Raporti i Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve të Paqes në Stokholm (Sipri) nuk lë asnjë dyshim: shpenzimet ushtarake evropiane kanë arritur një rekord të ri, përkatësisht 2.24 trilion dollarë, me Kontinentin e Vjetër duke rritur shpërndarjen e tij të mbrojtjes me 13% në krahasim me vitin 2022. Një nivel i shpenzimeve nuk merr parasysh normën e inflacionit, përkundrazi tregon vetëm shpenzimet faktike. Rritja, e cila konfirmon një tendencë të nisur prej disa vitesh, vjen kryesisht nga dy faktorë kontingjent.
Nga njëra anë është lufta në Ukrainë, e cila ka shpalosur një sërë reflektimesh në të gjitha qeveritë evropiane mbi nevojën për të forcuar dhe modernizuar forcat e armatosura nën dritën e luftës tradicionale, e cila nuk është më asimetrike dhe që ka demonstruar nevojiten armë, municione dhe sisteme të reja.
Nga ana tjetër, rritja e porosive rrjedh edhe nga një garë e vazhdueshme në mbarë botën drejt riarmatimit paralelisht me një situatë gjeopolitike gjithnjë e më kaotike dhe me vatra tensioni si në nivel lokal ashtu edhe në atë global. Rritja e tensioneve në Azi, për shembull, me fuqitë e etur për të rritur aftësitë e arsenaleve të tyre edhe për të fituar konkurrencën rajonale dhe globale, ka bërë gjithashtu të dukshme nevojën që Perëndimi të rivendosë prioritetet e reja strategjike. Dhe në këtë kuptim, kërkesat e NATO-s hyjnë në mënyrë të pashmangshme në kapitujt e shpenzimeve të vendeve evropiane.
Për Evropën duhet të merret parasysh edhe një faktor tjetër, domethënë rritja eksponenciale e blerjeve të armëve dhe prodhimit nga Ukraina dhe Rusia. Dy palëve ndërluftuese duhej domosdoshmërisht të rrisnin shpenzimet ushtarake për t'u marrë me konfliktin e nisur nga Vladimir Putin në shkurt 2022.
