Në një botë që po përballet prej më shumë se një viti me Covid-19, efektet afatgjata janë bërë më të dukshme. Jo vetëm që virusi ka marrë jetë në të gjithë botën, por gjithashtu ka pasur një ndikim të madh në shëndetin mendor të miliarda njerëzve në të gjithë globin.
Hulumtimi mbi qytetarët zbuloi se simptomat e ankthit, depresionit dhe stresit ishin reagime të zakonshme ndaj pandemisë. Këto efekte u pasqyruan kudo dhe u rritën me kalimin e kohës. Për shembull, një studim më i fundit në SHBA zbuloi se një në katër të rritur raportuan simptoma të ankthit ose depresionit, një rritje nga një në dhjetë në 2019. Për disa, nivelet e rritura të stresit dhe ankthit janë shoqëruar gjithashtu me gjumë më të dobët dhe përdorim të rritur të alkoolit dhe substancave, duke përkeqësuar më tej problemet e shëndetit mendor.
Rritja e problemeve të shëndetit mendor gjatë pandemisë nuk mund t’i atribuohet një faktori të vetëm. Në vend të kësaj, psikologët tregojnë që këto emocione negative janë për shkak të disa problemeve të ndryshme si shqetësimet shëndetësore, frika e vdekjes ose sëmundja e një të dashuri, izolimi, ndërprerja e udhëtimeve dhe planet shoqërore, së bashku me mbingarkesën e informacionit në media.
Hulumtimet zbuluan se ndikimi psikologjik i pandemisë ishte më i madh midis grupeve të caktuara, të tilla si gratë, studentët dhe njerëzit me probleme shëndetësore para-ekzistuese. Por një studim i ri nga Universiteti Huddersfield, Mbretërinë e Bashkuar ka zbuluar gjithashtu se për disa njerëz, duke pasur disa tipare të personalitetit duket se kanë “ofruar” një nivel mbrojtjeje gjatë këtyre kohërave të vështira. Në të vërtetë, duket se të pasurit “qëndrueshmëri mendore” ka ndihmuar shumë njerëz të mbajnë larg efektet e dëmshme të shëndetit mendor të pandemisë.
Çfarë është rezistenca mendore?
Rezistenca mendore ka të bëjë më shumë sesa thjesht të kesh qëndrueshmëri dhe kontroll në situata të vështira. Ajo lidhet me një kornizë psikologjike të mendjes që mbështet besimin dhe angazhimin për sukses. Në librin e tij “Zhvillimi i qëndrueshmërisë mendore”, psikologu Peter Clough e përshkruan qëndrueshmërinë mendore si një kombinim të sasisë së kontrollit që një person beson se ka mbi jetën dhe emocionet e tij, sa angazhohet për arritjet e qëllimeve pavarësisht nga vështirësitë, të qenit në gjendje të shohësh kërcënimet e mundshme si mundësi për vetë-zhvillim.
“Nivelet e rezistencës mendore ndikohen nga shumë faktorë të ndryshëm. Ndërsa gjenetika është pjesërisht përgjegjëse, ambienti i një personi është gjithashtu i rëndësishëm. Për shembull, si përvojat pozitive ndërsa jeni i ri ashtu edhe programet e trajnimit të rezistencës mendore është vërtetuar se i bëjnë njerëzit më “të ashpër” mendërisht”, thotë Dara Mojtahedi, psikolog dhe studiues.
Ai thotë se njerëzit që kanë këto tipare kanë më pak të ngjarë të kenë emocione negative në situata stresuese dhe të shfaqin aftësi më të mëdha në përballimin e tyre “kështu që studimi ynë donte të mbështetej në këto zbulime për të zbuluar se si rezistenca mendore ka ndihmuar njerëzit potencialisht gjatë pandemisë”.
Ai thotë se kanë gjetur se raportet e depresionit, ankthit dhe simptomave të stresit ishin dukshëm më të larta se në kohët para-Covid. Ata që kishin humbur punën ose biznesin e tyre gjatë pandemisë raportuan dukshëm më shumë simptoma të këtyre problemeve.
“Megjithatë, njerëzit që morën pjesë në pyetësorin tonë të rezistencës mendore raportuan nivele më të ulëta të depresionit, ankthit dhe stresit. Kjo ka shumë të ngjarë sepse këta njerëz menduan se kishin një kontroll më të madh mbi situatën dhe ishin më të aftë të qëndronin të përqendruar nën stres. Njerëzit e fortë mendërisht kishin më pak gjasa të raportonin simptoma depresive”, tregon Mojtahedi.
Ai thotë se për cilindo që dëshiron të përmirësojë qëndrueshmërinë e tij mendore, një mënyrë e mirë për të filluar është duke u relaksuar, menduar pozitivisht, vendosur qëllime dhe të motivoni veten.
