LIVE: Goditja e fundit për Putinin vije nga Kina / Moldavia, shteti i radhës që mund të pushtohet, reagon kryeministrja moldave

Sulmi i Rusisë në portin ukrainas të Odessa hedh dyshime mbi marrëveshjen e grurit, tha Shtëpia e Bardhë sot, duke shtuar se SHBA do të vazhdojë të shqyrtojë opsionet me komunitetin ndërkombëtar për të rritur eksportet ukrainase nga toka.

Njoftimi erdhi pasi Kremlini tha se nuk priste që sulmi raketor i së shtunës në infrastrukturën ushtarake në Ukrainë të ndikonte në planet për të rifilluar eksportet nga Ukraina.

“Ne do ta monitorojmë këtë nga afër, për të parë nëse Rusia i përmbush detyrimet e saj sipas kësaj marrëveshjeje, sepse ky sulm hedh dyshime serioze mbi besueshmërinë e Rusisë”, tha në një deklaratë zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, Gordon Johndroe.

Kryeministrja e Moldavisë, Natalia Gavrilita, është shprehur se vendi i saj mund të jetë shteti i radhës që pushtohet nga Rusia

“Për momentin është një skenar hipotetik, por nëse ushtria ruse avancon në jugperëndim të Ukrainës dhe avancon drejt Odesës, do të jemi shumë të shqetësuar”, tha Gavrilita për CNN.

“Jemi shumë të shqetësuar dhe po bëjmë gjithçka për të ruajtur paqen dhe stabilitetin. Duam që luftimet të mos përshkallëzohen”, shtoi kryeministrja e vendit me 2,5 milionë banorë, që është neutral dhe nuk është anëtar i NATO-s.

Moldavia ka qenë pjesë e Bashkimit Sovjetik deri në vitin 1991, kur blloku komunist u shpërbë. Që nga nisja e luftës në Ukrainë, ky shtet i vogël ka strehuar rreth 1,5 milionë refugjatë ukrainas. 

Kina nuk ka financuar projekte të reja infrastrukturore në Rusi prej muajsh, pasi Pekini është i preokupuar me parandalimin e një krize financiare në vend.

Financimi dhe investimet përmes projekteve në kuadër të Iniciativës Botërore të Rripit dhe Rrugës së Kinës (BRI) u ulën në 28.4 miliardë dollarë në gjashtë muajt e parë të 2022, rreth 1 miliard dollarë më pak se 29.4 miliardë dollarë të shpenzuara në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, sipas një raporti nga Universiteti Fudan i Shangait.

Gjatë kësaj periudhe, nuk ka pasur ndarje të reja për projekte në Rusi, Sri Lanka apo Egjipt, vende që më parë kanë qenë përfituesit kryesorë të investimeve kineze.

Mungesa e aktivitetit në Rusi sugjeron që kompanitë kineze mund të kenë frikë se do të bien viktimë e sanksioneve dytësore të vendosura kundër Moskës për pushtimin e saj në Ukrainë, pavarësisht se Rusia dhe Kina këmbëngulën në prag të luftës se miqësia e tyre "nuk njeh kufij".

BRI është një plan për një numër projektesh infrastrukturore që Kina miratoi zyrtarisht në 2013 në një përpjekje për të zgjeruar ndikimin kinez në Azi, Afrikë, Amerikën e Jugut dhe pjesë të Evropës Lindore.

Si pjesë e kësaj, Kina deri më tani ka investuar pothuajse një trilion dollarë në projekte të ndryshme në vendet në zhvillim, duke krijuar kështu vende pune për kompanitë e saj atje dhe shpesh duke siguruar terren në vende me rëndësi strategjike.

Por pas vitit 2017, investimet kineze janë në rënie, si pasojë e kontrolleve gjithnjë e më të rrepta të kapitalit në vetë Kinën, si dhe polemikave rreth disa projekteve që hasën në vështirësi. Investimi i Kinës në termocentralet me qymyr ka ngecur, duke eliminuar një nga burimet e fundit kryesore të financimit për karburantin.

Autorët e raportit thonë se më shumë se gjysma e projekteve për ndërtimin e termocentraleve me qymyr, si pjesë e planit të BRI-së, tani janë pezulluar, transmeton Telegrafi britanik.

Ngadalësimi i investimeve kineze është bërë më i theksuar edhe si pasojë e pandemisë, e cila ka bërë që shumë vende të kenë probleme me shlyerjen e kësteve të kredisë për bankat kineze që janë paguar për projektet BRI. Një prej tyre është Sri Lanka, ku qeveria ra për shkak të rritjes shpërthyese të inflacionit. Shpenzimet totale kineze për BRI u ulën me 40% krahasuar me gjysmën e parë të 2019.

Në 6 muajt e fundit, Pekini investoi pothuajse 11.8 miliardë dollarë në investime dhe 16.5 miliardë dollarë në kontrata ndërtimi si pjesë e projekteve të BRI. Energjia dhe transporti janë sektorët që kanë marrë pjesën më të madhe të parave, rreth 73% e gjithçka të kontraktuar nga janari deri në qershor 2022.

Arabia Saudite mori rreth 5.5 miliardë dollarë fonde të reja, ndërsa Iraku mori rreth 1.5 miliardë dollarë. Që nga fillimi i programit në vitin 2013, Rusia ka qenë marrësi i dytë më i madh i investimeve në sektorin e energjisë.

Autorët e raportit thonë se investimet kineze jashtë vendit përmes programit BRI ka shumë të ngjarë të vazhdojnë të ngadalësohen në pjesën e dytë të këtij viti, kryesisht për shkak të luftës në Ukrainë, rregulloreve të rrepta të bllokimit në Kinë dhe pasigurisë globale që rrethon COVID-19.

Shtabi i Përgjithshëm i Ukrainës ka pranuar se forcat ruse kanë qenë në gjendje të bëjnë përparime të vogla në rajonin Donetsk të Ukrainës lindore, përcjell Bota sot.

“Armiku kreu sulme ajrore pranë Soledar, Pokrovske, Nju Jork dhe në territorin e TEC Vuhlehirska. Ai udhëhoqi operacionet e sulmit në drejtimet e Klynove - Pokrovske dhe Volodymyrivka - Pokrovske, pësoi humbje dhe u tërhoq", thuhet në përditësimin e Shtabit të Përgjithshëm. “Në zonën e TC Vuhlehirska, njësitë individuale të armikut kanë sukses të pjesshëm”.

Sipas Shtabit të Përgjithshëm, granatimet intensive raportoheshin përgjatë vijës së frontit në të gjithë rajonin e Donetskut, veçanërisht pranë Siverskut, Slovianskut, Bakhmutit dhe Kramatorskut. Ukraina thotë se Rusia gjithashtu bëri një shtytje drejt Spirne dhe Ivano-Dariivka.

“[Forcat ruse] bënë një luftë të ashpër dhe u tërhoqën”, tha Shtabi i Përgjithshëm.

Ushtria ukrainase tha gjithashtu se forcat ruse janë të demoralizuara dhe "komanda ruse në disa drejtime po hedh fuqi punëtore në sulm pa u mbuluar nga automjete të blinduara".

CNN nuk mundi të verifikonte në mënyrë të pavarur pretendimet e bëra nga ushtria ukrainase.

Autoritetet ruse kanë arrestuar për një kohë të shkurtër një politikan liberal i cili kohët e fundit u kthye në Moskë nga jashtë.

Arrestimi i Leonid Gozman është masa e fundit në një goditje të pamëshirshme ndaj disidencës gjatë aksionit ushtarak të Moskës në Ukrainë, përcjell Bota sot.

Gozman u arrestua me akuzën për shkelje të ligjit që u kërkon qytetarëve rusë të njoftojnë autoritetet për një shtetësi të huaj ose një leje qëndrimi.

Politikani, një kritik i zëshëm i fushatës së Kremlinit në Ukrainë, u largua nga Rusia kur filloi lufta, por u kthye në qershor.

Z. Gozman njoftoi autoritetet për shtetësinë e tij izraelite, por ata pretenduan se ai nuk e bëri këtë brenda kohës së kërkuar.

Avokati i tij tha se ai është liruar nga paraburgimi policor por çështja penale kundër tij është ende në pritje.

Shefi i diplomacisë ruse Sergey Lavrov të hënën në Egjipt e ka pranuar se qëllimi përfundimtar i Moskës është të rrëzojë qeverinë e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky.

Duke iu drejtuar përfaqësuesve të vendeve në samitin e Ligës Arabe në Kajro, Lavrov tha se Moska është e vendosur të “ndihmojë ukrainasit të çlirohen nga barra e këtij regjimi absolutisht të papranueshëm”.

Lavrov akuzoi Kievin dhe aleatët perëndimorë për “përhapjen e propagandës që synon të sigurojë që Ukraina të bëhet armiku i përjetshëm i Rusisë”, raporton AP.

“Populli rus dhe ukrainas do të vazhdojnë të jetojnë së bashku. Ne patjetër do të ndihmojmë popullin ukrainas që të heqë qafe regjimin, i cili është absolutisht antikombëtar dhe antihistorik”, shtoi Lavrov.

Deklaratat e ministrit të jashtëm rus bien ndesh me deklaratat zyrtare të Kremlinit që nga fillimi i luftës, kur zyrtarët rusë theksuan vazhdimisht se qëllimi i operacionit ushtarak në Ukrainë nuk ishte rrëzimi i qeverisë së Volodymyr Zelensky.

Ministri ukrainas i Infrastrukturës, Oleksandr Kubrakov tha se shpreson që dërgesat e para të drithit sipas marrëveshjes së ndërmjetësuar nga Kombet e Bashkuara dhe Turqia të largohen nga porti Chornomorsk këtë javë.

Duke folur në një konferencë për media më 25 korrik, Kubrakov tha se nuk kishte asnjë kufi të përcaktuar në marrëveshje për sa i përket sasisë së grurit që mund të transportohej nga Ukraina.

"Ne presim që marrëveshja të fillojë të funksionojë në ditët në vijim... Ne po përgatitemi që gjithçka të fillojë këtë javë", tha Kubrakov, i cili drejtoi delegacionin e Ukrainës në bisedimet për arritjen e marrëveshjes në Stamboll javën e kaluar.

Zëvendësministri i Infrastrukturës, Yuriy Vasyukov shtoi në të njëjtën konferencë se pas Chornomorsk, dërgesat do të pasojnë nga Odesa dhe Pivdeny.

Afati kohor që të tre portet të funksionojnë është brenda dy javësh, shtoi ai.

Sipas marrëveshjes së grurit, eksportet e grurit ukrainas nga tre porte të Detit të Zi do të riktheheshin në nivelet e paraluftës prej rreth 5 milionë tonë në muaj.

Sulmet me raketa ruse në Odesa më 24 korrik kanë ngritur pikëpyetje rreth angazhimit të Rusisë ndaj marrëveshjes, por Kubrakov tha se përgatitjet teknike për nisjen e eksporteve të produkteve bujqësore nga portet vazhdojnë./REL

Forcat ukrainase kanë shkatërruar 50 depo municionesh ruse duke përdorur sistemet raketore HIMARS të furnizuara nga SHBA.

Kështu, siç shkruajnë mediat e huaja, ka thënë të hënën ministri ukrainas i Mbrojtjes Oleksiy Reznikov.

“Kjo shkurton zinxhirët e tyre logjistikë (rusë) dhe ua heq aftësinë për të zhvilluar luftime aktive dhe për të mbuluar forcat tona të armatosura me granatime të rënda”, citohet të ketë thënë ai gjatë komentimeve në televizion.

Dhe Reuters shkruan nuk mund të verifikonte në mënyrë të pavarur deklaratat e Reznikov në lidhje me përdorimin e Sistemeve të Raketave të Artilerisë së Lëvizshmërisë së Lartë (HIMARS).

Veç kësaj, edhe Rusia nuk ka bërë ndonjë koment rreth një pretendimi të tillë.

Këto pretendime vijnë në të njëjtën kohë kur inteligjenca britanike ka thënë se Rusia po përpiqet “të nxjerrë dhe riparojë” mijëra automjete luftarake që janë dëmtuar në Ukrainë.

Madje, duke shkruar në Twitter, Ministria e Mbrojtjes tha se Rusia po përballet me “një dileme”: “Nëse duhet të sigurojë ofensivën në lindje, apo të forcojë mbrojtjen në perëndim”.

“Përveç problemeve të personelit të saj të dokumentuara mirë, Rusia ka të ngjarë të vazhdojë të luftojë për të nxjerrë dhe riparuar mijëra automjete luftarake që janë dëmtuar gjatë aksionit në Ukrainë”.

Veç kësaj, zyrtarët ushtarakë ukrainas kanë pretenduar për një “pikë kthese” në betejën për të rimarrë rajonin jugor të Khersonit.

Ata kanë thënë se do të përdorin armët perëndimore për të çliruar deri në shtator qytetin e parë të madh të pushtuar nga forcat ruse.

Ndryshe, javën e kaluar, Shtetet e Bashkuara njoftuan se do t’i dërgojnë Ukrainës edhe katër sisteme HIMARS, pasi në të kaluarën i kishin dërguar 12 të tjerë. 

Sergey Lavrov, ministri i jashtëm i Rusisë, ka thënë se nuk ka pengesa për eksportin e grurit nga portet e Detit të Zi të Ukrainës, pasi Kievi dhe Moska ranë dakord për një marrëveshje për zhbllokimin e dërgesave javën e kaluar, përcjell Bota sot.

Duke folur të hënën, Lavrov tha se sulmet me raketa ruse të kryera të shtunën në portin kryesor të Ukrainës të Odesës kishin për qëllim infrastrukturën ushtarake.

Ai tha në një konferencë shtypi se nuk kishte asgjë në marrëveshjen e grurit të nënshkruar nga Rusia për ta penguar atë nga vazhdimi i sulmit ndaj infrastrukturës ushtarake në Ukrainë.

Lavrov është aktualisht në një turne diplomatik në Afrikë, i cili do ta shohë atë të vizitojë disa vende në një përpjekje për të forcuar lidhjet e Moskës me kontinentin.

Shumë vende afrikane importojnë drithë ruse dhe, gjithnjë e më shumë, energji, por gjithashtu blejnë ushqime nga Ukraina.

Ukraina ka marrë tre tanke anti-ajrore Gepard nga Gjermania, sipas ministrit të mbrojtjes të vendit.

"Sot arritën zyrtarisht tre Gepard-et e para," tha Oleksii Resnikov për televizionin ukrainas, duke shtuar se dhjetëra mijëra fishekë ishin dorëzuar gjithashtu.

Kyiv pret të marrë 15 tanke në total nga Berlini, tha Resnikov, përcjell Bota sot.