LIVE: Raketat HIMARS ‘po e ndryshojnë lojën’ në luftën e Ukrainës, Rusia ‘në formë të tmerrshme’ / Zelensky mesazh ukrainasve

Ukraina po vazhdon me përpjekjet për të rifilluar eksportin e drithit nga portet e saj që kanë dalje në Detit të Zi bazuar në një marrëveshjeje që synon lehtësimin e mungesës globale të ushqimit. Por autoritetet ukrainase paralajmëruan se operacioni do të rrezikohej nëse sulmi me raketa që Rusia i bëri portit të Odesës një ditë më parë ishte një shenjë paralajmëruese për sulme të tilla të ngjashme, në të ardhmen.

Transmetuesi publik ukrainas “Suspilne” citoi ushtrinë ukrainase të thoshte se raketat ruse nuk kishin goditur zonën e depozitimit të drithit në port dhe se nuk kishin shkaktuar dëme të konsiderueshme. Nisur nga ky fakt Kievi njoftoi se po përgatitej për të rifilluar dërgesat e drithit.

“Ne vazhdojmë përgatitjet teknike për nisjen e eksporteve të produkteve bujqësore nga portet tona”, shkruante ministri i Infrastrukturës Oleksandr Kubrakov në një postim në Facebook.

Rusia njoftoi të dielën se forcat e saj kishin goditur me raketa një luftanije ukrainase dhe një depozitë armësh në Odesa.

Marrëveshja e nënshkruar nga Moska dhe Kievi të premten në Stamboll u përshëndet si një përparim diplomatik që do të ndihmonte në frenimin e rritjes së çmimeve globale të produkteve ushqimore. Zyrtarët e OKB-së thanë se falë marrëveshjes dërgesat e drithërave ukrainase mund të arrinin nivelet e paraluftës, prej 5 milionë ton drithë në muaj.

Por këshilltari ekonomik i Presidentit Zelenskiy, Oleh Ustenko, paralajmëroi të dielën se sulmi në Odesa sinjalizoi se ky do të ishte një objektiv i paarritshëm.

Ai tha se Ukraina kishte kapacitete për të eksportuar 60 milionë ton grurë përgjatë nëntë muajve të ardhshëm, por nëse portet e saj nuk do të funksionojnë siç duhet do të duheshin deri në 24 muaj kohë./VOA

Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj perëndimorë mund t'i dërgojnë Ukrainës deri në 30 sisteme raketash me shumë lëshime që kanë qenë shumë efektive deri më tani në shkatërrimin e depove të armëve ruse, tha një kongresmen i lartë amerikan.

Adam Smith, kryesues i Komitetit të Shërbimeve të Armatosura të Dhomës së Përfaqësuesve, i tha Radios Evropa e Lirë se qëllimi aktual është rritja e numrit të sistemeve raketore të vendosura në Ukrainë në 25-30.

Smith i bëri komentet gjatë një vizite në Kiev. Ai është njëri prej disa anëtarëve të Kongresit që u takua me udhëheqësin ukrainas, Volodymyr Zelensy më 23 korrik.

Ukraina ka kërkuar të paktën 50 nga sistemet e raketave me precizion të lartë, duke përfshirë sisteme raketore M270, sistemin e shumëfishtë të raketahedhësve (MLRS) dhe sisteme taketore me lëvizshmëri të lartë M142 (HIMARS).

Sistemet mund të lëshojnë raketa shumë prapa linjave të armikut me një saktësi prej disa metrash, duke i bërë ato shumë efektive.

SHBA-të kanë dorëzuar tashmë një numër sistemesh HIMARS në Ukrainë dhe së fundmi kanë miratuar dërgimin e katër të tjerëve. Aleatët perëndimorë kanë dorëzuar disa M270 në Ukrainë.

Smith nuk dha një kornizë kohore për dorëzimin e sistemeve të mbetura./REL

Teksa lufta e Rusisë ndaj Ukrainës arrin pikën e saj pesëmujore, Presidenti Volodymyr Zelenskyy tha se kishte besim se vendi i tij do të mbizotëronte, përcjell Bota sot.

“Kjo luftë nuk e ka thyer Ukrainën dhe nuk do ta thyejë atë”, tha Zelenskyy në Telegram.

“Ne nuk do të dorëzohemi. Ne do të mbrojmë atë që është e jona. Ne do te fitojme!" vazhdoi ai, duke shtuar se jeta në vendin e tij vazhdoi pavarësisht luftimeve.

Zelenskyy përsëriti thirrjen e tij për SHBA-në dhe shtetet e tjera anëtare të NATO-s që të furnizojnë me armë të rënda për të ndaluar përparimin rus dhe territoret e lira të pushtuara gjatë luftës.

Gjenerali në pension i ushtrisë amerikane Mark Hertling tha të shtunën se sistemet raketore të artilerisë së lëvizshmërisë së lartë (HIMARS) që i janë dhënë Ukrainës për të ndihmuar në luftën e saj kundër Rusisë janë një “ndryshues i lojës”, duke pretenduar se forcat e Moskës tani janë “në gjendje të rëndë”.

Shtëpia e Bardhë njoftoi të premten se një ndihmë shtesë prej 270 milionë dollarësh për sigurinë do t’i dërgohej Ukrainës, duke përfshirë katër HIMARS shtesë.

Dhe sistemet e raketave janë parë si vendimtare për të ndihmuar forcat e Kievit të zmbrapsin ushtrinë e Moskës.

Ky njoftim nga administrata Biden erdhi pasi një zyrtar i lartë i mbrojtjes i SHBA-së u tha gazetarëve të premten se Ukraina kishte përdorur HIMARS “për të hequr më shumë se 100 objektiva me vlerë të lartë”.

Ato sulme shkatërruan në mënyrë efektive depot e municioneve, pozicionet e artilerisë me rreze të gjatë, postet komanduese, vendet e mbrojtjes ajrore dhe radarët dhe nyjet e komunikimit, tha zyrtari, shkruan Newsweek.

“Sa i përket HIMARS-it – është një ndryshim i lojës”, shkroi gjeneralin në pension Hertling të shtunën në Twitter, duke ofruar analiza mbi luftën.

“Rusia është në gjendje të rëndë dhe po humbet, Ukraina po përshtatet me luftën dhe po fiton”, pohoi ai.

Më herët të shtunën, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ndau vlerësimin e tij për HIMARS-in e ri të dërguar nga SHBA.

“Faleminderit @POTUS [Biden] për paketën e re të ndihmës mbrojtëse për Ukrainën. Armët e rëndësishme dhe të fuqishme do të shpëtojnë jetën e ushtarëve tanë, do të përshpejtojnë çlirimin e tokës tonë nga agresori rus. Unë e vlerësoj miqësinë strategjike midis kombeve tona. Së bashku drejt fitores!”, Zelensky shkroi në Twitter disa orë pasi Shtëpia e Bardhë bëri njoftimin.

Ndërsa ministri i Punëve të Jashtme i Lituanisë, Gabrielius Landsbergis, deklaroi se dërgimi i HIMARS në Ukrainë është një presion i suksesshëm ndaj Rusisë, duke çuar në një përparim diplomatik në lidhje me portin në Odessa, Ukrainë.

“Marrëveshja për të zhbllokuar Odesa do të ishte e pamundur pa HIMARS. Tani është shumë e qartë se lufta do të përfundojë më herët nëse e armatosim Ukrainën më shpejt”, shkroi Landsbergis të premten në Twitter.

Ndryshe, SHBA i ka ofruar Ukrainës miliarda dollarë ndihmë ushtarake dhe humanitare, ndërsa ajo mbrohet nga agresioni i Moskës.

Presidenti rus Vladimir Putin filloi luftën e dënuar ndërkombëtarisht pesë muaj më parë më 24 shkurt, duke pretenduar në mënyrë të çuditshme se qeveria e Kievit udhëhiqet nga nazistët.

Në realitet, Zelensky është hebre dhe kishte anëtarë të familjes të vrarë në gjenocidin e Holokaustit të përjetësuar nga nazistët gjermanë në Luftën e Dytë Botërore.

Ukraina po vazhdon me planet për të rifilluar eksportet e grurit nga Odesa dhe portet e tjera të Detit të Zi, pavarësisht një sulmi raketor rus në portin e Odesës, që hodhi dyshime mbi angazhimin e Moskës ndaj marrëveshjes.

Ministri i Infrastrukturës, Oleksandr Kubrakov shkroi në Facebook më 23 korrik se “ne vazhdojmë përgatitjet teknike për nisjen e eksporteve të produkteve bujqësore nga portet tona”.

Më herët, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e quajti sulmin e një dite më parë me raketa kundër portit të Odesës "barbarizëm" dhe tha se kjo tregon se Moskës nuk mund t'i besohet zbatimi i marrëveshjes së eksportit të grurit të arritur më 22 korrik.

Dy raketa ruse, Kalibir, goditën pranë një stacioni pompimi në portin Odesa, ndërsa dy të tjera u rrëzuan nga forcat e mbrojtjes ajrore ukrainase. Një zyrtar ushtarak ukrainas tha se raketat u qëlluan nga një anije luftarake ruse në Detin e Zi pranë rajonit ukrainas të Krimesë të pushtuar nga Rusia.

Sipas marrëveshjes së ndërmjetësuar nga Turqia dhe Kombet e Bashkuara, eksportet e grurit ukrainas nga tre porte të Detit të Zi do të rikthehen në nivelet e para luftës, prej rreth 5 milionë tonë në muaj.

Megjithëse Moska mohoi kryerjen e sulmeve me raketa në Odesa, që shkelnin marrëveshjen, sipas së cilës Moska do të garantonte kalim të sigurt brenda dhe jashtë porteve.

Ukraina është një nga eksportuesit më të mëdhenj në botë të grurit, misrit dhe vajit të lulediellit, por pushtimi i vendit nga Rusia dhe bllokada e saj detare e porteve të Ukrainës kanë ndaluar dërgesat.

Kjo ka bërë që çmimi global i ushqimit të rritet, duke lënë miliona njerëz në vendet e varfra në rrezik të urisë dhe duke shkaktuar frikë nga trazira sociale.

Sipas marrëveshjes së nënshkruar në Stamboll, zyrtarët ukrainas do të udhëzonin anijet përmes kanaleve të sigurta nëpër ujërat e minuara në tre porte, duke përfshirë Odesën, ku do të ngarkoheshin me grurë.

Kiev tha se rreth 20 milion ton drithë nga korrja e vitit të kaluar dhe kultura aktuale do të eksportohen sipas marrëveshjes. Eksportet mund të gjenerojnë 10 miliardë dollarë të ardhura për Ukrainën.

Ambasadorja e SHBA-së në Ukrainë, Bridget Brink e quajti sulmin "të egër".

Ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock e quajti sulmin një sulm "frikacak" dhe tha se kjo tregon se "nënshkrimi i udhëheqësve rus ka pak rëndësi për momentin".

Ministri turk i Mbrojtjes, Hulusi Akar tha se Ankaraja është "e shqetësuar" nga sulmi.

Ministria e Jashtme e Ukrainës tha se "Rusia do të mbante përgjegjësinë e plotë për thellimin e krizës globale të ushqimit" nëse sulmet do të shkaktonin kolapsin e marrëveshjes.

Presidenti rus Vladimir Putin ka mohuar vazhdimisht përgjegjësinë për krizën ushqimore dhe ka fajësuar sanksionet perëndimore për ngadalësimin e eksporteve të ushqimit.

Ai gjithashtu ka fajësuar për krizën ushqimore vendimin e Ukrainës për të vendosur mina rreth porteve të saj në Detin e Zi.

Ukraina u detyrua të minonte zonën përreth porteve të saj për të parandaluar Rusinë të pushtonte territorin e saj nga deti.

Ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov është në Kajro për bisedime me zyrtarët egjiptianë, ndërsa vendi i tij kërkon të thyejë izolimin diplomatik dhe sanksionet nga Perëndimi për pushtimin e Ukrainës, përcjell Bota sot.

Lavrov zbarkoi në Kajro të shtunën vonë, pjesa e parë e udhëtimit të tij në Afrikë që do të përfshijë gjithashtu ndalesa në Etiopi, Ugandë dhe Republikën Demokratike të Kongos (DRC), sipas RT-së shtetërore të Rusisë.

Ministria e Jashtme egjiptiane tha se ministri i Jashtëm Sameh Shukry po zhvillonte bisedime me Lavrov të dielën në mëngjes.

Kryeministri britanik Boris Johnson thuhet se po planifikon një udhëtim të tretë në Ukrainë përpara se të largohet nga detyra për t’i dhënë lamtumirën presidentit Volodymyr Zelensky.

Johnson ka qenë një mbështetës i vendosur i rezistencës së Ukrainës kundër pushtimit rus dhe ka fituar simpati nga populli i saj.

Dhe siç shkruajnë mediat britanike, të premten, Johnson pati një telefonatë me aleatin e tij Zelensky.

Një burim i brendshëm tha: “Ai me të vërtetë po ndjen barrën e përgjegjësisë duke qenë mbështetësi më i madh i [Z. Zelensky]…”.

“Ai shpreson ta shohë përsëri përpara se të largohet nga detyra”.

Zëdhënësi i kryeministrit nuk deshi të komentonte mbi ‘udhëtimet hipotetike në Ukrainë’ kur u pyet të enjten.

Ndryshe, kryeministri britanik u fotografua duke vizituar trupat ukrainase duke u trajnuar nga ushtarë britanikë në North Yorkshire. 

Kryeministri hungarez Viktor Orban u bëri thirrje Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Rusisë që të zhvillojnë bisedime paqeje për t'i dhënë fund luftës në Ukrainë, duke shtuar se Kievi nuk mund të fitojë kundër forcës më të madhe të Moskës.

Gjatë një fjalimi të mbajtur më 23 korrik në Rumaninë fqinje, Orban kritikoi gjithashtu strategjinë e Bashkimit Evropian për vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë për pushtimin e Ukrainës, duke thënë se kjo po e dëmton bllokun.

"Vetëm bisedimet Rusi-SHBA mund t'i japin fund konfliktit, sepse Rusia dëshiron garanci sigurie", tha Orban, të cilën garanci vetëm Uashingtoni mund ta jap.

Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj perëndimorë u angazhuan në negociata intensive disa mujore me Rusinë mbi shqetësimet e sigurisë së Kremlinit, kur presidenti rus, Vladimir Putin vendosi të pushtonte Ukrainën më 24 shkurt, me premisën e rreme të mbrojtjes së rusisht-folësve në Donbas.

Një nacionalist që është përplasur vazhdimisht me BE-në për sundimin e tij autoritar në rritje, Orban ka qenë një gjemb në sy i bllokut që nga fillimi i luftës, duke minuar imazhin e një Perëndimi plotësisht të bashkuar kundër agresionit të Kremlinit.

Një delegacion i lartë i kongresit amerikan u takua me Zelenskyy në Kiev të shtunën dhe premtoi se do të përpiqet të sigurojë mbështetje të vazhdueshme në luftën kundër Rusisë, përcjell Bota sot.

Delegacioni – i cili përfshinte Përfaqësuesin Adam Smith, kryetar i Komitetit të Shërbimeve të Armatosura të Dhomës së Përfaqësuesve – është i fundit në një seri vizitorësh amerikanë të profilit të lartë në Ukrainë.

"Shtetet e Bashkuara, së bashku me aleatët dhe partnerët në mbarë botën, kanë qëndruar me Ukrainën duke ofruar ndihmë ekonomike, ushtarake dhe humanitare," tha delegacioni në një deklaratë.

“Ne do të vazhdojmë të kërkojmë mënyra për të mbështetur Presidentin Zelenskyy dhe popullin ukrainas në mënyrë sa më efektive që të jetë e mundur, ndërsa ata vazhdojnë qëndrimin e tyre të guximshëm”, shtuan ata.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka akuzuar Rusinë për “barbarizëm” pas një sulmi me raketa në portin e Odesa-s.

Sipas mediave të huaja, një marrëveshje historike për të rifilluar eksportet e drithërave të Ukrainës – e nënshkruar disa orë përpara sulmit – tani varet në “mëdyshje”.

Moska nuk ka komentuar mbi sulmin dhe Kievi ka thënë se përgatitjet janë ende duke u zhvilluar për të rifilluar eksportet e grurit, pavarësisht shkeljes së dukshme.

Por të shtunën, presidenti Zelensky tha se kjo ilustron se si Moskës nuk mund t’i besohet se do t’i përmbahet marrëveshjes.

Ai u zotua të bëjë gjithçka që është e mundur për të blerë sisteme të mbrojtjes ajrore të aftë për të rrëzuar raketa të tilla në të ardhmen.

Ukraina është një eksportues kryesor i drithit, por për shkak të luftës, rreth 20 milionë ton drithë janë bllokuar në portet e saj, në pamundësi për t’u larguar për shkak të forcave ruse.

Kjo ka çuar në mungesa ushqimore dhe rritje të çmimeve në të gjithë Afrikën, e cila zakonisht mbështetet tek Ukraina dhe Rusia për grurin.

Sipas marrëveshjes së së premtes, Rusia ra dakord të mos synonte portet ndërsa dërgesat e grurit ishin në tranzit.

Por vetëm disa orë pas nënshkrimit të marrëveshjes, dy raketa Kalibr goditën portin e Odesa-s, sipas qendrës së komandës jugore të ushtrisë ukrainase. Dy raketa të tjera u rrëzuan nga sistemet e mbrojtjes ajrore.

Sulmi nuk shkaktoi dëme të konsiderueshme në port, tha qendra komanduese.

Sulmi është dënuar edhe nga sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, i cili akuzoi Rusinë për përkeqësim të një krize globale ushqimore dhe tha se sulmi hodhi “dyshim serioz” mbi besueshmërinë e angazhimit të Rusisë ndaj paktit.

“Rusia duhet të ndalojë agresionin e saj dhe të zbatojë plotësisht marrëveshjen e grurit për të cilën ka rënë dakord”, tha ai të shtunën.

Kremlini deri më tani nuk ka bërë asnjë koment publik mbi sulmin, megjithatë qeveria turke, e cila ndërmjetësoi marrëveshjen, tha se zyrtarët rusë e kishin mohuar të jenë përgjegjës për diçka të tillë.