Portali nga Bosnja, Klix.ba posedon një non-paper austriak të quajtur “Zgjerimi i Bashkimit Evropian dhe Politika e Fqinjësisë përtej modeleve ekzistuese”, i cili propozon ndër të tjera anëtarësimin “gradual” të vendeve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian.
Në hyrje të dokumentit, i shkruar në maj 2022, thuhet se agresioni rus kundër Ukrainës ka ndryshuar rrethanat gjeopolitike, ka rrezikuar politikën e "Fqinjësisë Lindore" të Bashkimit Evropian dhe mund të ketë pasoja negative për stabilitetin e Ballkanit Perëndimor.
"Ne duam dhe kemi nevojë për vendet e këtij rajoni në anën tonë. Ata janë një partner kyç dhe një pjesë integrale e familjes sonë evropiane. Për këtë arsye, ne duhet të rimendojmë qasjen tonë ndaj procesit të zgjerimit dhe politikës sonë fqinjësore," shkruan portali boshnjak.
Nonpaperi austriak thotë se zgjerimi i Bashkimit Evropian duhet të përdoret si një instrument gjeostrategjik dhe jo thjesht një procedurë burokratike.
Ata theksojnë se procedura aktuale e zgjerimit nuk ka dhënë rezultate të rëndësishme.
Ata theksojnë se duhet të shikojnë përtej mjeteve aktuale për zgjerim dhe të zhbllokojnë potencialin e pashfrytëzuar përmes integrimit gradual të këtyre vendeve.
"Në rrugën drejt anëtarësimit të plotë, ne duhet të krijojmë mundësi për integrimin gradual të këtyre vendeve në fushat me përfitim të veçantë për to," thuhet në dokument.
Prandaj, ata propozojnë masat e mëposhtme: integrimin progresiv në tregun e vetëm përmes, për shembull, transportit të lirë të mallrave, uljes dhe heqjes së tarifave doganore, që do të përfshinin produktet bujqësore, dhe lëvizjen e lirë të punëtorëve.
Pjesë e qasjes graduale ndaj këtij plani do të ishte përfshirja në politikën e ardhshme tregtare dhe tatimore, pjesëmarrja në politikat e BE-së për klimën dhe energjinë, përfshirja në rrjetin trans-evropian të transportit, përfshirja e plotë në programet e BE-së në fushat e shkencës, arsimit dhe kërkimit shkencor. pjesëmarrja në politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të BE-së dhe përfshirja në rritje në misionet e politikës së përbashkët të sigurisë dhe mbrojtjes të BE-së, pjesëmarrja në Programin Evropian të Krizave Ushqimore dhe Mekanizmin e Reagimit dhe pjesëmarrjen në agjencitë e Bashkimit Evropian.
Vetë procesi gradual i anëtarësimit do të ishte rigoroz dhe i bazuar në ndryshime të matshme. Qasja graduale në fondet e BE-së do të përdoret si një mjet bazë për të inkurajuar reformat. Gjithashtu, do të lihej mundësia e anulimit të disa përfitimeve në rast të devijimit nga rruga evropiane.
Ata sugjerojnë që në hapin e parë, vendet e Ballkanit Perëndimor të ftohen vazhdimisht në takimet jozyrtare të Këshillit të BE-së për të diskutuar fushat me interes të përbashkët. Përveç kësaj, një samit BE-Ballkani Perëndimor do të organizohet çdo vit.
Së fundi, ata thonë se procesi i propozuar i pranimit gradual në BE mund t'u ofrohet fqinjëve të tjerë të Bashkimit Evropian për të formuar një bashkëpunim të ri hap pas hapi.
Propozimi për anëtarësim gradual në Bashkimin Evropian nga non-paper-i austriak nuk është propozimi i parë me përmbajtje të ngjashme.
Iniciativa Evropiane e Stabilitetit Think-tank (ESI) me zyra në Bruksel, Berlin dhe Stamboll propozoi që Ukraina, por edhe Moldavia, t'u ofrojnë vendeve të interesuara të Ballkanit Perëndimor statusin e anëtarësimit nëse ata krijojnë institucione dhe zbatojnë politikat e nevojshme për anëtarësimin në tregun e vetëm. Zona Ekonomike Evropiane e gëzuar nga Norvegjia dhe Islanda.
