Gratë janë duke marrë punë që tradicionalisht i kanë takuar burrave, por së bashku me të edhe ‘ngacmimet’ gjatë procesit.
Naela Abu Jibba, 39, nënë e pesë fëmijëve, është midis qindra grave në Gaza që nuk mund të gjenin punë në një ekonomi në prag të kolapsit, raporton aljazeera.
Kështu që vendosi të vet-punësohet dhe u bë shoferja e parë femër e taksisë në Rripin e Gazës – duke marrë vetëm gra pasagjere në destinacionin e tyre brenda enklavës së rrethuar.
Abu Jibba kohët e fundit u diplomua në një universitet në Gaza dhe shpresonte të gjente punë në një zyrë. “Unë u martova në një moshë të re dhe pasi fëmijët e mi u rritën fillova të studioja shkencat shoqërore në mënyrë që të gjeja një punë”, tha ajo.
Sidoqoftë, me Gazën e bllokuar nga Izraeli dhe Egjipti, ekonomia është shkatërruar dhe gjetja e ndonjë pune është një luftë.
Shkalla e papunësisë në Rripin e Gazës ishte 45.5 për qind në tremujorin e parë të vitit 2020, sipas Byrosë Qendrore Palestineze të Statistikave. Në mesin e grave, shkalla e papunësisë u rrit në 62.1 për qind në tremujorin e parë, nga 57.3 për qind në tremujorin e fundit të 2019.
“Unë nuk gjeta një punë me certifikatën time, kështu që përdora hobin tim”, tha Abu Jibba. “Që kur isha i ri, unë drejtoja veturën e babait tim dhe pas gjashtë muajsh mora licencën për të filluar zyrtarisht punën time”, shtoi ajo.
Më shumë se një milion palestinezë në Gaza jetojnë në varfëri pas rrethimit 13-vjeçar të nisur nga Izraeli. Një raport i Kombeve të Bashkuara javën e kaluar tha se bllokada izraelite i ka kushtuar enklavës palestineze më shumë se 16 miliardë dollarë.
Rripi po përballet gjithashtu me një rritje të papritur të shkallës së papunësisë për shkak të kufizimeve të COVID-19 për të parandaluar përhapjen e pandemisë, me sektorin e kujdesit shëndetësor të Gazës të papërgatitur për të trajtuar shpërthimin për shkak të bllokimit.
E njohur në familjen e saj si Al-Moukhtara, “e zgjedhura”, Abu Jibba shpesh ka ndërhyrë për të ndërmjetësuar mosmarrëveshjet midis të afërmve të saj.
Por puna e saj si shofere nuk ka qenë e lehtë në një shoqëri të mbizotëruar nga meshkujt me pritjen e grave që punojnë në shtëpi.
“Shumë shoferë meshkuj dhe njerëz në Gaza filluan të më sulmonin përmes mediave sociale ose gjatë ngasjes, pasi nuk u pëlqente ideja që unë të vozis një taksi, edhe pse shumë gra të tjera po ngasin lirshëm në Gaza”, tha Abu Jibba.
Ajo pohoi para se mediat lokale të fillonin të mbulonin punën e saj si shoferja e parë e taksisë, kishte pak kundërshtim dhe reagime negative.
“Por meqenëse komuniteti ka komentuar në mediat sociale për të kundërshtuar punën time, unë u përballa me shumë pengesa – veçanërisht me familjen time. Por unë do të vazhdoj punën time”, tha ajo.
Si lindi ideja?
Abu Jibba drejtonte një veturë KIA Soul pasi të merrte një kërkesë për të bartur pasagjerë.
Hiba Mohammed, 29 vjeç, thirri Abu Jibba për një udhëtim 30-minutësh deri në një treg në Gaza.
“Unë nuk kam një veturë dhe zakonisht përdor një shërbim taksi. Më pëlqen ideja e të pasurit një shofere grua dhe mendoj se kjo krijoi më shumë privatësi që nuk mund ta gjej me një taksist mashkull”, tha Mohammed.
“Gratë në Gaza – veçanërisht nëse ajo është e veshur mirë ose e grimuar për raste shoqërore – do të preferojnë të përdorin gjithashtu një shofer grua”, shtoi ajo.
Ka një pamje tjetër të pazakontë për shumë shoferë në Khan Younis në Rripin jugor të Gazës.
Salma al-Najjar qëndron para një pompë benzine duke mbushur rezervuarët e shoferëve – punë që kur nuk e ka bërë një grua në enklavën konservatore, e cila drejtohet nga Hamas që nga viti 2007.
Shoferi i parë mashkull i taksisë i asaj dite hyri në stacionin e benzinës dhe u befasua dukshëm pasi vajza adoleshente pyeti sa karburant i duhej për veturë. Por, ai shpejt e kuptoi se al-Najjar ishte pjesë e stafit të stacionit, pasi dy punëtorë të tjerë vëzhgonin në rast se ajo kishte nevojë për mbështetje.
“Faleminderit që erdhët në stacionin tonë, vetura është mbushur tani”, i tha al-Najjar automobilistit, duke kërkuar 20 sikla (6 dollarë).
Alma al-Najjar duke mbushur me karburant një veturë
Për al-Najjar, ajo dëshiron të sfidojë rregullat në shoqërinë e saj që kufizojnë disa profesione vetëm për burrat.
“Me mbështetjen e familjes sime, qëllimi im i parë është të kontribuoj në ndryshimin e nevojshëm në përshtypjen e komunitetit për punën e grave”, tha ajo.
“Unë nuk kam nevojë financiare për këtë punë, por doja të provoja se një grua ka liri të zgjedhjes dhe mund të bëjë punë të ndryshme dhe të vështira dhe ajo është e lirë të fitojë të ardhura nga çdo burim dinjitoz që gjen”, tha palestinezja 15-vjeçare.
Al-Najjar tha ndërsa mori mbështetje nga shumë njerëz, në mediat sociale, “Unë gjeta shumë kundërshtim dhe ngacmim ndaj meje si vajzë”.
Tradita të këqija
Pronari i stacionit të karburantit, Mohammed al-Agha, është një i afërm i al-Najjar.
“Ishte një sfidë ta punësoja një grua në stacionin tim të karburantit pasi komuniteti nuk do ta pranonte atë. Por unë e lejova Salman të punonte këtu pasi ajo këmbënguli të përpiqej të ndryshonte këto tradita të këqija të shoqërisë”, tha ai për Al Jazeera.
“Unë dhe të gjithë punonjësit meshkuj po mbështesin Salma dhe ne jemi duke inkurajuar vajzat e tjera që të provojnë punën këtu, kështu që komuniteti do të pranojë gra që bëjnë këto punë pasi pranon femra mjekë, inxhinierë, sekretare, punonjës socialë dhe të tjerë”, shtoi al-Agha.
Mohammed al-Agha, pronar i stacionit të karburantit në Khan Younis, është përpjekur të fuqizojë gratë kundër stereotipave që kufizojnë lirinë e tyre për të zgjedhur punën
Ai vuri në dukje se “shumë figura fetare” e thirrën atë për të kundërshtuar, por ai u tha atyre “asnjë varg në Kuran nuk e ndalon që grua të punojë në një vend me respekt që e ruan dinjitetin e saj”.
Azza Qassem, një aktiviste dhe konsulente për të drejtat e njeriut, pohoi se mund të jetë e vështirë që disa palestinezë të pranojnë gra që bëjnë punë jo-tradicionale dhe tha se ndryshimi do të jetë gradual.
“Në përgjithësi, komuniteti në Gaza ka filluar të pranojë ndryshimin e roleve të grave për arsye ekonomike, pasi shumë gra po drejtojnë familjet e tyre dhe burrat ose fëmijët e tyre ndihen të frustruar që nuk po kanë mundësi pune”, tha Qassem.
“Komuniteti në Gaza përballet me situata të vështira politike, sociale dhe ekonomike, kështu që ngacmimi është rritur në vitet e fundit në shumë tema, veçanërisht këto çështje që lidhen me gratë”, tha ai.
