Ish-ministri i Mbrojtjes në Qeverinë e Britanisë së Madhe, Michael Fallon, ka shkruar një artikull për gazetën britanike “The Telegraph” në të cilin komenton situatën e sigurisë në Ballkan në kontekstin e ndikimit rus.
Ai përmendi edhe armatimin e Serbisë teksa ende nuk ka vendosur sanksioneve, pavarësisht se presidenti i saj firmosi ujdinë me Rusinë për gazin rus.
Ndër të tjera, rikujtoi faktin se Aleksandar Vuçiq ka qenë ministër në kohën e kriminelit, Sllobodan Millosheviq. Ngjarjet e fundit në veri të Kosovës thotë se kanë dalë “vetëm nga libri i Millosheviqit”.
Fallon në fillim të tekstit ka kujtuar njoftimin ogurzi të një përfaqësuesi të Qeverisë së Serbisë, i cili ka shkruar se “Serbia do të duhet të fillojë denazifikimin e Ballkanit”.
“Ndërsa me të drejtë jemi të fokusuar në situatën e vështirë në Ukrainë, duhet të zgjohemi me situatën nxitëse në Ballkanin Perëndimor. Përmes përfaqësuesit të saj serb, Rusia po teston edhe një herë dobësinë evropiane”, shkruan Fallon.
Ai thekson se vendet e pavarura si Kosova dhe Bosnja e Hercegovina janë vija e parë e radhës sepse përfaqësojnë demokraci të brishta dhe të dyja janë jashtë NATO-s dhe BE-së.
“Serbia, gjoja ende një kandidate për anëtarësim në BE, po blen avionë dhe tanke ruse, është larg vendosjes së sanksioneve perëndimore ndaj Rusisë dhe presidenti Vuçiç sapo ka nënshkruar një marrëveshje trevjeçare për gazin me Moskën. Ai tani po promovon institucione të veçanta për ‘mbrojtja’ e pakicës serbe në Kosovë. Kujtojmë se Vuçiq ka qenë ministër për informim i Millosheviqit”, ka shkruar Fallon.
Ish-ministri i mbrojtjes i Britanisë së Madhe është i mendimit se ngjarjet e fundit në Kosovë lidhur me targat dhe kartat e identitetit kanë dalë “vetëm nga libri i Millosheviqit”.
“Mosmarrëveshjet kufitare, të nxitura nga ‘operacionet e zeza’, mund të kalojnë lehtësisht në një konflikt më të gjerë”, vuri në dukje ai.
Fallon kujtoi se katër vjet më parë, pasi vizitoi Mariupolin, ai paralajmëroi gjithashtu për cenueshmërinë e Ukrainës lindore dhe beson se Perëndimi bëri shumë pak vonë, duke i mohuar Ukrainës statusin e një kandidati për anëtarësim në BE dhe se Rusia u lejua të mbyste tregtinë në rajonin e detit të Azovit.
“Ne po bëjmë të njëjtat gabime në Ballkan. Vendeve si Serbia u është dhënë statusi i ‘pranimit’, por pa perspektiva realiste për t’u bashkuar me BE-në së shpejti. Sondazhet në Beograd tani tregojnë se opinioni publik është kundër tij. BE-ja paguan detyrimin respekt për liderët si Vuçiq, por nuk ndihmon asgjë për të ndërtuar institucione më të forta qytetare apo për të sinjalizuar një largim nga normat demokratike”, paralajmëron Fallon.
Ai beson se Perëndimi nuk duket se ka nevojë të mbrojë në parim vlerat që mbron.
“Sado kohë që duhet për ta shtyrë Putinin nga Ukraina, ne duhet t’i mësojmë këto mësime. Demokracitë e reja kanë nevojë për më shumë se sa një dhomë pritjeje. BE-ja duhet të ofrojë qasje të përkohshme të menjëhershme në tregjet e saj dhe fondet e saj strukturore. Statusin e kandidatit do t’i jepte Malit të Zi, Kosovës dhe mbrojtje më e mirë ndaj Bosnjës dhe Hercegovinës. Duhet të forcohen sistemet e dobëta gjyqësore dhe ligjore. Duhet të rrisim praninë e NATO-s atje dhe ta bëjmë të qartë se integriteti kushtetues dhe territorial i këtyre vendeve është i rëndësishëm për të gjithë ne”, sugjeroi Fallon.
Ish-ministri i mbrojtjes i Britanisë së Madhe beson se vendi i tij ka një rol të madh në këtë dhe se duhet të rrisë praninë e tij diplomatike dhe ushtarake në Kosovë dhe Bosnjë e Hercegovinë.
“Libri i luftërave ballkanike përfundoi shekullin e 20-të. Putini dhe Rusia nuk kanë harruar se si u poshtëruan nga konflikti në aeroportin e Prishtinës gjatë atij të fundit. Nëse Serbia zgjedh përshkallëzimin e mëtejshëm, sigurisht që do të ketë mbështetjen ruse. Putin tashmë u përpoq për të destabilizuar rajonin gjashtë vjet më parë me një grusht shteti të mbështetur nga Rusia, me të cilin ai u përpoq të pengonte Malin e Zi të anëtarësohej në NATO. U pengua, por Rusia nuk e ka humbur interesin”, kujtoi ai.
Ai thekson se pavarësisht fitores në luftë apo humbjes së Ukrainës, Putini nuk dëshiron të shohë më shumë vende që gëzojnë mbrojtjen formale të Perëndimit.
“Në të kaluarën, Evropa gjeti mënyra për të pajtuar ndarjet e hidhura etnike dhe fetare dhe eksportoi me sukses një sistem të tillë demokratik në mbarë botën. Tani në kontinentin tonë, ne po shikojmë demokracinë duke u bombarduar në Kiev. Mijëra u vranë në konfliktin e fundit në Ballkani. A duhet vërtet ta bëjmë përsëri për të parë predhat që bien mbi Sarajevë dhe Prishtinë përpara se Perëndimi të reagojë përsëri?,” përfundoi Fallon shkrimin e tij.
