LIVE: Biden me fjalim të fuqishëm “godet” Putinin – Ambasadori rus në SHBA vjen me reagim të ashpër!

Deklaratat e bëra në Vilnius ku po mbahet një samit i NATO-s konfirmojnë qëndrimin antirus të bllokut të udhëhequr nga SHBA dhe gatishmërinë e tij për të grumbulluar më shumë trupa pranë kufijve rusë”.

Kështu u shpreh ambasadori i Rusisë në Shtetet e Bashkuara, Anatoli Antonov, shkruan Tass.

“Deklaratat në Vilnius konfirmuan lëvizjen anti-ruse të NATO-s. Pa ekzagjerim, Rusia identifikohet si kërcënimi kryesor për Aleancën e Atlantikut të Veriut. Të gjitha burimet e bllokut janë hedhur në luftën kundër vendit tonë. Kontraktorët e mbrojtjes po përfitojnë nga ‘luftë hibride’ e lëshuar nga Uashingtoni ndërkohë që qytetarët e zakonshëm në vendet perëndimore po paguajnë për të.

Pakkush këtu kujdeset për fatin e ukrainasve, të shtyrë nga kuratorët e SHBA-së dhe NATO-s në një ‘therrtore'”, theksoi diplomati në kanalin e saj në Telegram.

Duke folur në fund të samitit dy-ditor të NATO-s në Vilnius, Joe Biden ripohoi mbështetjen e SHBA-së për Ukrainën.

NATO është “më e fortë, më energjike dhe më e bashkuar” se kurrë në historinë e saj, pohoi presidenti amerikan, raporton cnn.

Ai thotë se Vladimir Putin ka vendosur “bast se NATO do të thyhej” kur filloi pushtimin në Ukrainë.

“Putin besoi se vendet demokratike do të ishin të dobëta… ai mendoi gabim”, deklaroi lideri amerikan.

“Populli i Ukrainës mbetet i pathyer”, shtoi ai duke lavdëruar heroizmin e ukrainasve.

Presidenti vuri në dukje se përkundër gati një viti e gjysmë lufte, Ukraina mbetet e lirë dhe e pavarur. Ai gjithashtu theksoi se të gjithë dëshirojnë që lufta të përfundojë me kushte të drejta që kundërshtojnë parimet bazë të Kartës së Kombeve të Bashkuara – sovranitetin dhe integritetin territorial.

“Ne nuk do të heqim dorë. Dua të them këtë. Përkushtimi ynë ndaj Ukrainës nuk do të dobësohet. Ne do të qëndrojmë për lirinë sot, nesër dhe për aq kohë sa të duhet”, tha 80-vjeçari.

“Shtetet e Bashkuara kanë ndërtuar një koalicion prej më shumë se 50 kombesh për të siguruar që Ukraina të mbrohet, si tani dhe është në gjendje ta bëjë këtë edhe në të ardhmen”, shtoi ai.

Ndryshe, Biden pohoi se është e gabuar ideja se SHBA-ja mund të “përparojë pa një Evropë të sigurt”. 

Aleanca perëndimore nuk është si më parë dhe mesa duket nuk do të jetë më kurrë. “Çarje të mëdha” po e pengojnë bashkëpunimin dhe konsensusin në çështje edhe me shumë rëndësi. Një pjesë e madhe brenda aleancës nuk janë të lumtur që Amerika po dhuron bomba shkatërruese dhe Gjermania heziton ta shohë Ukrainën në NATO. Përçarje të tilla nxjerrin në pah problemin afatgjatë të një Evrope të ndarë që varet nga mbështetja e Uashingtonit dhe është e varur në mënyrë të rrezikshme nga politika amerikane, siç shkruan prestigjiozja britanike “The Telegraph”. Ndaj, administrata amerikane është mjaft e shqetësuar për një skenar që mund ta zemërojë presidentin rus, Vladimir Putin, aq shumë sa mund të arrijë në përdorimin e armëve bërthamore, të cilave Perëndimi i druhet aq shumë, që nga fillimi i luftës.

Gara për kreun e NATO-s

Prandaj, ka nisur të ziejë debati se kush duhet të zëvendësojë Jens Stoltenberg si Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s. Disa i shohin kandidatët nga Evropa Lindore si veçanërisht të përshtatshëm. Emrat e lakuar që mund të zëvendësojnë Stoltenberg janë ish-kryeministri holandez Mark Rutte, kryeministrja e Estonisë Kaja Kallas, kryeministrja daneze Mette Frederiksen si dhe emra të tjerë.Disa vende të tjera, veçanërisht Franca, duan dikë nga një vend i Bashkimit Evropian, duke shpresuar për një bashkëpunim më të ngushtë midis NATO-s dhe BE-së. Britania dëshiron Ben Wallace në atë pozicion. Por pasi Londra njoftoi planet për të ofruar trajnime F-16 për ukrainasit, pa miratimin e Uashingtonit, Biden vendosi të mbështesë Ursula von der Leyen, me supozimin, se një kandidat brenda BE-së do t'i sinjalizojë Putinit se ka ende vend për një rrugëdalje apo marrëveshje. Kështu, krijohet ideja se nëse Moska dëshiron të negociojë, Perëndimi është i hapur ndaj tij si dhe që nuk është aspak i interesuar për një konflikt të drejtpërdrejtë. Kritikët pretendojnë se një mendim i tillë i Bidenit është tejet naiv. Nëse Biden, besojnë ata, do të pranonte kandidaturë ne Wallace, kjo do t'i linte Putinit të kuptonte se i gjithë Perëndimi është gati për një luftë afatgjatë, kështu që do të ishte zgjedhje më e zgjuar që ai të tërhiqej sa më shpejt që të jetë e mundur, sesa të zëvendësohet përfundimisht nga ndonjë kuzhinier mashtrues. Natyrisht, nënkuptohet, që bëhet fjalë për Prigozhin, njeriun më të përfolur për momentin.

Përçarjet në Evropë

Sakaq, e gjithë kjo po ndodh në kohën kur kontinenti nuk është aq i bashkuar sa dukej në fillim, sipas britanikes “The Telegraph”. Për më tepër, shpenzimet e mbrojtjes në vendet e Evropës Qendrore dhe Perëndimore janë rritur me 30 për qind në krahasim me dekadën e fundit dhe tani janë më të larta se në vitet e fundit të Luftës së Ftohtë. Finlanda u bashkua me NATO-n dhe Suedia aplikoi për anëtarësim. BE-ja ka dërguar armë dhe kontinenti është i përkushtuar ndaj sigurisë energjetike. Ukraina ndryshoi rrënjësisht dhe shumë shpejt cepin tonë të planetit. Megjithatë, Gjermania dëmtoi reputacionin e saj duke vonuar furnizimin me tanke dhe Franca duket budallaqe për të kërkuar një zgjidhje diplomatike. Sipas “The Telegraph”, pesha morale është zhvendosur në Lindje, ku vende si Lituania, mikpritësja e samitit, kanë shumë më tepër gjasa të përmbushin objektivin e tyre të NATO-s për të shpenzuar 2 për qind të PBB-së për mbrojtjen.

Lufta me Rusinë

Shkurtimisht, kontinenti nuk është as i bashkuar dhe as nuk shpenzon mjaftueshëm për të përballuar Rusinë. Shtojmë faktin që do duhet ta përballonte e vetme sepse bota në zhvillim është neutrale, besojnë britanikët. Ndërkohë, ukrainasit po luftojnë me trimëri, ofensiva e tyre ende nuk është thyer dhe ka shenja se rusët po “performojnë” më mirë në mbrojtje sesa në sulm. Një interpretim i konfliktit është se ai nuk është rikthimi i konkurrencës së bllokut të pushtetit, si në Luftën e Ftohtë, por një provë mashtruese e shtetit-komb nëse mund të veprojë në mënyrë të pavarur dhe në kundërshtim me SHBA-në. Një pavarësi e tillë veprimi është pikërisht ajo që Evropa nuk e ka sepse i mungojnë armët dhe, me gjithë pretendimet e BE-së për sovranitet, nuk mendon dhe vepron si një qytetërim koherent.

Pas tentativës për puç nga grupi i milicisë Wagner dhe largimit të tyre nga Rusia, ende ka shumë pikëpyetje. Megjithatë, pak nga pak kanë nisur të zbulohen prapaskenat e një marshimi që tronditi themelet e Kremlinit, dhe që sipas të dhënave, mund të kishte përfunduar në katastrofë, duke nxitur Luftën e Tretë Botërore. Sipas një zyrtari të lartë të inteligjencës ukrainase, luftëtarët e Wagner-it arritën të sigurojnë një pajisje bërthamore të epokës sovjetike gjatë marshimit të tyre të ndërprerë në Moskë muajin e kaluar. Ndërsa forcat e Wagner-it sulmuan drejt Moskës gjatë një përpjekjeje të dështuar për grusht shteti muajin e kaluar, mercenarët shkuan me makinë në një bazë ushtarake që ruan armë bërthamore me synimin për t'i përdorur ato për të çuar përpara qëllimet e tyre, ka pohuar kreu i inteligjencës ushtarake të Ukrainës. Videot e postuara në internet tregojnë një shkëputje të luftëtarëve të pamëshirshëm vetëm 100 km, nga një bazë bërthamore e quajtur Voronezh-45. Nga atje, është e paqartë se çfarë ka ndodhur dhe ku kanë shkuar mercenarët.

Lëvizjet e fshehta

Zyrtarët perëndimorë kanë thënë se stoku bërthamor i Rusisë,më i madhi në botë, nuk ishte kurrë në rrezik gjatë revoltës, megjithatë, kreu i inteligjencës ushtarake të Ukrainës, Kyrylo Budanov nuk bie dakord.Në një intervistë me Reuters, ai i tha gazetës se Wagner jo vetëm që po kërkonte një pajisje bërthamore, por ata gjithashtu synonin ta përdornin atë si mjet për të "rritur pasojat" e rebelimit të tyre. Nëse hipoteza e tij është e vërtetë, do të ngrinte shqetësime serioze për sigurinë e arsenalit masiv bërthamor të Rusisë.Pretendimet e tij nuk mund të verifikohen, ende, dhe ai refuzoi të pohonte nëse ka pasur, me SHBA-në dhe aleatët e tjerë në lidhje me incidentin.Megjithatë, një burim me lidhje ushtarake ruse i tha Reuters se një grup mercenarësh të Wagner "arritën të futeshin në një zonë me interes të veçantë, si rezultat i së cilës amerikanët u shqetësuan sepse municionet bërthamore ruhen atje".

Një tjetër burim i tha agjencisë se situata kishte të bënte me Kremlinin dhe ndihmoi në lëvizjen e marrëveshjes së imunitetit të ndërmjetësuar midis shefit të Wagner, Prigozhin dhe Vladimir Putin.

Dyshimet e Perëndimit

Megjithatë, zyrtarët amerikanë kanë hedhur dyshime mbi llogaritë dhe pohojnë se armët bërthamore të Rusisë nuk ishin kurrë në rrezik të binin në duart e Wagner.Përveç kësaj, ekspertët kanë thënë se armët në objekt do të ruhen të pamontuara, duke i bërë ato të padobishme për Wagner, i cili ka të ngjarë të mos ketë pajisjet e specializuara të nevojshme për t'i armatosur. “Dyert e depove ishin të mbyllura dhe ato nuk hynë në seksionin teknik”, tha Budanov për Reuters në një intervistë me video. Ekspertët e armëve bërthamore i thanë Reuters se edhe nëse luftëtarët e Wagner do të kishin arritur të merrnin armë bërthamore, ata do ta kishin "praktikisht të pamundur" të depërtonin në disa shtresa sigurie për të marrë ose shpërthyer bombat. Të tjerë hedhin dyshime nëse armët bërthamore të ruajtura në Voronezh-45 ishin funksionale.

Rreziku kolosal

Megjithatë, rrëfimi është një pasqyrë rrëqethëse se sa i rrezikshëm ishte rebelimi për Vladimir Putinin. Kjo ishte sfida më serioze ndonjëherë ndaj sundimit të tij 23-vjeçar. Aura e tij e pathyeshmërisë u copëtua; pushteti i tij u dobësua. Tashmë kriza e mundshme e përshkallëzimit bërthamor po shfaqet aq serioze saqë zyrtarët amerikanë, të cilët pranuan se kishin njohuri paraprake për planet e Prigozhin, u tmerruan se një rival i armatosur bërthamor do të binte në kaos.Një nga liderët e opozitës ruse, Grigory Yavlinsky thotë se kërcënimet e Vladimir Putin për një Armagedon bërthamor midis Lindjes dhe Perëndimit janë “serioze”. Yavlinsky është një ish-ndërmjetës pushteti i epokës sovjetike dhe themelues i partisë së fundit liberale të Rusisë. “Duke marrë parasysh madhësinë e kërcënimit të luftës bërthamore kjo është e gjitha mjaft serioze”, tha ai për “The Sun”. Sipas tij Putini sapo ka dalë nga paqëndrueshmëria e një tentative për grusht shteti ndaj rreziku i një Vladimiri të dobësuar “duhet të merret parasysh”.

Edhe me shkatërrimin e digës Nova Kokhova, kërcënimi më i madh për centralin bërthamor të Zaporizhzhias të Ukrainës mbetet ende një sulm raketor rus. Putini duhet të mendojë gjatë dhe mirë përpara se të ndërmarrë një veprim të tillë vetëvrasës, shkruan nënkoloneli Stuart Crawford. Kreu i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike të OKB-së (IAEA) Rafael Grossi dhe ekipi i tij vizituan centralin këtë javë, vizita e tretë që kur forcat ruse e pushtuan atë menjëherë pas pushtimit të Ukrainës më 24 shkurt të vitit të kaluar. Sipas Grossi-t, ka ujë të mjaftueshëm në lagunat ujore të vetë termocentralit që ai të vazhdojë të funksionojë i sigurt për ca kohë, për sa kohë që nivelet e ujit nuk u lejuan të bien më tej. Megjithatë, Craëford shkruan se duhet të jemi të ndërgjegjshëm për mundësinë që gjërat mund të shkojnë keq. Njëra është që një lloj aksidenti ose dora e nënës natyrë të çojë në një shpërthim dhe/ose lëshim rrezatimi, dhe tjetri është se rusët mund të hedhin në erë impiantin dhe të ndodhin po të njëjtat pasoja.

Sulmi në Zaporizhzhia

E para, duket e pamundur. IAEA ka deklaruar se megjithëse situata është "serioze", siç u tha më parë, ka mjaftueshëm ujë ftohës të disponueshëm në vend. E dyta, që rusët mund të hedhin në erë impiantin qëllimisht, është shumë më e vështirë për t'u vlerësuar. Është pothuajse e paimagjinueshme që ata të kryejnë një krim të tillë, por pas shkatërrimit të pakujdesshëm të digës Nova Kokhova nuk mund të jemi plotësisht i sigurt. Sigurisht, dhe një veprim i tillë i qëllimshëm do të sillte dënim të menjëhershëm dhe të zemëruar ndërkombëtar, sigurisht me arsye. Ata civilë që jetojnë në afërsi të termocentralit do të jenë në rrezik serioz nga sëmundja e menjëhershme e rrezatimit dhe vdekja e mundshme. Ata që jetojnë më larg do të detyroheshin të evakuoheshin në përpjekje për të shmangur të njëjtin fat. Problemi i vërtetë, megjithatë, është se rezultatet e shkatërrimit të centralit bërthamor do të ishin krejtësisht të paparashikueshme. Përhapja e tij do të varet edhe nga moti, ose më konkretisht nga drejtimi i erës. Në Ukrainën qendrore era mbizotëruese priret të jetë nga lindja në perëndim, mbase edhe nga veriu në jug. Në rastin e fundit kjo do ta çonte rrezatimin nëpër Krime, madje deri në Turqi dhe më gjerë.

Kërcënim për NATO-n

Megjithatë, rrezatimi do të kishte shumë më tepër gjasa të përhapej nga era në perëndim, drejt Polonisë, Sllovakisë, Republikës Çeke, Gjermanisë, deri në MB. Të gjitha këto vende janë anëtarë të NATO-s. Nëse ndonjë ose të gjitha prej tyre janë prekur nga rrezatimi si rezultat i shkatërrimit të qëllimshëm të termocentralit bërthamor të Zaporizhzhia-s, atëherë ka shumë të ngjarë që neni 5 i Traktatit të Atlantikut të Veriut, të jetë i zbatueshëm. Neni 5 nënkupton se “një sulm ndaj njërit do të konsiderohet si sulm ndaj të gjithëve”. Ajo është përdorur vetëm një herë më parë, si pasojë e sulmeve terroriste në 2001 në Qendrën Botërore të Tregtisë në Nju Jork. Por nëse do të ndodhte në këto rrethana, atëherë do të ishte fundi i lojës për Putinin dhe Rusinë. Fuqia e plotë e NATO-s do t'i shtypte ata. Rusët e dinë këtë dhe dëshirojnë të shmangin konfrontimin e drejtpërdrejtë me NATO-n, kështu që një shkatërrim i qëllimshëm i uzinës nga ata nuk ka gjasa.

Skenari i Çernobilit

Në çdo rast, nuk do të kishte asnjë rrezik nga aksioni ushtarak nëse rusët nuk do të kishin fshehur kaq shumë nga materialet e tyre luftarake në rrethinat e uzinës. Pra, në këtë moment, sipas kolonelit Craëford, nuk ka një rrezik të madh shpërthimi bërthamor nga termocentrali i Zaporizhzhia, por Perëndimi duhet të jetë i vëmendshëm. Nuk dihet se çfarë mund të përpiqet Putin të bëjë, në këtë momentdëshpërimi. Ne gjithashtu duhet t'i kujtojmë vetes se çfarë ndodhi 37 vjet më parë në Çernobil në atë që tani është veriu i Ukrainës. Aksidenti më i keq bërthamor në histori, rezultoi në lëshimin e materialeve radioaktive në një shkallë afërsisht 400 herë më të madhe se nga bombardimet atomike të Hiroshimës dhe Nagasakit. Me këtë në kujtesë, Ukraina dhe pjesa tjetër e botës, do të jenë të shqetësuar se një ngjarje e tillë nuk duhet të ndodhë më kurrë.

Konflikti i armatosur në Ukrainë do të vazhdojë derisa Perëndimi të heqë dorë nga planet e tij për të dominuar dhe për të arritur një disfatë strategjike në Rusi, tha ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov.

Qëllimi i “Perëndimit kolektiv të udhëhequr nga SHBA” është të forcojë hegjemoninë e tij globale, tha Lavrov.

“Pse konflikti i armatosur në Ukrainë nuk po merr fund? Përgjigja është shumë e thjeshtë,  do të vazhdojë derisa Perëndimi të braktisë planet e tij për të ruajtur sovranitetin e tij dhe të heqë dëshirën e tij obsesive për të arritur një disfatë strategjike në Rusi duke përdorur kukullat e saj në Ukrainë”, tha kreu i diplomacisë ruse.

“Për momentin, nuk ka asnjë indikacion” se kjo do të ndodhë, shtoi ai.

Për më tepër, Sergey Lavrov qortoi Kievin për injorimin e një plani paqeje të propozuar nga Indonezia dhe në vend të kësaj promovoi “paketën e tij të ultimatumeve”.

Plani i paraqitur nga Xhakarta përmbante disa propozime, duke përfshirë, ndër të tjera, krijimin e një zone të çmilitarizuar.

Qeveria ukrainase e hodhi poshtë këtë, duke iu përmbajtur kërkesës së saj të kahershme që Rusia të tërheqë trupat e saj nga i gjithë territori ukrainas.

Ish-presidenti rus dhe tani nënkryetar i këshillit të sigurisë kombëtare të Rusisë, Dmitry Medvedev tha se rritja e ndihmës ushtarake të NATO-s për Ukrainën rrit kërcënimin e Luftës së Tretë Botërore.

Duke komentuar rezultatet e ditës së parë samitit të NATO në Vilnius, ku vendet anëtare i premtuan Kievit më shumë armë dhe ndihmë financiare, Medvedev këmbënguli se ndihma perëndimore nuk do të pengonte arritjen e synimeve të vendosura nga Moska.

“Perëndimi plotësisht i çmendur nuk mund të binte dakord për asgjë tjetër. Në fakt ky është një rrugë pa krye. Lufta e Tretë Botërore po afrohet”, tha Medvedev përmes platformës Telegram.

Medvedev, ishte president i Rusisë (2008-2012), tani është kthyer në një personazh me retorikë të ashpër anti-perëndimore. Diplomatët i konsiderojnë pikëpamjet që ai shpreh një reflektim të mënyrës sesi mendon elita ruse.

Aleatët e NATO-s i kanë bërë thirrje Kinës që të përmbahet nga mbështetja e përpjekjeve ruse të luftës në Ukrainë “në çfarëdo mënyre”, duke theksuar se partneriteti i thelluar i Pekinit me Moskën bie ndesh me vlerat e aleancës.

Në një komunikatë të përbashkët të botuar të martën, aleatët e NATO-s thanë se “ambiciet e deklaruara dhe politikat shtrënguese” të Republikës Popullore të Kinës  sfidojnë “interesat, sigurinë dhe vlerat” e aleancës, shkruan CNN.

“Partneriteti strategjik i thelluar midis Kinës dhe Rusisë dhe përpjekjet e tyre reciprokisht përforcuese për të nënvlerësuar rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla bien ndesh me vlerat dhe interesat tona.

“Ne i bëjmë thirrje Kinës të luajë një rol konstruktiv si një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, të dënojë luftën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, të përmbahet nga mbështetja e përpjekjeve luftarake të Rusisë në çfarëdo mënyre, të pushojë së përforcuari narrativën e rreme të Rusisë duke fajësuar Ukrainën. dhe NATO-s për luftën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës dhe për t’iu përmbajtur qëllimeve dhe parimeve të Kartës së OKB-së.”, thuhej në njoftim

Presidenti i Republikës Çeke Petr Pavel e quajti të suksesshëm vendimin e samitit të NATO-s në Vilnius për anëtarësimin e ardhshëm të Ukrainës dhe tha se tani rruga e Kievit drejt Aleancës do të jetë më e shkurtër.

Presidenti çek e konsideron vendimin e samitit të NATO-s një sukses për Ukrainën.

“Ne e dimë rrugën. Marrëveshja unanime e 31 vendeve për të ardhmen e Ukrainës në NATO është një sukses. Falë marrëveshjes së sotme, rruga e saj drejt anëtarësimit do të jetë më e shkurtër”, thuhet në raport.

Samiti i NATO-s po mbahet në kryeqytetin e Lituanisë në datat 11-12 korrik. Presidenti Volodymyr Zelensky mbërriti në Vilnius të martën.

NATO do t’i japë Ukrainës siguri dhe Ukraina do ta bëjë aleancën më të fortë, tha Volodymyr Zelensky në një fjalim në Vilnius.

Presidenti vuri në dukje se erdhi në Vilnius me besim te vendimi, me besim tek partnerët, me besim në një NATO të fortë, një NATO që nuk heziton, nuk humbet kohë dhe nuk shikon prapa te asnjë agresor.

“Unë do të doja që ky besim të bëhet besim në vendimet që ne të gjithë meritojmë dhe që secili nga ushtarët tanë, secili nga qytetarët tanë.

Secila nga nënat tona dhe secili prej fëmijëve tanë pret”, shtoi Zelensky.