Një mosmarrëveshje për targat midis kombeve ballkanike të Kosovës dhe Serbisë, nga të cilët Kosova u nda 14 vjet më parë, shkaktoi protesta dhe të shtëna me armë zjarri të dielën mbrëma, duke nxitur frikën se dhuna mund të përshkallëzohej pasi vendet perëndimore janë fokusuar në luftën në Ukrainë, shkruan New York Times, përcjell “Bota sot”.
Mes demonstruesve që ndërtuan barrikada, persona të armatosur të panjohur qëlluan mbi oficerët e policisë së Kosovës përgjatë kufirit të trazuar verior me Serbinë në prag të një ligji të ri që kërkon që serbët etnikë që jetojnë në Kosovë të kalojnë nga targat serbe në ato kosovare në dy muajt e ardhshëm. Shumë serbë në Kosovë ende përdorin targa të lëshuara nga Serbia, të cilat qeveria i konsideron të paligjshme.
Qeveria e Kosovës kishte thënë gjithashtu se duke filluar nga e hëna, të gjithë mbajtësit e ID dhe pasaportave serbe duhet të marrin një dokument shtesë për të hyrë në Kosovë, ashtu siç duhet të bëjnë shqiptarët e Kosovës për të hyrë në Serbi.
Nga të shtënat me armë nuk ka të lënduar, por si kundërpërgjigje ndaj dhunës, policia e Kosovës mbylli dy pika kufitare veriore.
“Orët, ditët dhe javët në vijim mund të jenë sfiduese dhe problematike”, tha kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në një video të publikuar në kanalet e tij në rrjetet sociale.
Protesta të ngjashme për targat u ndezën një vit më parë, por vëzhguesit thonë se tensionet janë më të larta këtë herë për shkak të pushtimit rus të Ukrainës, i cili konsumon fokusin e aleatit më të rëndësishëm të Kosovës, SHBA-së, si dhe atë të Bashkimit Evropian.
Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia në vitin 2008, nëntë vjet pasi një fushatë bombarduese 78-ditore e NATO-s dëboi forcat serbe nga ish-krahina. Serbia – si dhe aleatët e saj kryesorë, Rusia dhe Kina.
Pak më pak se gjysma e popullsisë serbe të Kosovës jeton në katër komuna veriore në kufi me Serbinë dhe shumë prej tyre kanë hezituar të njohin autoritetet në kryeqytetin e Kosovës, Prishtinën, duke preferuar të jetojnë sikur të ishin ende pjesë e Serbisë.
Bashkimi Evropian ka ndërmjetësuar negociatat mes dy qeverive që nga viti 2011 dhe ngadalë, policia, gjykatat dhe komunat kanë rënë nën kontrollin e Prishtinës. Por, të inkurajuar nga lidershipi politik në Beograd, kryeqyteti i Serbisë, nacionalistët serbë protestojnë për çdo përpjekje shtesë për integrim.
“Ne do të lutemi për paqe dhe do të kërkojmë paqe, por nuk do të ketë dorëzim dhe Serbia do të fitojë”, tha presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiq të dielën në një konferencë shtypi. “Nëse ata guxojnë të persekutojnë, keqtrajtojnë dhe vrasin serbët, Serbia do të fitojë,” vazhdoi ai, duke shtuar më vonë, “Nuk kemi qenë kurrë në një situatë më të vështirë dhe më të komplikuar se sot”.
Z. Vuçiq, i cili thirri një takim të nivelit të lartë të zyrtarëve të sigurisë dhe ushtarakëve të dielën mbrëma, tha se qeveria e Kosovës po përpiqej ta vërë atë në të njëjtën dritë si presidenti Vladimir V. Putin duke fajësuar trazirat në marrëdhëniet e ngushta të Serbisë me Rusinë, një komb tjetër i krishterë sllav dhe ortodoks.
Vladimir Gjukanoviç, një deputet serb nga partia në pushtet e zotit Vuçiq, gjithashtu e lidhi përçarjen kufitare me luftën në Ukrainë, duke postuar në Tëitter: "Më duket se Serbia do të detyrohet të fillojë denazifikimin e Ballkanit", një referencë ogurzezë për justifikimin e Rusisë për pushtimin e Ukrainës.
Serbia, një kandidate për t'u bashkuar me Bashkimin Evropian, ka mbajtur lidhje të ngushta me Moskën dhe nuk i është bashkuar sanksioneve perëndimore ndaj Rusisë, megjithëse votoi në favor të një rezolute të Kombeve të Bashkuara që dënon pushtimin rus të Ukrainës. Beogradi dhe Moska ndajnë armiqësi për aleancën ushtarake të NATO-s për shkak të bombardimeve të saj ndaj Jugosllavisë në vitin 1999, kur zoti Vuçiç ishte zëdhënës i të fortit serb Slobodan Millosheviç.
NATO ende mban një prani paqeruajtëse në Kosovë, me një forcë prej rreth 3,700 trupash. Në një njoftim për shtyp, NATO tha se forcat e saj në terren ishin "gati për të ndërhyrë nëse do rrezikohej stabiliteti".
Pas një takimi me ambasadoren e SHBA-së të dielën mbrëma, qeveria e Kosovës njoftoi se do të shtynte zbatimin e targave dhe vendimeve të identifikimit për një muaj.
Rusia peshoi shpejt të dielën, duke i quajtur ligjet e targave dhe identifikimit "një hap tjetër për të dëbuar popullsinë serbe nga Kosova", raportoi agjencia ruse e lajmeve, TASS.
“I bëjmë thirrje Prishtinës, Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian që ta mbështesin atë që të ndalojë provokimin dhe të respektojë të drejtat e serbëve në Kosovë”, tha Maria Zakharova, zëdhënëse e Ministrisë së Jashtme ruse.
Kufiri verior i Kosovës me Serbinë ka qenë një qendër dhune në të kaluarën. Në vitin 2011, kur policia e Kosovës kërkoi të merrte kontrollin e plotë të zonës, një polic i Kosovës u vra dhe 25 të tjerë u plagosën./B.S
