Ndërlidhja jugore është një projekt energjetik dhe gjeopolitik me rëndësi për Bosnjën dhe Hercegovinën.
“Shumë shpesh në Bosnje dhe Hercegovinë, politikanët vendosin interesat e tyre të ngushta politike dhe financiare mbi interesat e atyre që pretendojnë se përfaqësojnë,” tha ambasadori i SHBA në Bosnje dhe Hercegovinë, Michael Murphy në një intervistë për Bloomberg Adria.
Ai deklaroi se BeH aktualisht mbështetet 100 për qind në gazin rus.
“Kjo nuk është e mirë për sigurinë, për ekonominë, apo për popullin e Bosnjës dhe Hercegovinës. Ne e dimë se Rusia përdor energjinë si armë. E pamë në Evropë”.
Ai kujton se projekti ishte në rrugën e duhur që në vitin 2021, kur Dhoma e Përfaqësuesve e Parlamentit të Federatës së Bosnjë dhe Hercegovinës (PFBiH) miratoi ligjin kornizë të kërkuar për ndërtimin dhe financimin e projektit.
“Ai ligj u zhvillua në bashkëpunim me partitë nga PFBeH dhe ekspertë ndërkombëtarë, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, dhe më pas u mbështet nga një koalicion partish, duke përfshirë HDZ BiH. Ishte një vendim i zgjuar, një votim i zgjuar nga deputetët e asaj kohe. Dhe pastaj erdhi në Dhomën e Popujve të PFBiH-së dhe për disa arsye Dragan Çoviç ndryshon mendje dhe në vend të kësaj dorëzon një sërë amendamentesh në ligj, të cilat për arsye të ndryshme janë të parealizueshme. Për shembull, ai dëshiron të krijojë operatorin e tij të sistemit të transmetimit, dhe jo të punojë përmes BH Gas për të krijuar një projekt për përfitimin e tij personal politik. Është e paqëndrueshme. Është ekonomikisht joprofitabile. Nuk është financiarisht e qëndrueshme. BH Gas është operatori i sistemit të transmetimit në Bosnje dhe Hercegovinë, thotë Murphy dhe shton:
“Ka shembuj të tjerë, kështu që ndryshimi i mënyrës se si do të funksiononte domeni eminent nuk do të pasqyronte standardet ndërkombëtare si korridori pesë C, për shembull. Problemet me rrjedhjen e gazit tregojnë se, mendoj se ai ka bërë një koment disa ditë më parë se si dikush mund të fikë gazin për disa pjesë të Hercegovinës. Mënyra se si u hartua propozimi i tij mund të ndërpresë gazin në Sarajevë. Është krejtësisht e kundërta e asaj që ne po përpiqemi të arrijmë. Ne duam të sigurojmë që banorët e Federatës, përfshirë banorët e Sarajevës, të kenë qasje në një furnizim të sigurt me gaz për arsye ekonomike, por edhe për arsye të sigurisë energjetike. Dhe ne e dimë se rusët tashmë janë përpjekur ta fikin atë gaz të paktën një herë. Mendojmë se duhet të jetë një prioritet urgjent për Qeverinë e Federatës dhe autoritetet e Bosnjë-Hercegovinës. Ne dëshirojmë që projekti të vazhdojë. Dhe nëse siguria energjetike do të jetë në dispozicion të qytetarëve të këtij vendi apo jo, nëse mundësitë e punës që rezultojnë nga ky projekt do të jenë në dispozicion të banorëve të Hercegovinës apo jo, nëse sipërmarrësit nga Hercegovina dhe Federata do të përfitojnë apo jo nga ky projekt, kanë mundësi të rriten dhe të krijojnë më shumë prosperitet apo jo, kjo varet nga Dragan Çoviq”.
Ai shtoi se Dragan Çoviq ka mundësinë t’i bashkohet këtij projekti si gjithë të tjerët.
“Ne kemi parë disa komente nga partitë e tjera në Hercegovinë që thonë: “Shiko, ne duhet ta bëjmë.” Kjo është përgjigja e saktë. Ai ka mundësinë të bëjë gjënë e duhur për njerëzit që pretendon se përfaqëson, ose mund të vazhdojë të ndjekë qëllimet e tij egoiste dhe projekti nuk do të përfundojë”.
Ambasadori amerikan nuk ka dashur të spekulojë për sanksione.
“Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë atë mjet në dispozicion për t’u marrë me aktivitetet anti-Dayton, aktivitetet antidemokratike dhe korrupsionin. Ne e kemi bërë të qartë, veçanërisht gjatë viteve të fundit, se jemi gati ta përdorim atë mjet. Kështu mbetet. Por unë nuk do të kaloj përpara ndonjë vendimi që mund të marrim në të ardhmen, përveçse të them se i kemi mjetet, ne e kemi bërë të qartë publikisht dhe privatisht se jemi gati t’i përdorim ato. Kjo nuk ka ndryshuar”, thotë ai.
