Truri ndryshon bashkë me stinët. Në verë dhe vjeshtë, rriten aftësitë njohëse

Shëndetësia

Truri ndryshon bashkë me stinët. Në verë dhe vjeshtë, rriten aftësitë njohëse

Më: 12 shtator 2019 Në ora: 19:32
Ilustrim

“Fuqia” e trurit tonë ndryshon bashkë me stinët, me pasoja të rëndësishme edhe në trajtimin e sëmundjes së Alzheimerit. Periudhat e ndryshme të vitit, në fakt, sjellin transformime jo vetëm në temperaturën e ajrit, në sasinë e dritës natyrore ose në lulëzimin e bimëve, por edhe në proceset tona njohëse. Kjo do të thotë që sistemi ynë i trurit vuan.

Një studim i publikuar në PLOS Medicine zbuloi se aftësitë njohëse te të moshuarit përmirësohen gjatë verës. Një rezultat që mund të ndryshojë mënyrën se si ne trajtojmë Alzheimerin. Studiuesit kanë mbledhur të dhëna nga 3,353 pjesëmarrës të tre studimeve vëzhguese dhe dy studime të kujtesës klinike në Shtetet e Bashkuara, Kanada dhe Francë. Atyre iu dhanë teste neuro-psikologjike, ndërsa lëngu cerebrospinal për biokarkuesit e sëmundjes Alzheimer u kontrollua vetëm për një nëngrup. Për më tepër, teste të tjera u kryen mbi pjesëmarrësit që vdiqën gjatë studimit për të mbledhur informacione mbi korteksin prefrontal dorsolateral, një seksion i trurit që ndihmon në rregullimin e funksioneve ekzekutive, të tilla si memoria, planifikimi dhe njohja.

Edhe pas marrjes në konsideratë të faktorëve të tillë si gjumi, depresioni dhe aktiviteti fizik, hulumtimi ka arritur të tregojë “një lidhje domethënëse dhe të riprodhueshme midis sezonit dhe aftësive njohëse”, me një kulm që ndodh pranë ekuinoksit të vjeshtës. Pjesëmarrësit treguan një shans gati 30% më të lartë për të përmbushur kriteret për dëmtim të butë njohës (MCI) dhe çmenduri gjatë dimrit dhe pranverës në krahasim me verën dhe vjeshtën. Kjo u raportua në pjesëmarrës të diagnostikuar tashmë me sëmundjen e Alzheimerit dhe u gjet një dallim katër vjeçar në njohje.

Rezultatet paraqesin një mënyrë të re se si dhe kur ta testoni Alzheimerin dhe si ta trajtoni atë gjatë vitit. Për shembull, mund të jetë e mundur që të përfitoni nga rritja e funksioneve konjitive gjatë gjithë vitit me kujdesin dhe trajtimin e duhur. Për më tepër, testi për MCI dhe çmenduri mund të jetë më i dobishëm gjatë muajve të dimrit dhe pranverës, kur njohja është në rënie, të ketë një kuptim më të qartë të ashpërsisë së tij.

Aktualisht nuk është e qartë se si dhe pse stinët ndikojnë në aftësitë njohëse. Studiuesit hipotetizojnë se drita dhe temperatura, ndryshimet në nivelin e hormoneve ose rritja e marrjes së vitaminës D mund të ushtrojnë një ndikim të caktuar në aftësitë njohëse. Nëse është një lloj reagimi biokimik, përsëritja e tij në një farë mënyre mund të çojë në një rritje të njohjes gjatë gjithë vitit dhe kështu të ndihmojë pacientët me Alzheimer.

Studiuesit vërejnë se pjesëmarrësit e studimit erdhën të gjithë nga hemisfera veriore dhe se do të ishte e dobishme të kryheshin studime të ngjashme në hemisferën jugore, ku stinët dhe efektet e tyre mund të funksionojnë në mënyrë të kundërt. Mënyrat e reja të trajtimit të sëmundjeve neurodegjeneruese të bazuara tek stinët mund të revolucionarizojnë trajtimet dhe të zgjasin jetën e pacientëve me Alzheimer.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat