Hija e njeriut më të pasur në botë ka rënë edhe mbi luftën në Ukrainë. Elon Musk, CEO i SpaceX dhe pronar i X (Twitter), dyshohet se u kërkoi inxhinierëve të tij të bllokonin aksesin në satelitët Starlink të pranishëm në Ukrainën jugore dhe të përdorur nga ushtria e Kievit.
Zbulimi, nga shtypi amerikan, vjen nga libri më i fundit i Walter Isaacson, autor i biografisë "Elon Musk".
Sipas Isaacson, i cituar nga CNN, i cili kishte marrë ekskluzivisht ekstrakte të vëllimit që duhej të dilte më 11 shtator 2023, pronari i Tesla dha urdhër që të shkëputeshin të gjitha pajisjet pranë Krimesë, për të ndaluar një sulm në gadishullin e aneksuar ilegalisht nga Moska në 2014.
Vendimi do të ishte marrë nga Musk përpara një inkursioni të koordinuar nga forcat detare ukrainase, të gatshme për të goditur flotën ruse të Detit të Zi me drone nënujore të mbushura me eksploziv.
Roli i Starlink
Për shkak të mbylljes së papritur, operacioni u ndërpre dhe pajisjet “humbën lidhjen dhe u zhvendosën”, shkruan gazetari amerikan në raportin e tij.
Miliarderi afrikano-jugor, i shqetësuar për hakmarrjen ruse dhe një përshkallëzim të mundshëm bërthamor, do ta kishte detyruar qeverinë ukrainase t'i lutej që të kthente Starlink, falë të cilit është e mundur të lidheni me internetin kudo që të jeni në Tokë, për t'u bërë sërish funksional.
“Si përfundova në këtë luftë?” pyet Musk në libër.
"Starlink nuk ishte krijuar për t'u përfshirë në luftëra. Ai u krijua për t'i lejuar njerëzit të shikojnë Netflix dhe të pushojnë, të lidhen me shkollën dhe të bëjnë vepra të mira paqësore, jo sulme me dron", përgjigjet ai.
Ka mbi 4 mijë satelitë Starlink, në orbitë që nga viti 2019 dhe u shërbejnë rreth një milion e gjysmë klientëve në më shumë se 50 vende, përfshirë Ukrainën, ku disponueshmëria e internetit dhe linjave telefonike është zvogëluar për shkak të bombardimeve.
Kompleti i instalimit kushton 600 dollarë plus një tarifë mujore prej 75 dollarë.
Musk dhe Ukraina
Marrëdhëniet mes Elon Musk dhe Kievit janë përkeqësuar që nga viti i kaluar.
Nëse në fillim të luftës themeluesi i SpaceX kishte dhënë “OK” për përdorimin e antenave Starlink për ushtarët ukrainas, idetë e sipërmarrësit “vullkanik” 52-vjeçar për konfliktin e vazhdueshëm me Federatën Ruse ndryshuan vjeshtën e kaluar.
Në tetor 2022, nga profili i tij në Twitter Musk nënvizoi një propozim me katër pika për të arritur paqen midis dy vendeve ndërluftuese: organizimin e zgjedhjeve nën kujdesin e OKB-së në territoret e pushtuara; njohja e sovranitetit rus në Krime; garancia e furnizimit me ujë në Krime; dhe në fund neutraliteti i Ukrainës.
Shefi i Twitter vuri në votim përpjekjen e tij të çuditshme diplomatike në një sondazh,larg përgjigjes diplomatike nga zëvendësministri i Jashtëm i Kievit.
Pakti me Putin
Konflikti vazhdoi për muaj të tërë derisa Pentagoni ndërhyri, i thirrur nga SpaceX për të vazhduar të përmbushë kërkesat urgjente të Kievit.
Qershorin e kaluar, Departamenti Amerikan i Mbrojtjes mori përsipër kostot e funksionimit të Starlink në Ukrainë, duke nënshkruar një marrëveshje sekrete që parashikon blerjen e kësaj pajisjeje të sofistikuar nga qeveria federale e SHBA.
Elon Musk ka pasur bisedime edhe me zyrtarin e Pentagonit, Colin Kahl, të cilit i ka rrëfyer se kishte folur në telefon me presidentin rus Vladimir Putin. Në bisedën telefonike me Kremlinin, Musk donte të përsëriste mospërfshirjen e tij në lidhje me hyrjen e Starlink në zonat e kontestuara nga Moska.
Superfuqitë në garë
Sakaq, edhe vende të tjera duket se po e kuptojnë rëndësinë e komunikimit satelitor.
Aktivistët në Iran dhe Turqi e kanë përdorur atë për të anashkaluar kufizimet lokale të shfletimit dhe mbikëqyrjen e qeverisë, ushtria amerikane konsiderohet një klient “VIP” dhe ushtri të tjera si ajo japoneze po testojnë teknologjinë.
Musk ishte i pari që identifikoi një “vakum” qeveritar në një vend ku teknologjia ndryshon me shpejtësi dhe aftësia për të inovuar dhe reduktuar kostot gjithashtu lejon lojtarët privatë të krijojnë një sistem me një ndikim ose shtrirje që dikur vetëm shtetet mund ta përballonin.
