Nuk ka një profil të qartë programor të lëvizjes MAGA. Përkundrazi, është një populizëm i djathtë i personalizuar nga Trump, në të cilin tendenca të ndryshme në anën e djathtë të spektrit politik janë shërbyer dhe shkrirë me njëra-tjetrën dhe mbi të gjitha janë radikalizuar. Një linjë argumenti - që synon t'u bëjë thirrje mbështetësve jashtëzakonisht liridashës të Tea Party (Party çaji) - është të padisë pushtetin politik dhe ta portretizojë atë si thelbësisht të korruptuar dhe të paaftë. Shteti thellë i krijuar nga establishmenti politik është portretizuar si shumë i madh dhe një kërcënim masiv për lirinë individuale.
Për më tepër, shumë prej rreth 60 milionë ungjillorëve tërhiqen nga politikat pro-izraelite dhe kritikat ndaj institucioneve arsimore dhe wokizmit të krahut të majtë. Jashtë ungjillorëve, Trump po fiton mbi shumë njerëz duke nxitur frikën për migrimin dhe pasojat e globalizimit. Kjo çon në nativizëm, nacionalizëm dhe proteksionizëm - të gjitha fenomene që ishin tashmë shumë të forta në SHBA, njëqind vjet më parë (me pasoja fatale për paqen botërore në atë kohë).
Prandaj, lëvizja MAGA është një përzierje e ideologjisë së partisë çaji dhe fondamentalizmit ungjillor të përzier me racizëm, ksenofobinë, proteksionizëm, fantazi konspirative dhe një refuzim të thellë të rregullave dhe procedurave të demokracisë përfaqësuese. Mendimi Maga përfshin përçmimin për institucionet dhe procedurat demokratike, veçanërisht refuzimin e themeleve të qeverisjes përfaqësuese, si kompromisi, kërkimi i zgjidhjeve të përbashkëta të problemeve dhe respekti e toleranca ndaj opinioneve të tjera politike. Politikanët MAGA dinë vetëm të arrijnë qëllimet e tyre ideologjike. Thirrja për një lider politik të fortë, i cili duhet të pastrojë të gjitha këto ankesa është gjithashtu pjesë e të menduarit MAGA.
Si lindi lëvizja MAGA?
Lëvizja MAGA përfaqëson përfundimin e përkohshëm të një radikalizimi të Partisë Republikane që ka vazhduar që nga vitet 1980. Që nga vitet 1990, partia është bërë gjithnjë e më e pafalshme ndaj kundërshtarëve politikë. Kjo ishte po aq e vërtetë gjatë administratës së Bill Clinton-it por ishte edhe gjatë administratës së Barack Obamës. Ky radikalizim ndodhi në faza të ndryshme. Kalimi nga demokratët konservatorë dhe racistë Dixie në shtetet jugore te republikanët në vitet '70 dhe '80, u pasua nga angazhimi ndaj koncepteve ekonomike dhe sociale jashtëzakonisht neoliberale dhe libertine. Gjatë kohës së Presidentit Xhorxh W. Bush dhe gjatë mandatit të presidentit demokrat Barack Obama, forcat fondamentaliste të krishtera tronditën gjithashtu partinë.
A është Trump një ideolog?
Në disa aspekte, po. Por ai është ndoshta më pragmatik se shumica e ndjekësve të tij dhe, mbi të gjitha, nuk është veçanërisht afër synimeve të ungjillorëve fetarë. Megjithatë, Donald Trump ia ka dalë ta bëjë veten figurën e përbashkët identifikuese për të gjitha këto tendenca. Trump ishte gjithashtu në gjendje të adresonte dhe mobilizonte grupe votuesish, që më parë kishin qenë të pamundura (ose jo më) të fitueshme për republikanët. Ai është një orator i talentuar dhe ka arritur të fitojë miliona njerëz për veten e tij dhe Partinë Republikane. Mosha mesatare e fansave të Trump ka rënë gjithashtu. Ato përfshijnë shumë të rinj me prejardhje të ndryshme sociale dhe familjare. Kampi i tifozëve të bindur të Trump në SHBA sot numëron mes 40 dhe 50 milionë njerëz. Ky është një bllok i madh, por nuk përbën një shumicë në mbarë vendin. Në fakt, Trump po mobilizon jo vetëm mbështetësit e tij, por edhe kundërshtarët e tij.
Cilat do të ishin pasojat politike të një fitoreje të Trump në nëntor?
Një mandat i dytë i Trump do të dukej ndryshe nga i pari. Kur ai u bë president në vitin 2017, administrata e tij përbëhej kryesisht nga politikanë me përvojë dhe zyrtarë të Partisë Republikane, të cilët u përpoqën t'i drejtonin instinktet e tij në kanale të ndjeshme. Kjo nuk do të ndodhë më. Fondacioni populist i djathtë Heritage ka përgatitur tashmë një listë me më shumë se 4,000 persona me përvojë në MAGA, të cilët më pas do të marrin postet politike që do të plotësohen. Do të shohim një administratë joprofesionale, ideologjike dhe që do të bëjë shumë gabime. Trump atëherë mund të jetë më shumë një faktor moderator, i cili duhet të vendosë shpirtrat që ai ka thirrur në vendin e tyre.
Brenda vendit, Trump së pari do të dëshirojë të hakmerret ndaj të gjithëve që aktualisht po ia rëndojnë jetën. Në periudhën afatmesme do të shohim që institucionet kyçe demokratike dhe gjyqësori do të dobësohen, apo pezullohen. Më pas do të ketë një shpërbërje masive të shtetit, efektet e të cilit ndoshta do të jenë katastrofike. Amerika do të kthehej në ditët e kapitalizmit të parregulluar si përpara Franklin D. Roosevelt.
Për sa i përket politikës së jashtme, politika e Trump do të nënkuptonte që SHBA-të të veprojnë e vetme dhe të ndjekin interesat e tyre, pa marrë parasysh aleatët dhe marrëveshjet ndërkombëtare. Atëherë do të duhet të presim që ombrella e sigurisë që SHBA mban mbi ne do të anulohet. Kjo do të ishte sfida më e madhe dhe më radikale me të cilën do të duhej të përballej politika gjermane në dekada. Dështimi i SHBA-së si një fuqi garantuese ndërkombëtare do të çonte në trazira serioze në shumë rajone të botës. Do të shpërthejnë luftërat, do të krijohen aleanca të reja dhe do të ketë një seri të tërë shtetesh të reja me armë bërthamore.
Cilat janë shanset e Trump për t'u bërë sërish President i SHBA?
Nuk mund ta parashikosh këtë sot dhe nuk mund të mbështetesh shumë në shumicën e parashikimeve të zgjedhjeve. Ashtu si në vitin 2020, ai do të mobilizojë jo vetëm mbështetësit e tij, por edhe ata që normalisht nuk do të votonin për demokratët, por që më pas votuan për Biden nga frika e Trump. Ajo që është gjithashtu e rëndësishme është se si do të përbëhet Senati dhe Dhoma e Përfaqësuesve. Një pamje krejtësisht e ndryshme do të shfaqej nëse Gjykata e Lartë do të bllokonte rrugën drejt zyrës së tij - për shembull, duke iu referuar dënimeve të mundshme për përpjekje për grusht shteti.
Atëherë Partia Republikane ndoshta do të nxirrte një politikan tjetër të MAGA-s i cili do të vazhdonte politikat e Trump - por definitivisht jo Nikki Haley. Ndoshta atëherë Ron de Santis do të kishte një shans të dytë. Si president, ai do të ishte shumë më ideologjik se Trump.
Rreth ekspertit
Prof Dr. Joachim Krause është Drejtor Emeritus i Institutit për Politikat e Sigurisë në Universitetin e Kielit dhe kryeredaktor i SIRIUS. Ai punoi si asistent kërkimor dhe më vonë si pedagog privat. Krahas karrierës akademike, ai ka marrë pjesë në misione diplomatike ndërkombëtare. Puna e tij kërkimore është e dokumentuar në botime të shumta shkencore.
