(E plotësuar 11:24) - Erdogan: Turqia e gatshme të mbrojë aeroportin e Kabulit
Turqia është ende e përgatitur për të mbrojtur aeroportin e Kabulit nën sundimin taliban pas tërheqjes së trupave amerikane, tha Presidenti Recep Tayip Erdogan.
Turqia kishte ofruar të kontrollonte dhe drejtonte aeroportin, i cili është kyç për të lejuar vendet që të mbajnë një prani diplomatike në Afganistan, shkruan BBC, përcjell Bota sot.
Por marrja e shpejtë e talibanëve ka hedhur dyshime mbi planin, i cili ishte negociuar me zyrtarët e mbrojtjes amerikane.
Në një fjalim televiziv të mërkurën, Erdogan tha se Turqia ende ruan synimin për të operuar aeroportin.
"Me talibanët që mbajnë kontrollin mbi vendin, një fotografi e re u shfaq para nesh", tha ai.
"Tani ne po i bëjmë planet tona sipas këtyre realiteteve të reja."
Erdogan tha se ishte gati të zhvillonte bisedime me udhëheqësit talibanë.
"Ne jemi të hapur për çdo bashkëpunim. Ata [udhëheqësit talibanë] kanë qenë shumë të ndjeshëm ndaj marrëdhënieve me Turqinë," tha Erdogan.
“Motra ime po lufton për jetën e saj”
Programi i BBC Radio 4 Today ka dëgjuar nga një grua, motra adoleshente e së cilës ishte në gjendje të ikte nga Afganistani në Turqi, shkruan BBC, përcjell Bota sot.
Gruaja e cila jeton në Londër, qau ndërsa tha se ndihej e pafuqishme për të ndihmuar 16-vjeçaren.
"Ajo po thotë se si një grua afgane, ajo do të preferonte të vdiste sesa të ishte pranë talibanëve," tha ajo, duke përkthyer fjalët e motrës së saj.
"Gratë dhe vajzat janë skllevërit e tyre seksuale dhe ato mund t'ju bëjnë gjithçka dhe ju nuk lejoheni të ankoheni. Nuk ka asnjë mënyrë për të pasur një zgjedhje”.
"Motra ime po lufton për jetën e saj. Ishte e pasigurt për të para talibanëve dhe tani është jashtëzakonisht e pasigurt."
“Nëse dal, do të më vrasin”, përkthyesi i bllokuar në Kabul i lutet kryeministrit të Britanisë për ndihmë
Një ish -përkthyes afgan për Ushtrinë Britanike, i është lutur qeverisë britanike që ta evakuojë atë dhe familjen e tij nga vendi.
Ahmed (jo emri i tij i vërtetë), thotë se javën e kaluar atij më në fund iu dha leja për të ardhur në Mbretërinë e Bashkuar sipas Politikës Afgane të Zhvendosjeve dhe Ndihmës (ARAP) - por mëngjesin tjetër, talibanët kishin marrë kontrollin e kryeqytetit, Kabul, shkruan BBC, përcjell Bota sot.
Ai thotë se ai, gruaja e tij (mjeke në spital) dhe djali i tyre gjashtë vjeçar kanë mbetur të mbërthyer në një situatë "të tmerrshme".
"Jeta ka përfunduar për ne kur Kabuli u rrëzua, ne jemi lënë vetëm prapa në një dhomë të errët," tha ai për BBC.
Figurat talibane kanë thënë "nuk do të ketë hakmarrje" ndaj njerëzve të Afganistanit, por Ahmed thotë se nuk i beson ata.
“Talibanët nuk janë të besueshëm siç e dini... Nëse më gjejnë, nuk do të ketë mëshirë, unë kam bërë shumë patrulla, misione krah për krah me Ushtritë Britanike, si një familje, si një vëlla”, u shpreh ai.
“Është një kërcënim i madh për mua nëse dal, ata më njohin. Nuk do të ketë mëshirë dhe do të përballem me vdekjen”, ka vazhduar tutje.
Ahmed, i cili punoi me trupat britanike për tre vjet, thotë se gjatë luftimeve, talibanët kishin në shënjestër përkthyesit pasi ata ishin "sytë dhe veshët" e forcave.
I pyetur se çfarë do t'i thoshte kryeministrit britanik Boris Johnson për gjendjen e familjes së tij, ai thotë: “Unë thjesht dua që ai të sigurojë një rrugë drejt sigurisë për mua dhe familjen time. Dhe e lus atë”.
Flet e reja afgane: Njerëzit kanë frikë të dalin nga shtëpitë e tyre, talibanët kanë vendosur kufizime në aeroport
Një grua e re në Kabul sapo më tregoi për situatën e saj. Studentja ka qenë pjesëmarrëse në konferenca. Sot ajo po qëndron brenda, ka rrëfyer gazetari i BBC-së, Frances Mao, përcjell Bota sot.
“Talibanët u kanë kërkuar të gjithëve të kthehen në punë por njerëzit kanë frikë dhe nuk duan të dalin nga shtëpitë e tyre. Ne të gjithë po përpiqemi të qëndrojmë në shtëpi.
Shumë njerëz janë rrahur nga talibanët në aeroport dhe gjatë demonstratave në Nangarhar [krahinë], përfshirë gazetarë dhe kërkimet në shtëpi vazhdojnë pavarësisht shpalljes së amnistisë.
Ka kaq shumë çrregullime dhe pasiguri, deklarata e tyre nuk përputhet ende me veprimin e tyre", ka deklaruar ajo.
Ajo thotë se ka dëgjuar gjithashtu raporte nga të afërmit se talibanët po lejojnë të huajt vetëm në aeroport dhe po mbajnë jashtë afganët e miratuar për t'u evakuuar me amerikanët.
"Tani fluturimet e evakuimit po zbrazen për shkak të kufizimeve që kanë vendosur në portën e aeroportit."
“Jeta nën talibanët duket normale, por nuk është, ndjej frikën në kockat e mia”
Më shumë dyqane janë hapur dhe njerëzit kanë filluar të dalin për të blerë gjërat esenciale në Mazar-i-Sharif, i cili është një nga qytetet kryesore tregtare të Afganistanit.
Është gjithashtu një qytet që ka një popullsi të konsiderueshme të pakicave etnike si Hazaras dhe Uzbekët, grupet që talibanët i synuan kur ishin në pushtet midis 1996 dhe 1999, shkruan BBC, përcjell Bota sot.
Megjithatë, këtë vit ata kanë premtuar se nuk do të ketë dhunë ndaj asnjë grupi. Por banorët e qytetit nuk janë plotësisht të bindur.
Nasim Javid*, i cili na tregon për situatën në terren që nga e diela, thotë se të gjithë po pretendojnë të jenë normalë.
"Por asgjë nuk është normale. Unë mund të ndiej frikë në kockat e mia kur dal jashtë. Talibanët janë kudo", thotë ai.
Ai thotë se talibanët nuk kanë hyrë ende në shtëpitë e njerëzve dhe ata po përpiqen të punojnë me drejtuesit e komunitetit për të siguruar njerëzit për sigurinë e tyre. Por frika mund të ndihet kudo, thotë ai, duke shtuar se gratë hezitojnë të dalin vetëm dhe stacionet televizive lokale kanë ndaluar transmetimin e muzikës dhe filmave.
'Normalja e re' surreale në Kabul, rrëfimi i gazetarit të BBC-së, si është gjendja atje
Korrespondenti i BBC-së në Afganistan, Secunder Kermani, ka përshkruar atmosferën në Kabul.
Ai thotë se ka akoma "kaos absolut" në aeroportin e qytetit, ndërsa afganët vazhdojnë të përpiqen dhe të ikin me fluturime evakuimi, por diku tjetër Kabuli duket të jetë shumë më i qetë sesa ditët e fundit kur bizneset fillojnë të rihapen, përcjell Bota sot.
Korrespondenti thotë se është vërtet e vështirë të mbivlerësohet se sa e madhe është prania e talibanëve në kryeqytet, me luftëtarë "të armatosur rëndë" që bredhin në qytet në këmbë dhe në automjete.
Ai thotë se bankat dhe zyrat qeveritare mbeten të mbyllura dhe ka dukshëm më pak gra në publik.
Ai gjithashtu dëgjoi një shpërthim të fortë të armëve para se të fliste me BBC Breakfast, por tha se burimi ishte i paqartë.
***
Joe Biden gjatë mbrëmjes së djeshme në një intervistë ekskluzive me George Stephanopoulos të ABC News, mbrojti vendimin e tij për të tërhequr trupat kur e bëri.
Biden tha gjithashtu se trupat mund të qëndrojnë në Afganistan deri më 31 gusht për të evakuuar të gjithë amerikanët.
I pyetur në mënyrë të përsëritur në atë intervistë ABC se si administrata do të ndihmonte amerikanët e larguar në vend pas 31 gushtit, Biden tha se nëse kanë mbetur qytetarë amerikanë, ne do të qëndrojmë derisa t'i nxjerrim të gjithë, shkruan “The Guardian”, përcjell “Bota sot”.
Waheedullah Hashimi, një zëdhënës i talibanëve, i tha Reuters se vendi ka të ngjarë të qeveriset nga një këshill taleban në pushtet dhe se çdo pamje e demokracisë tashmë është përjashtuar.
“Nuk do të ketë fare sistem demokratik sepse nuk kanë ndonjë bazë në vendin tonë”, tha Hashimi në një intervistë me Reuters.
“Ne nuk do të diskutojmë se çfarë lloj sistemi politik duhet të aplikojmë në Afganistan, sepse është e qartë, ligji i sheriatit dhe kaq”.
Ndër të tjera presidenti afgan i dëbuar Ashraf Ghani konfirmoi se ishte në Emiratet e Bashkuara Arabe, por tha se ishte në "konsultim" për t'u kthyer në Afganistan.
Kujtojmë që militantët talebanë sulmuan protestuesit në Afganistanin lindor të Mërkurën pasi ata guxuan të hiqnin flamurin e tyre dhe ta zëvendësonin atë me flamurin e vendit, duke vrarë të paktën një person dhe duke nxitur frikën se si kryengritësit planifikojnë të qeverisin./BS
