Shkencëtarët zbulojnë sasi masive të ujit të ngrirë në Mars

Shkencë & Teknologji

Shkencëtarët zbulojnë sasi masive të ujit të ngrirë në Mars

Më: 23 maj 2019 Në ora: 18:20
Ilustrim

Një depozitë gjigante e akullit të ujit të varrosur në sipërfaqen e Marsit është dëshmi e akullit të fshehur polar, thonë shkencëtarët në një studim të ri.

Hulumtimi vjen nga informacionet e radarëve të mbledhura nga Orbiter i Marsit dhe tregojnë akullin e varrosur në rërë që shtrihet rreth një milje thellë në planet.

Gjetjet, thonë ata, tregojnë dëshmi bindëse se kapelat e akullit,  ndryshe nga Toka, janë varrosur si rezultat i animit dhe orbitës së planetit, transmeton KosovaPress.

Sasia e akullit të shtresuar në depozitat e rërës janë kaq të mëdha, thonë shkencëtarët, dhe nëse do të shkrihej, lëngu do të formonte një shtresë të gjerë ujore rreth 5 metra të thellë.

"Ne nuk prisnim të gjejmë shumë akull këtu", tha Stefano Nerozzi, një asistent i hulumtimit të diplomuar në Institutin e Gjeofizikës në Universitetin e Teksasit dhe autori kryesor i studimit të ri.

"Kjo me gjasë e bën atë rezervuarin e tretë më të madh të ujit në Mars pas polit të akullt", shtoi ai.

Shkencëtarët kanë hipotezuar se shtresat e akullit janë formuar në Mars gjatë periudhave të kaluara dhe janë mbrojtur nga periudhat e ngrohjes me rërë që mbulonin sipërfaqen e tyre.

Ndërsa shkencëtarët kanë studiuar gjatë aktivitetin e kaluar të akullnajës së Marsit, të cilat ishin ndikuar nga ngritja dhe animi i planetit nga Dielli gjatë periudhave prej rreth 50,000 vjetësh, mendohet se kapelat e akullit janë zhdukur plotësisht nga Marsi.

Në vend të kësaj, shumica e këtij akulli u mbyllën brenda sipërfaqes së planetit, thonë studiuesit.

"Çuditërisht, vëllimi i përgjithshëm i ujit të mbyllur në këto depozita polare është përafërsisht e njëjtë me të gjithë akullin e ujit që dihet se ekziston në akullnajat dhe shtresat e varrosura të akullit në latitudat më të ulëta në Mars, dhe ato janë përafërsisht të njëjtës moshë", tha Nerozzi.

Hulumtimi ka implikime jo vetëm se si duket sot Marsi, por edhe se si klima e planetit të kuq mund të ketë qenë në të kaluarën e favorshme për jetën siç e njohim në Tokë.

"Ju mund të keni të gjitha kushtet e duhura për jetën, por nëse shumica e ujit mbyllet në pole, atëherë bëhet e vështirë që të ketë sasi të mjaftueshme të ujit të lëngshëm afër ekuatorit", tha Nerozzi.

Meqë perspektivat e kolonizimit hapësinor të njeriut bëhen gjithnjë e më serioze, habitati i Marsit nga njerëzit është duke u bërë një zonë me interes më të madh.

NASA kohët e fundit i dha një kompanie 500,000 dollarë për projektimin e konceptit për një habitat në Mars duke përdorur printimin 3D.

Kompania hapësinore private SpaceX, në pronësi të Tesla, gjithashtu po ndjek agresivisht misionin e parë hapësinor në mars.

Cilat janë evidencat që shkencëtarët kanë për jetën në Mars?

Kërkimi për jetën në planetë të tjerë ka tërhequr njerëzimin për dekada të tëra.

Shkencëtarët thonë se nëse ka jetë në planetin e kuq, ndoshta do të paraqitet si bakter i fosilizuar dhe kanë propozuar një mënyrë të re për ta kërkuar.

Këto janë shenjat më premtuese të jetës deri më tani:

Uji 

Kur flitet për jetën në Mars, ekspertët pajtohen se uji është çelësi. Megjithëse planeti tani është shkëmbor dhe me akull të mbyllur në kapelat polare, i cili në të kaluarën mund të ketë qenë ujë. Në vitin 2000, shkencëtarët së pari zbuluan prova për ekzistencën e ujit në Mars.

Global Surveyor Mars zbuloi shtretër që mund të ishin krijuar nga uji i rrjedhshëm. Debati vazhdon në lidhje me atë nëse ata janë formuar nga rrjedha e ujit.

Meteorët 

Toka është goditur nga 34 meteorë nga Marsi, tre prej të cilëve besohet se kanë potencial për të treguar dëshmi të jetës së kaluar në planet.

Në vitin 1996, ekspertët gjetën një meteorit në Antarktidë të njohur si ALH 84001 që përmbante formacione fosile të ngjashme me bakteret.

Megjithatë, në vitin 2012, ekspertët konkluduan se ky material organik ishte formuar nga aktiviteti vullkanik pa përfshirjen e jetës.

Shenjat e jetës

Mostrat e para të planetit u morën nga misioni Mariner 4 i vitit 1964. Këto pamje fillestare treguan se Marsi ka forma tokësore që mund të ishin formuar kur klima ishte shumë e lagësht.

Në vitin 1975, misioni Viking u lansua dhe megjithëse i paqëndrueshëm ai hapi rrugën për shumë rover dhe lander të tjerë që të tregojnë për dëshmi të ujit nën kore dhe madje reshje të rastit.

Më parë këtë vit, roveri Curiosity i NASA-s zbuloi blloqe ndërtimi të mundshme të jetës në një shtrat të lashtë të Marsit.

Molekulat organike të ruajtura në shtratin prej 3.5 miliardë vjeçar në kraterin Gale - që besohet se kanë pasur dikur një liqen të cekët me madhësinë e Okeechobee të Floridës - sugjerojnë se kushtet e atëhershme mund të kenë qenë të favorshme për jetën.

Metani

Në 2018, Curiosity gjithashtu konfirmoi rritje të ndjeshme sezonale të metanit në atmosferën e Marsit.

Ekspertët thanë se vëzhgimet e metanit paraqesin "një nga rastet më bindëse" për jetën e sotme.

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat