Kjo betejë ka filluar dhe zhvillohet pa ndërprerë, sidomos nga periudha e Mesjetës dhe gjatë shekujve të fundit, në Gadishullin Ilirik, që vërehet hapur dhe në vija të trasha përmes përvetësimit të trashëgimisë kulturore, historisë dhe shkrimeve, artefakteve, ngjarjeve historike dhe figurave të shquara të lashtësisë, simboleve fetare etj.
Gadishulli Ilirik me mijëra vjet i quajtur me këtë emër, pse dy-tri shekujt e fundit u riemërtua „Ballkan“?
Edhe shtetet e përparuara dhe demokratike të Evropës, përkatësisht borgjezitë e tyre të shekullit XIX dhe XX e kanë kodifikuar emërtimin e rajonit tonë si Gadishulli i „Ballkanit“ (me etimologji nga persishtja dhe osmanishtja e vjetër), në një gjuhë folësit e së cilës asnjëherë gjatë historisë nuk kanë jetuar në këtë rajon, përveçse si pushtues të përkohshëm, si emër që përdoret dy-tri shekujt e fundit, edhe pse ky emërtim nuk ka asgjë të përbashkët me të kaluarën e lashtë të këtij rajoni, me qëllim për t'i fshehur dhe falsifikuar autoktoninë dhe gjurmët e qytetërimit të lashtë ilir, në interes të grekëve dhe sllavëve të ardhur më vonë në këto hapësira.
Shën Konstandini i Madh nga Nishi i Dardanisë
Bullgarët dhe të gjithë sllavët e kanë përhapur kultin fetar për Shën Konstandinin dhe nënën e tij, Shën Elenën, kinse u takojnë atyre, edhe pse faktet historike janë të pakontestueshme që Shën Konstandini ka qenë ilir nga qyteti i lashtë i Nishit, se ka qenë perandor ilir-romak dhe themelues i qytetit të Konstandinit (Stambolli i sotëm), si dhe i Perandorisë Bizantine, e cila ekzistoi mbi 1,129 vjet. Burimet e pakundërshtueshme shkencore thonë se Shën Konstandini nuk ka qenë me prejardhje sllave apo greke, por me prejardhje ilire. Përkrah Jezu Krishtit, Budës dhe profetit Muhamed, Shën Konstandini i Madh ilir konsiderohet ndër personalitetet me ndikim më të madh në gjithë historinë e njerëzimit. Për këtë mund të krenohen së pari shqiptarët, pastaj edhe grekët, bullgarët dhe sllavët ortodoksë që i kanë pasuar veprat, mësimet dhe idetë e tij prej shenjtori.
Si u bë Leka i Madh ilir, kundërshtari i tyre, greku më i famshëm në histori?!
Sllavët dhe sidomos grekët kanë ngritur një mal me dëshmi të rrejshme, falsifikime për figurën e Lekës së Madh, i cili nga babai ka qenë ilir, nga krahina e Emadhisë (Maqedonisë), ndërsa nga e ëma ka qenë gjithashtu ilir, i biri i Olimbisë epirote, krahina Ilire e Epirit. Leka (edhe shumica e ushtarëve të tij) ka folur gjuhën ilire të ëmës së tij, e cila për grekët e asaj kohe është konsiderusr gjuhë e huaj, gjuhë „barbare“.
Alfabetet dhe shkrimet ilire pjesërisht janë zhdukur, falsifikuar dhe përvetësuar nga sllavët dhe grekët
Alfabeti i njohur si alfabeti i Kirilit, i quajtur kirilicë, ose cirilik, nuk është prodhim i Kirilit dhe Metodit, por njëri nga alfabetet që kanë krijuar dhe përdorur shumë më herët fiset ilire. Kirili dhe vëllai i tij Metodi kanë qenë misionarë politikë* dhe përhapës të këtij shkrimi, të krijuar shumë më herët nga dijetari ilir, Shën Hieronimi. Këtë e dëshmon edhe fakti se kisha ortodokse e asaj kohe misionarëve të ndryshëm u jepte emra të koduar, siç është rasti me Kirilin dhe Metodin, të cilët nuk i kanë pasur këta emra të vërtetë. Dekodimi i këtyre emrave flet mjaftë për përkatësinë dhe misionin e tyre në rajone të ndryshme të Evropës: shih emrin Kirili që mbrapshtë lexohet ILIRIK. Pra bëhet fjalë për misionar të përhapjes së shkrimit të lashtë ilir, shkrim-leximit të tij ndër sllavët e prapambetur që kishin ardhur në ato vise. Popujt sllavë kanë filluar ta përdorin këtë alfabet nga fundi i shek. IX, treqind vjet pas ardhjes së tyre në këto hapësira. E ngjashme me këtë është edhe historia e vërtetë e nxënësve të këtyre misionarëve, Klimentit dhe Naumit nga qyteti i Ohrisë, qyteti i lashtë ilir i fisit të enkelejve me emrin Lyhnida. Aktualisht, institucionet më të rëndësishme arsimore dhe kulturore, universitetet në Sofje, Tërnovë, Shkup dhe Manastir, disa biblioteka universitare dhe instiutucione të tjera në Bullgari dhe Maqedoni, i mbajnë emrat e Kirilit dhe Metodit, të Shën Klimentit, por jo edhe të Shën Naumit, ndërkohë që tempulli më i rëndësishëm i këtij kulti fetar, me rëndësi kulturore, historike dhe arsimore e mban emrin e këtij shenjtori: Shën Naumi, jo edhe të Shën Klimentit. E dini pse? Sepse ka argumente tepër të fuqishme shkencore për përkatësinë ilire të këtij shenjtori dhe nuk mund ta falsifikojnë aq lehtë figurën e tij, siç e kanë falsifikuar atë të Shën Klimentit! Shën Naumi, si i tillë është respektuar edhe nga pjesëtarët e besimeve të tjera. Për pjesëtarët e besimit islam të kultit bektashian, Manastiri i Shën Naumit ka qenë disa shekuj vend i shenjtë pelegrinazhi, traditë e ndërprerë nga regjimi komunist nën ndikimin e propagandës sllave.
Megjithatë, gjurmët e civilizimit të stërlashtë ilir nuk mund të zhduken...
Janë gjurmët e kështjellave antike ilire, të zbuluara e të pazbuluara, artefaktet e shumëta, shkrimet e lashta, të cilat me shumë përkushtim janë munduar t'i zhdukin popujt e ardhur më vonë në këto hapësira, duke filluar me djegien e Bibliotekës së qytetit të Lekës së Madh, Aleksandrisë, por këto gjurmë nuk mund të zhduken aq lehtë, sepse dielli i madh i ILIRISË nuk mund të fshehet me mitet e rrejshme dhe përrallat e sajuara nga sllavët dhe grekët, të cilat gjeneratat e ardhëshme do t'i cilësojnë si barbari kundër civlizimit të hershëm ILIR në kontinentin e Evropës dhe jo vetëm.
Shqiptarët e sotëm, pasardhësit e ilirëve, janë autoktonë e jo pushtues, as nuk janë mohues të popujve të tjerë që i kanë detyruar rrethanat historike të vinë dhe jetojnë bashkë me ta në këto hapësira, por pse gjithë ky falsifikim dhe mohim nga të tjerët ndaj autoktonisë, lashtësisë, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditave të lashta fetare të shqiptarëve?!
* „Kirili dhe Metodi me të vërtetë u nisën si veprimtarë politikë, misionarë.“, prof. dr. Ellka Mirçeva, Instituti i Gjuhës Bullgare i Akademisë Bullgare të Shkencave, Sofje.
