Ushtria izraelite tha më 17 dhjetor se ka zbuluar një tunel të madh në Gazë, afër atij që dikur ishte një pikëkalim shumë i frekuentuar për në Izrael, duke ngritur pyetje të reja lidhur me atë se si inteligjenca izraelite nuk detektoi përgatitjet e Hamasit – grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Britania – për sulmin vdekjeprurës të 7 tetorit.
Hyrja e tunelit gjendet vetëm disa qindra metra nga pikëkalimi i fortifikuar rëndë i Erezit dhe afër një baze ushtarake izraelite.
Ushtria tha se tuneli shtrihet përgjatë më shumë se 4 kilometra dhe lidhet me rrjetin e tuneleve që gjendet në mbarë Gazën dhe është i gjerë mjaftueshëm që në të të kalojnë edhe makina. Ushtria tha të dielën se tuneli kishte lehtësuar kalimin e makinave, luftëtarëve të Hamasit dhe furnizimeve gjatë përgatitjeve për sulmin e 7 tetorit.
Atë ditë, luftëtarët e Hamasit përdorën raketahedhës për të shkatërruar një pjesë të murit afër pikëkalimit Erez dhe hynë në bazën ushtarake, duke vrarë të paktën tre ushtarë dhe duke rrëmbyer disa të tjerë, tha ushtria izraelite. Kjo ishte një prej disa vendeve përgjatë kufirit prej muri që luftëtarët e Hamasit me lehtësi kaluan mbrojtjen e Izraelit dhe hynë në territorin izraelit, ku vranë afër 1.200 persona dhe rrëmbyen afër 240 persona.
Ky sulm i paprecedent nxiti luftën shkatërruese që tashmë është në javën e dhjetë dhe ka marrë jetën me më shumë se 18.000 personave në Rripin e Gazës të kontrolluar nga Hamasi, sipas të dhënave të prezantuara nga zyrtarët shëndetësorë palestinezë. Izraeli tha se shkatërrimi i rrjetit të tuneleve të Hamasit është një objektiv i madh i tij dhe se shumica e rrjetit nëntokësor kalon përfundi shkollave, spitaleve dhe zonave të banuara.
Zyrtarët e ushtrisë izraelite, të inteligjencës dhe politikanët po përballen me kritika të mëdha për shkak të dështimit që të detektojnë paraprakisht sulmin.
Majori Nir Dinar, zëdhënës i ushtrisë, tha se shërbimet izraelite të sigurisë nuk ishin në dijeni për tunelin para 7 tetorit, sepse mbrojtja kufitare e Izraelit ka detektuar tunele që kishin për synim hyrjen në Izrael.
“Me sa e di, ky tunel nuk kalon nga Gaza në Izrael dhe përfundon 400 metra nga kufiri, që nënkupton se indikatorët nuk do të tregonin se tuneli po ndërtohet”, tha Dinar. Ai shtoi se vendndodhja e hyrjes së tunelit, në formë rrethore e ndërtuar me çimento e që gjenden nën një garazh, kishte bërë që të mos shihej nga dronët izraelitë dhe imazhet satelitore.
Përderisa ushtria izraelite ishte në dijeni se Hamasi kishte një rrjet të gjerë të tuneleve, Dinar tha se ata nuk mendonin se luftëtarët e grupit radikal do të ishin në gjendje të zbatonin planet e tyre për një sulm të shkallës së gjerë.
“Nuk është befasi që kjo gjatë gjithë kohës ishte strategjia e Hamasit”, tha Dinar. “Befasia është se ata patën sukses dhe befasi është edhe madhësia e këtij tuneli... vërtet ishte tronditëse”.
Pikëkalimi i Erezit, një strukturë e ngjashme me një fortifikatë që kontrollonte lëvizjen e palestinezëve që shkonin në Izrael për të punuar dhe kujdes shëndetësor, por mbikëqyrte edhe transitin për në Jordaninë fqinje, ka një rëndësi të madhe simbolike për Hamasin. Ky pikëkalim mbrohej nga kamerat e sigurisë dhe patrullat ushtarake, si dhe nga baza ushtarake që gjendet ngjitur tij. Ky pikëkalim ka pësuar dëme të mëdha më 7 tetor dhe që atëherë nuk është rihapur.
Ushtria tha se njësia speciale “Yahalom”, që është e specializuar në luftime në tunele, ka punuar për të gërmuar tunelin që kur ai u zbulua. Ushtria tha se në të ka gjetur armë.
“Deri më tani, ky është tuneli më i madh në Gazë”, tha admirali Daniel Hagari, zëdhënës kryesor i ushtrisë, teksa bisedoi me gazetarët afër hyrjes së tunelit të zbuluar të premten.
Duke folur me gazetarët të dielën, Hagari tha se trupat kanë zbuluar të paktën dy tunele të tjera “të përmasave të një qyteti”, të cilat ende po i analizojnë për të mësuar madhësinë e tyre reale.
“Ky ishte projekti kryesor që u përfundua dhe u bë gati për përdorim”, tha Hagari gjatë një konference për media. Ai theksoi se tuneli ishte në përdorim gjatë luftës dhe se ushtarët izraelitë kishin vrarë luftëtarë të Hamasit brenda tunelit.
Ushtria, po ashtu, u tregoi gazetarëve kazermat e ushtarëve në bazën që gjendet afër dhe tha se atyre u ishte vënë flaka nga luftëtarët e Hamasit. Kazermat ishin bërë shkrumb e hi, me mure të djegura dhe shtretër të shkrumbuar. Ushtria njoftoi të premten se kishte marrë nga Gaza trupat e dy ushtarëve që kishin qenë në këtë bazë më 7 tetor.
Dinar, i cili vizitoi tunelin të premten, tha se ai ishte dy herë më i lartë dhe tri herë më i gjerë sesa tunelet e tjera që janë gjetur në Gazë. Ai tha se tuneli kishte ventilim dhe energji elektrike dhe në disa pjesë ishte thellë 50 metra nëntokë. Ai tha se ishte qartë se miliona dollarë dhe shumë karburante e fuqi punëtore ishte e nevojshme për të ndërtuar një tunel të tillë të qëndrueshëm.
Hagari tha se ushtria ka planifikuar që ta shkatërrojë tunelin dhe të vazhdojë “të ndjekë” luftëtarët e Hamasit që fshihen në tunele të tjera.
“Ne do t’i ndjekim ata edhe nëse do të na duhet që të futemi në tunele”, tha Hagari. “Ne, po ashtu, duhet ta bëjmë këtë duke pasur vëmendjen në shpëtimin e pengjeve tona dhe duke pasur në mendje që disa prej tyre mund të jenë në tunele”.
