“Kjo është një nga ato fusha ku teoritë e konspiracionit dhe shkenca bien ndesh”, thotë Paul Hunter, një profesor mjekësie në Universitetin e Anglisë Lindore.
Disa postime në mediat sociale sugjerojnë që mbajtja e maskave mund të çojë në hipoksi, një gjendje e rrezikshme kur trupi juaj nuk merr mjaftueshëm oksigjen. Gjithashtu ekzistojnë pretendime ekstreme që qarkullojnë në lidhje me faktin se mbajtja e maskës mund të çojë në vdekje. Një shkak për konfuzion është ndryshimi midis maskave kirurgjikale dhe atyre prej cope, si dhe maskave N95 që janë krijuar për t’u përdorur në mjediset e kujdesit shëndetësor – ne duhet të bëjmë dallimin midis tyre, pasi ndryshojnë dhe ndikimet e tyre në shëndet.
Me maska të zakonshme të fytyrës dhe maska kirurgjikale, ka shumë pak vend për tu shqetësuar për sa i përket rrezikut për shëndetin.
“Ndoshta problemi më i zakonshëm është acarimi dhe herë pas here dermatiti”, thotë Prof Hunter. “Unë nuk mendoj se ka ndonjë provë të vërtetë për këto maska fytyre dhe maskave që ndërhyjnë në frymëmarrjen e duhur.”
Si t’i përdorni maskat e fytyrës në mënyrë të sigurt
Prof Hunter thekson se maskat e zakonshme të fytyrës duhet të ndërrohen rregullisht (çdo pesë orë, sugjeron ai) veçanërisht nëse janë të lagura ose pis dhe ato duhet të hidhen, ose të lahen çdo ditë pas përdorimit, në rastin e atyre prej cope.
Këshilla e OBSH është që “ta bësh maskën një pjesë normale të të qenurit pranë njerëzve të tjerë”, si pjesë e një strategjie gjithëpërfshirëse për “të parandaluar transmetimin dhe për të shpëtuar jetë”.
Sidoqoftë, ajo pranon që mbajtja e çfarëdo lloji maske të fytyrës mund t’i joshë njerëzit në një ndjenjë false të sigurisë dhe të na bëjë më pak të prirur të ruajmë distancën shoqërore ose të zbatojmë masat e tjera të sigurisë, të tilla si larja e duarve, të cilat janë po aq kritike për të frenuar përhapjen Covid-19.
Ne gjithashtu duhet të jemi të vetëdijshëm për rreziqet e vetë-ndotjes, për shembull nëse vazhdoni të prekni fytyrën për të tërhequr maskën tuaj, pa dashje transferoni virusin në brendësi të maskës tuaj. Mundohuni të mos e prekni vazhdimisht maskën tuaj dhe nëse e bëni këtë, merrni me vete pastrues dore në mënyrë që të mbani duart tuaja të pastra.
Cila është marrëveshja me maskat N95?
Provat e rrezikut nga maskat N95 janë “më të forta”, shpjegon Prof Hunter. Studimet kanë demonstruar efekte të caktuara anësore që lidhen me përdorimin e këtyre maskave. Ne e dimë, për shembull, se mbajtja e këtyre maskave për periudha të gjata mund të ndikojë potencialisht në nivelet tuaja të oksigjenit – por ndoshta jo në një masë të dëmshme.
Disa nga efektet anësore të lidhura me mbajtjen e maskave N95 përfshijnë: dermatit në fytyrë, rritje të punës së frymëmarrjes, lodhje të frymëmarrjes, aftësi të dëmtuar të punës, rritje të mungesës së oksigjenit, rraskapitje të hershme në ngarkesa më të lehta, nivele të ngritura të CO2, duke çuar në vetë-ndotje (për shembull, duke prekur fytyrën tuaj), thotë Prof Hunter.
“Unë personalisht nuk do ta inkurajoja publikun e gjerë që të vinte në përdorim maskat N95 si një mbrojtje kundër Covid,” shton ai. Thënë kjo, shumë profesionistë të kujdesit shëndetësor nuk tregojnë efekte anësore, pavarësisht se mbajnë këto maska N95 çdo ditë.
Një studim madje zbuloi se të ushtruarit me maska N95 ishte i sigurt. Studiuesit arritën në përfundimin se në subjekte të shëndetshëm, aktiviteti fizik aerobik i moderuar-i sforcuar afatshkurtër me një maskë është “i mundshëm, i sigurt dhe i shoqëruar me vetëm ndryshime të vogla në parametrat fiziologjikë, veçanërisht një rritje të lehtë në CO2”.
Sidoqoftë, ata bëjnë thirrje që subjektet që vuanin nga sëmundjet e mushkërive të ishin të kujdesshëm para se të provonin aktivitet fizik me maskë. Dhe kjo është konfirmuar nga një studim tjetër, i cili tregoi se njerëzit me sëmundje pulmonare obstruktive kronike (COPD) luftonin me marrje fryme pasi vendosnin maska N95.
Kush përjashtohet nga mbajtja e maskës?
Fëmijët nën moshën 11 vjeç (ose nën moshën pesë vjeç në Skoci)
Njerëzit që kanë një sëmundje fizike ose mendore ose dëmtim, ose paaftësi që do të thotë se nuk mund ta vendosin ose heqin një maskë fytyre.
Njerëzit për të cilët vendosja, veshja ose heqja e një maske fytyre do të shkaktonte shqetësime të mëdha.
Njerëzit që udhëtojnë ose i japin ndihmë dikujt që mbështetet në leximin e buzëve për të komunikuar.
Njerëzit që udhëtojnë për të shmangur dëmtimet ose për t’i shpëtuar rrezikut të dëmtimit.
