku me gazetat dhe revistat e ndryshme shkencore; ditore ose periodike si "Teutscher Merkur", "Wochsitzer Zeitung" (Gjermani),"Daily Courant" (Angli ),"Journal de Paris"(France), "L´ Observatore Roamanae "( Itali ),"New York Herald"( SHBA-se) dhe keshtu me radhe. Per t´u pasuar nga Agjensite e njohura te lajmeve si "Reuters","AFP", "AP", "DPA", etj.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat