Nga sulmi i 24 shtatorit në Banjskë flitet shumë pak për bisedimet mes Kosovës dhe Serbisë që i ndërmjetëson Bashkimi Evropian, përveç thirrjeve të bashkësisë ndërkombëtare që palët t’i kthehen këtij procesi.
Vëmendja më e madhe në këto ditë në Serbi është përqëndruar tek sanksionet nga Perëndimi dhe një takim i mundshëm mes presidentit serb Aleksandër Vuçiç dhe Vladimir Putinit.
Si fillim gazetari serb Nenad Sebek e quan një veprim idiot sulmin në Banjskë dhe nuk beson se kjo qeveri do ta bënte një gjë të tillë.
Ndërsa Srdan Majstorovic nga Qendra për Politikë Evropiane thotë se nëse vërtetohet se Serbia ka qenë e përfshirë, do të ketë pasoja të rënda për vendin dhe qytetarët e saj, por se nuk është i sigurt se kjo u përshtatet ndërmjetësuesve në dialog për momentin.
“Serbia është vendi qendror i këtij rajoni dhe temperatura në të varet nga mënyra se si sillet dhe aktualisht askush në Evropë nuk është i interesuar për ndonjë lloj përshkallëzimi këtu”, tha Majstorovic.
Sipas tij, edhe nëse vendosen sanksione, ato nuk do të jenë si sanksionet e viteve nëntëdhjetë, por proporcionale me masat ndëshkuese të vendosura ndaj Prishtinës.
“Në vend që të ndryshojnë mënyrën e të menduarit, mendoj se këto masa do të përballen me tallje në Beograd dhe do të interpretohen si shprehje e dobësisë së Bashkimit Evropian (BE)”, beson ai dhe paralajmëron se një klimë e tillë, pavarësisht do të ketë një efekt jashtëzakonisht të pafavorshëm për Serbinë, në imazhin dhe reputacionin e saj.
Prapaskenat
Majstoroviç vlerëson gjithashtu se sot reputacioni ndërkombëtar i Serbisë është nën një pikëpyetje të madhe, se lidershipi i Serbisë është dëshmuar se është një partner jo i besueshëm për dialog dhe se rasti Banjsko paraqet fundin e politikës së tiranisë dhe balancimit në karrige të shumta.
Siç thekson ai, stabiliteti që qëndron mbi liderët autoritarë nuk është stabilitet, sepse në rast incidenti del në sipërfaqe pafuqia e individit.
“Ballkani ka nevojë për stabilitet demokratik, i cili bazohet në institucionet demokratike dhe respektimin e parimeve demokratike”, tha Majstoroviç.
Nga ana tjetër, Sebek beson se ky nuk është fundi i besimit të pjesës perëndimore të bashkësisë ndërkombëtare në liderët që e drejtojnë vendin e tyre me një dorë të fortë dhe të hekurt, ndërsa janë të butë ndaj vendeve të huaja kur është e nevojshme, sepse është një sistem i qeveri që i përshtatet interesave të tyre.
Ai tha për FoNet se ngjarjet në Banjskë do të kenë pasoja të mëdha, por vlerësoi se këtu nuk është fundi i sundimit të Aleksandër Vuçiçit dhe as regjimi i tij.
“Ai nuk është më i mirë apo më keq sot se sa ishte 10, tetë apo gjashtë vjet më parë, dhe nëse syzet tona ishin të pista dhe ne nuk e shihnim atë, i pastronim vetëm tani, dhe tani e shohim, kjo është një histori tjetër", thotë Sebek.
Ai mendon se kjo nuk i shqetëson liderët perëndimorë dhe se nuk do t'i shqetësojë ata veçanërisht "nëse ai më në fund vazhdon të bëjë atë që ka premtuar 13 vjet më parë".
Edhe pse ai beson se ka një lidhje të dukshme mes Milan Radoiçiqit dhe Presidentit Vuçiç, sepse "dikush që ishte nënkryetar i Listës Serbe nuk mund të mos jetë në marrëdhënie solide me autoritetet më të larta në Serbi", Shebek beson se vetë regjimi kishte asnjë lidhje direkte me Banjskën.
Vuçiç dhe Putin
Nga ana tjetër, Vuçiç do udhëtojë për në Kinë për një takim të nismës “Belt and Road”, ku do të takohet me presidentin kinez Xi Jinping, ndërsa është paralajmëruar takimi me presidentin rus Vladimir Putin.
Ende nuk është konfirmuar një takim i tillë nga vetë presidenti serb. Në Serbi besojnë se takimi do të zhvillohet.
Diplomati serb Srecko Gjukiç u shpreh se: “Datat e takimit, për të cilin është rënë dakord qartë Vuçiç-Putin, mund të specifikohen deri në momentin e fundit, sepse është një takim ndërkombëtar në margjinat e të cilit zhvillohen takime të shumta dypalëshe, trepalëshe e të tjera.
Është e qartë se pala serbe nuk ka asnjë arsye për të ikur nga takimi i paralajmëruar, veçanërisht nga pala ruse.
Ky do të jetë takimi i parë mes Putinit dhe Vuçiçit pas pushtimit që Putin urdhëroi në Ukrainë”, tha diplomati.
Siç përfundon ai, asnjëra palë nuk dëshiron të humbasë shansin për t'u takuar, sepse secila prej tyre ka arsye të forta që ai të ndodhë./ sot.com.al
