Gllënjkat e para të ujit të ftohtë pas një vrapimi të gjatë mund të jenë shumë të shijshme. Por, një gotë ujë pas katër të mëparshmëve nuk është.
Këto reagime të ndryshme ndodhin falë trurit tonë, që sigurohet që ne të mos pimë tepër apo shumë pak ujë. Secila nga këta dy skenarë do të ishte i rrezikshme për trupin tonë.
Por si e di truri kur të filloni apo kur të ndaloni pirjen e ujit?
Një studim i ri që është bërë në minj sugjeron që një element misterioz në zorrë mund të luajë një rol në parashikimin se sa ujë duhet që të kënaqni trupin tuaj. Pastaj në mënyrë të menjëhershme e lajmëron trurin tuaj, që si reagim vendos se sa të etur jeni.
Më 2016, një grup i hulumtuesve tek Universiteti i Kalifornisë, San Franciso (UCSF), ka gjetur se kur minjtë pinë lëngje, goja dhe fyti u dërgojnë sinjale tek truri, që më pas i ndal qelizat e trurit që diktojnë etjen.
Këto ”qeliza të etjes” gjenden në regjionin e quajtur hipotalamus, që e rregullon etjen, presionin e gjakut dhe proceset e tjera të trupit.
Goja dhe fyti fillojnë të dërgojnë sinjale në tru, menjëherë pasi që të pimë diçka. Edhe pse zakonisht duhet 10 minuta deri në një orë në mënyrë që uji të futet në rrjedhën e ujit dhe të qarkullojë tek qelizat e etjes përgjatë trupit. Andaj trurit i duhet të gjejë një balancë, pasi që nëse dërgon këto sinjale me shpejtësi shumë të madhe, atëherë nuk do të pini ujë sa duhet.
Si arrin truri ta bëjë këtë, është një pyetje për të cilën studiuesit kërkojnë përgjigje.
Në një studim të ri, ekipi i hulumtuesve ka futur fibra optike dhe lente afër hipotalamusit të trurit të miut, që u mundësoi atyre të shikojnë dhe të matin kur ato neurone ndizen dhe fiken.
Kur ata i dhanë miut ujë të kripur, shkencëtaret zbuluan se neuronet e etjes ndaluan të çojnë sinjale pothuajse menjëherë. Por, diku pas një minute, këto neurone u ndezën përsëri.
Si përfundim, hulumtuesit lanë të kuptohet që nëse këto gjetje mund të vërtetohen edhe në njerëz, atëherë mund të kemi përfitime të mëdha.
Për shembull, studiuesit konfirmuan se aftësia jonë për të rregulluar etjen ulet me rritjen e moshës.
Kështu njerëzit më të vjetër nuk arrijnë të hidratohen në mënyrë të rregullt, dhe kjo shkakton probleme mjekësore, sidomos gjatë kohëve të nxehtësisë së madhe.
Gjithashtu është e ditur se një numër i madh i vrapuesve të maratonave priren që të mbihidratohen gjatë një gare. Arsyeja për këtë nuk është e qartë, por mund të ketë lidhje me dobësimin e ndjenjës që folëm më herët, pra ndjenjën e zorrëve që dërgojnë receptorë tek truri.
Edhe pse minjtë dhe njerëzit dallojnë në mënyrë të qartë në strukturën e ndërtimit të trurit të tyre, hipotalamusi mbetet i njëjtë tek të dy, cekin shkencëtarët.
Ekipi gjithashtu gjeti se sinjalet e etjes udhëtonin përgjatë rrugës kryesore të sinjalit midis trurit dhe zorrëve, apo nervit vagus. Kur studiuesit e prenë këtë nervore në një eksperiment të mëvonshëm, neuronet e etjes nuk u kthyen kur minjtë filluan të pinë.
Megjithëse ata nuk e dinë me siguri, ekipi mendon se sinjalet vijnë specifikisht nga zorra e vogël, e cila është vendi që lidhet më fort me nervin vagus dhe është gjithashtu në kohën e saktë në procesin e tretjes për të aktivizuar ato nervore etje një minutë apo më shumë pas ujit të pijshëm.
Për projektin e tyre të ardhshëm, ekipi shpreson të gjejë origjinën e sinjalit.
