Zbulohet ‘akulli i nxehtë’

Speciale

Zbulohet ‘akulli i nxehtë’

Më: 12 maj 2019 Në ora: 16:21
Ilustrim

Duke ‘goditur’ ujin me laser, hulumtuesit ishin në gjendje për të vëzhguar një akull "ekzotik" të nxehtë që ata thonë se mund të ekzistojnë në të gjithë pjesën më të madhe të universit.

Gjetjet, të botuara në revistën Nature nga shkencëtarët e Laboratorit Kombëtar Lawrence Livermore në Kaliforni, më tej vëzhgojnë karakteristikat e një substance të quajtur akull superionik, i krijuar nga i njëjti laborator vitin e kaluar, transmeton KosovaPress.

Tani, duke përdorur laser gjigantë në ujë të ngrirë, shkencëtarët thonë se kanë qenë në gjendje të vëzhgojnë strukturën mikroskopike të substancës hibride, e cila vepron njëkohësisht si solide po ashtu e lëngshme.

“Ne dëshiruam të përcaktojmë strukturën atomike të ujit superionik”, tha fizikania Federica Coppari, e cila ishte bashkautore e studimit. 

'Por, duke shtuar kushtet ekstreme në të cilën kjo gjendje e pakapshme e materies parashikohet të jetë e qëndrueshme, kompresimi i ujit në presione dhe temperatura të tilla dhe njëkohësisht marrja e pamjeve të strukturës atomike ishte një detyrë jashtëzakonisht e vështirë, e cila kërkonte një dizajn eksperimental inovativ ", shtoi ajo.

Për të kryer vëzhgimet e tyre, studiuesit thonë se ata kanë përdorur një nga laserët më të fuqishëm në botë, OMEGA Laser, në Laboratorin e Energjisë së Laserit të Universitetit të Rochester-it.

Gjashtë laser u përdorën për të gjeneruar valë tronditëse dhe për të ngjeshur ujin në mes të 1 deri në 4 milionë herë presionin atmosferik të Tokës dhe midis 3.300 dhe 5.000 gradë Fahrenheit.

Për të kapur strukturën aktuale të akullit të sapoformuar superionik, hulumtuesit përdorën 16 impulse laseri shtesë për të shpërthyer një fletë hekuri që krijon x-rrezet e afta për të ndriçuar kristalet.

Eksperimenti jo vetëm që shton numrin në rritje të provave dhe shkencës rreth akullit superionik misterioz, por mund të ketë implikime në thelbin e gjigantit të akullit si Urani dhe Neptuni.

Ndërsa hipotezat e mëparshme treguan se bërthamat e këtyre planetëve mund të jenë të ngjashme me atë të Tokës, zbulimi tregon se substanca mistike e akullit të vëzhguar nga studiuesit mund të jetë një kandidat më i mundshëm.

“Është ndoshta më mirë të përfytyrosh se akulli superionik do të rrjedhë në mënyrë të ngjashme me mantelin e Tokës, e cila përbëhet nga shkëmbi i ngurtë, por rrjedh dhe mbështet lëvizjet ndërlidhëse në shkallë të gjerë në kohëzgjatjet shumë të gjata gjeologjike", tha fizikani tjetër i studimit, Marius Millot.

"Kjo mund të ndikojë ndjeshëm në kuptimin tonë të strukturës së brendshme dhe të evolucionit të planetëve gjigandë të akullt, si dhe të gjithë kushërinjve të tyre të jashtëm diellorë", shton ai.

Dëshmia e substancës konfirmon një parashikim që daton që nga 1988, kur shkencëtarët parashikonin se presioni i oksigjenit dhe hidrogjenit brenda bërthamave të planetit të ujit do të krijonte akullin superionik.

commentFirst article
Më të lexuarat
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat