LIVE: Izraeli thotë se Irani e shpalli luftën, paralajmëron sulme dhe mbrojtje; SHBA nuk do të bashkohet

Në një veprim të paprecedentë, Irani sulmoi të shtunën Izraelin ndërsa mbrojtja ajrore e këtij të fundit e ndihmuar edhe nga aleatët, SHBA, Britania, Jordania dhe Arabia Saudite arritën të rrëzojnë rreth 99 % të më shumë se 300 dronëve dhe raketave të lëshuara nga Irani. Por tensionet mbeten të larta, mes frikës për përshkallëzim të mëtejshëm në rast të një kundërsulmi të mundshëm izraelit. Presidenti amerikan, Joe Biden tha se do të thërrasë një takim të G-7-ës për të koordinuar një përgjigje të bashkuar diplomatike. Ekspertët thonë se ky sulm shënoi një kapitull të ri në histori.

Izraeli njoftoi të dielën se kishte përballuar me sukses sulmin e paprecedentë nga Irani, ndërsa ushtria izraelite dhe aleatët rrëzuan 99% të më shumë se 300 dronëve dhe raketave të lëshuara drejt territorit izraelit.

“Të shtunën Irani ndërmori një sulm kundër Izraelit dhe nisi më shumë se 300 dronë dhe raketa. Kërcënimi iranian u përball me epërsinë ajrore dhe teknologjike të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit së bashku me një koalicion të fortë me aleatët, i cili së bashku goditi shumicën e dronëve dhe raketave. Ne goditëm 99% të kërcënimeve të lëshuara ndaj territorit të Izraelit. Kjo është një arritje strategjike shumë e rëndësishme”, tha zëdhënës i Ushtrisë izraelite.

Por tensionet rajonale mbeten të larta, mes frikës për përshkallëzim të mëtejshëm në rast të një kundërsulmi të mundshëm izraelit.

Presidenti amerikan Joe Biden tha se “ai do të thërriste një takim të G-7-ës (shtatë vendet më të industrializuara të botës) për t’u koordinuar një përgjigje të bashkuar diplomatike ndaj sulmit të paprecedentë të Iranit”.

Sipas analistëve, gjuha e deklaratës tregoi se administrata Biden nuk dëshiron të futet në një konflikt më të gjerë ushtarak. Një zyrtar i lartë amerikan tha se Uashingtoni e kishte informuar Izraelin se nuk planifikon të godasë vetë Iranin.

Sulmet iraniane ndaj Izraelit ndodhën pas një sulmi ajror në një ndërtesë konsullore iraniane në Siri në fillim të këtij muaji, ku u vranë dy gjeneralë iranianë. Izraeli as nuk e ka konfirmuar dhe as mohuar përgjegjësinë për këtë sulm.

“Mendoj se trysnia ndaj udhëheqësit suprem Ayatollah Khamenei u rrit deri në pikën ku Irani e ndjeu se ishte e nevojshme që nëse nuk i kryente këto sulme ndaj Izraelit, Izraeli thjesht do të vazhdonte të merrte gjeneralët iranianë një nga një”, thotë për Zërin e Amerikës, Barbara Slavin, eksperte pranë qendrës “Stimson” .

Prej vitesh, Izraeli dhe Irani kanë zhvilluar një luftë në hije me incidente si sulmi ndaj konsullatës në Damask, por sulmet e së shtunës ishin sulmet e para të drejtpërdrejta iraniane ndaj Izraelit, pavarësisht dekadave të armiqësisë që daton që nga Revolucioni Islamik i vitit 1979.

“Ky është një kapitull i ri për historinë e Lindjes së Mesme. Deri në këtë pikë, as Irani dhe as Izraeli nuk e kishin sulmuar drejtpërdrejt njëri-tjetrin nga territori i tij. Irani tani e ka ndryshuar këtë. Për Izraelin, kjo do të thotë se Irani mund të bëjë sulme të ngjashme në të ardhmen. Po kështu, kjo do të thotë se Izraeli tani ka të drejtë ta bëjë të njëjtat sulme kundër vetë Iranit. Veprimet e Iranit kanë ndryshuar rrjedhën e dinamikës së sigurisë rajonale”, thotë për Zërin e Amerikës eksperti Norman Roule.

“Përshkallëzimi i dhunës është shumë i rrezikshëm. Shumë prej nesh që e kemi parë me habi luftën e Gazës gjatë 6 muajve të fundit, jemi të shqetësuar se ky lloj përshkallëzimi mund të sillte një konflikt më të gjerë, nëse situata në Gaza nuk zgjidhet shpejt”, thotë për Zërin e Amerikës Barbara Slavin, eksperte pranë qendrës “Stimson” .

Izraeli ndër vite ka krijuar me ndihmën e Shteteve të Bashkuara një sistem të mbrojtjes ajrore, i aftë të përballojë një sërë kërcënimesh, duke përfshirë raketa me rreze të gjatë, dronë apo raketa me rreze të shkurtër veprimi.

Ky sistem, së bashku me avionët amerikanë, britanike dhe të aleatëve të tjerë bënë që Izraeli të përballonte me sukses sulmin masiv iranian, ndërkohë që ushtria është në luftë me grupin militant Hamas në Gazë dhe Hezbollahun në Liban. Si Hamasi ashtu edhe Hezbollahu mbështeten nga Irani.

“Teknologjia iraniane nuk arriti të depërtojë përtej mbrojtjes ajrore perëndimore. Po ashtu ushtria iraniane ishte në gjendje të demonstronte se ishte e gatshme të godiste Izraelin. Pavarësisht reputacionit ushtarak të Izraelit dhe pavarësisht mbështetjes së Izraelit nga Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar. Por është e pamundur të thuhet sonte se Irani do të largohet nga ky sulm me ndjenjën se ka frenuar Izraelin apo Shtetet e Bashkuara”, thotë eksperti Norman Roule për Zërin e Amerikës.

Gjenerali Mohammad Hossein Bagheri, shefi i Shtabit të Forcave të armatosura iraniane, tha se operacioni kishte përfunduar, njoftoi agjencia shtetërore e lajmeve IRNA.

“Ne nuk kemi ndërmend të vazhdojmë operacionin kundër Izraelit”, citohet të ketë thënë ai.

Presidenti i Iranit, Ebrahim Raisi, pretendoi se Irani i kishte dhënë një mësim Izraelit dhe paralajmëroi se “çdo aventurë e re kundër interesave të kombit iranian do të përballej me një përgjigje më të rëndë dhe pa keqardhje nga Republika Islamike e Iranit”./voa

Irani ka lëshuar më shumë se 300 raketa dhe dronë drejt Izraelit, duke shënuar herën e parë që Teherani ka nisur sulm prej territorit të vet kundër armikut të tij të përbetuar.

Mirëpo, sulmet e pashembullta të orëve të vona të 13 prillit kanë shkaktuar dëme të kufizuara.

Sulmi ka qenë hakmarrje për sulmet e supozuara izraelite në konsullatën iraniane në Damask të Sirisë, më 1 prill, që kanë lënë të vdekur shtatë komandantë iranianë, përfshirë dy gjeneralë.

Përgjigja e Teheranit besohet se ka pasur synim edhe prezantimin e forcës.

Mirëpo, vëzhguesit kanë thënë se incidenti ka nxjerr në pah kufizimet e Iranit.

Irani e ka konsideruar përgjigjen si detyrim, kanë thënë ekspertët, mirëpo ka qenë i kujdesshëm që me veprimet e veta të mos nxisë një luftë të plotë me Izraelin, skenar që do të mund t’i përfshinte Shtetet e Bashkuara dhe do ta rrezikonte mbijetesën e regjimit të klerikëve iranianë.

“Republika Islamike ndoshta beson se e ka përshkallëzuar situatën – duke shënjestruar direkt territorin e kundërshtuarit – për të arritur te shtensionimi”, ka thënë Farzan Sabet, hulumtues i lartë në Institutin e Gjenevës.

Në të kaluarën, Irani e ka marrë përgjegjësinë vetëm pas kryerjes së sulmeve.

Megjithatë, këtë herë e ka bërë të ditur nisjen e operacionit “Premtimi i Sinqertë” – vetëm pak pas nisjes së dronëve dhe pak orë para se ata të arrinin në Izrael.

“Çështja mund të konsiderohet e mbyllur”, ka thënë misioni i Iranit në Kombet e Bashkuara, përmes një postimi në X, të njohur më parë si Twitter, edhe para se vala e parë e dronëve të arrinte në Izrael.

Prapëseprapë, sulmi është konsideruar më i madh sesa që e kanë pritur shumë vëzhgues.

“Nuk ka qenë sulm simbolik dhe mendoj se në fund të ditës ka shërbyer për qëllimin që ka pasur: masë parandalimi ndaj Izraelit”, ka thënë Raz Zimmt, hulumtues i lartë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare, me seli në Izrael.

Irani ka dashur të minimizojë dëmet dhe të zvogëlojë mundësitë për hakmarrje izraelite, kanë thënë ekspertët.

Mirëpo Teherani mund t’i ketë bërë keq kalkulimet, ka thënë Zimmt, sipas të cilit, Izraeli do ta ketë ndjesinë e njëjtë për t’u përgjigjur.

“Pyetja është se çfarë saktësisht mund të bëjë Izraeli për t’u përgjigjur pa rrezikuar një përshkallëzim të mëtejmë”, ka thënë ai.

Më shumë se çdo gjë, shkalla e sulmit ka qenë për audiencën e brendshme të Iranit.

Televizioni shtetëror iranian IRINN ka transmetuar pamje të njerëzve të mbledhur nëpër shumë qytete duke festuar.

Ky kanal ka transmetuar edhe pamje të paverifikuara në rrjete sociale që kinse tregonin rezultatet e sulmeve iraniane në Izrael.

Të paktën njëra prej videove ka qenë me pamje të vjetra të zjarreve pyjore në Amerikën e Jugut./REL

Irani i ka lajmëruar vendet fqinje për sulmet hakmarrëse kundër Izraelit 72 orë përpara, ka thënë ministri i Jashtëm iranian, Hossein Amirabdollahian.

“Rreth 72 orë para nisjes së operacioneve tona, ne i kemi informuar miqtë dhe fqinjët në rajon që përgjigjja e Iranit kundër Izraelit është e qartë, legjitime dhe e pakthyeshme”, ka thënë ai.

Ai ka thënë, po ashtu, se Irani i ka informuar Shtetet e Bashkuara se sulmet e tij kundër Izraelit do të jenë të “kufizuara” dhe për vetëmbrojtje, gjatë një takimi me ambasadorë të jashtëm.

Izraeli dhe aleatët e tij i kanë rrëzuar pjesën më të madhe të rreth 300 dronëve dhe raketave të nisura përgjatë natës prej Iranit.

Shpërthime të mëdha janë dëgjuar në orët e para të mëngjesit të së dielës në Izrael, teksa sistemi ajror izraelit i ka rrëzuar raketat dhe dronët në ardhje.

Ushtria amerikane dhe ajo britanike është thënë të kenë ndaluar një numër të madh të raketave dhe dronëve ende pa arritur në Izrael.

Autoritetet izraelite kanë raportuar vetëm për dëme të lehta në një instalim ushtarak dhe kanë thënë se një vajzë shtatëvjeçare është plagosur rëndë, pasi pjesa më e madhe e raketave janë rrëzuar pa arritur në tokë.

Irani ka thënë se sulmet janë kundërpërgjigje të një sulmi të kryer në konsullatën iraniane në Siri, më 1 prill, si pasojë e të cilit janë vrarë disa iranianë, përfshirë figura të rëndësishme ushtarake.

Izraeli as nuk e ka pohuar, as nuk e ka mohuar kryerjen e sulmit.

Presidenti iranian, Ebrahim Raisi, e ka paralajmëruar Izraelin kundër ndonjë “sjelljeje të pamatur”, pas sulmit, duke thënë se përgjigja pasuese e Teheranit do të jetë “edhe më e fuqishme”.

Ushtria iraniane ka pretenduar se sulmet e saj i kanë arritur të gjitha objektivat dhe se operacioni është kryer me sukses.

Qeveritë perëndimore dhe të tjera kanë bërë thirrje për përmbajtje./REL

Presidenti amerikan, Joe Biden nuk beson se sulmi i Iranit ndaj Izraelit duhet të përshkallëzohet në një luftë më të gjerë, sipas Këshillit të Sigurisë Kombëtare.

Duke folur në programin Meet the Press të ABC-së, John Kirby, zëdhënësi i këshillit, u pyet nëse përshkallëzimi i mëtejshëm ishte i mundshëm.

“Presidenti nuk beson se duhet të lëvizë në atë drejtim”, tha Kirby, duke shtuar se Biden po punonte në “anën diplomatike” duke thirrur një takim të G7 më vonë sot, raporton BBC.

“Ajo që Izraeli demonstroi mbrëmë ishte një aftësi e jashtëzakonshme për të mbrojtur veten – vetëm se epërsia e tyre ushtarake ishte mjaft e jashtëzakonshme dje.

“Ka kaluar shumë pak dhe dëmi ishte jashtëzakonisht i lehtë”, shtoi ai.

“Presidenti e ka thënë të qartë se nuk duam që kjo të përshkallëzohet. Orët dhe ditët në vijim do të na tregojnë shumë.”

Presidenti iranian Ebrahim Raisi tha se çdo "agresion i ri kundër interesave të kombit iranian do të përballet me një përgjigje më të rëndë dhe të penduar", sipas kanalit shtetëror të lajmeve të Iranit IRIB, raporton CNN.

Ministri i Jashtëm i vendit bëri komente të ngjashme në një postim në X, duke thënë se Irani nuk ka ndërmend të "vazhdojë operacionet mbrojtëse, por nëse është e nevojshme, ai nuk do të hezitojë të mbrojë interesat e tij legjitime kundër çdo agresioni të ri".

"Ushtrimi i të drejtës së mbrojtjes legjitime tregon qasjen e përgjegjshme të Iranit ndaj paqes dhe sigurisë rajonale dhe ndërkombëtare," shtoi ai, transmeton "Bota sot".

Irani ka vazhduar kërcënimet e tij pasi nisi një sulm të paprecedentë gjatë natës ndaj Izraelit të shtunën.

Udhëheqësi i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit ka paralajmëruar se një "ekuacion i ri" u krijua pas sulmit të tij ndaj Izraelit dhe se tani do të përgjigjet drejtpërdrejt sa herë që Izraeli sulmon interesat, pasuritë ose njerëzit e tij.

Shefi i shtabit të Iranit ka kërcënuar gjithashtu SHBA-në dhe Izraelin kundër çdo sulmi të ardhshëm. Mohammad Bagheri, shefi i Shtabit të Forcave të Armatosura të Iranit, tha se Irani i dërgoi një mesazh SHBA-së përmes ambasadës zvicerane duke paralajmëruar Uashingtonin nëse bashkëpunon me Izraelin në veprimet e tyre të ardhshme të mundshme, bazat amerikane "nuk do të kenë asnjë siguri" dhe do të " trajtohen."

Në dekadat e antagonizmit midis Izraelit dhe Iranit, nuk ka pasur kurrë një sulm nga Irani brenda Izraelit. Kjo kalon një prag. Ajo që do të ndodhë më pas varet nëse Izraeli do të dëgjojë Shtetet e Bashkuara dhe nuk do të përshkallëzojë ciklin e hakmarrjes.

Vala masive e dronit dhe raketave të Iranit u kap 99% dhe Izraeli tha se dëmet ishin të kufizuara. I shkaktuar nga sulmi i Izraelit i 1 prillit në konsullatën iraniane në Siri, breshëria e çon rajonin në një "valë tjetër". Ne ende nuk e dimë saktësisht pse Izraeli kreu sulmin në Siri, por analistët thonë se Irani u detyrua të përgjigjet për konsumin e tij të brendshëm dhe për të demonstruar forcë në rajon. Nga ana e saj, ajo thotë se çështja tani është përfunduar.

Presidenti Joe Biden tha se SHBA nuk do të bashkohet me asnjë ofensivë izraelite kundër Iranit. Pyetja e vërtetë është nëse kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu do t'i dëgjojë paralajmërimet e mbështetësit të tij më të madh.

Ish-kryeministri izraelit Ehud Barak tha për CNN se Izraeli e kishte fituar këtë raund dhe Netanyahu duhet të mendojë përpara çdo veprimi të mëtejshëm, duke paralajmëruar se Izraeli është ende i ngecur në Gaza, pengjet mbeten rob dhe kufiri Liban-Izrael është shumë i paqëndrueshëm. Ndërkohë, pavarësisht Përshkallëzimi aktual midis Izraelit dhe inteligjencës amerikane thotë se nuk ka asnjë provë që Irani kishte planifikuar ose vepruar në sulmet e Hamasit të 7 tetorit, transmeton "Bota sot".

Kryeministri britanik Rishi Sunak dënoi sulmin e Iranit ndaj Izraelit mbrëmë dhe konfirmoi se avionët e Mbretërisë së Bashkuar rrëzuan një numër të dronëve sulmues iranianë.

Mbretëria e Bashkuar mori pjesë në një "përpjekje të koordinuar ndërkombëtare" për të kapur raketat dhe dronët e lëshuar nga Irani, tha ai, raporton BBC, transmeton "Bota sot".

"RAF dërgoi avionë shtesë në rajon," shton ai.

Sunak thotë se sulmi i Iranit ishte një "përshkallëzim i rrezikshëm dhe i panevojshëm, të cilin unë e kam dënuar me termat më të ashpër".

Izraeli, me ndihmën e Shteteve të Bashkuara, ishte i përgatitur mirë për sulmin e Iranit.

Ishte telegrafuar paraprakisht. Por më e rëndësishmja, si Izraeli ashtu edhe Shtetet e Bashkuara kishin sisteme të sofistikuara të mbrojtjes ajrore tashmë të vendosura, raporton BBC, transmeton "Bota sot".

Izraeli ka pasur shumë përvojë në rrëzimin e sulmeve të njëkohshme me raketa nga Hamas nga Gaza për shumë vite.

Izraeli ka mbrojtje të sofistikuara ajrore, duke përfshirë sistemin e tij Iron Dome, sistemin e mbrojtjes ajrore David's Sling dhe Arrow - të cilat të gjitha janë përdorur për të hequr raketat e Hamasit.

SHBA-ja është përballur gjithashtu me kërcënime të ngjashme në Detin e Kuq – duke rrëzuar dronët, raketat e lundrimit dhe raketat balistike të lëshuara nga Huthi të mbështetur nga Irani në Jemen.

Avionët amerikanë në USS Dwight D Eisenhower kanë qenë gjithashtu të përfshirë në shkatërrimin e dronëve Houthi nga ajri, ndërsa grupi i sulmit transportues të grupit të sulmit të raketave të drejtuara me raketa Arleigh Burke kanë kapur me sukses dronët dhe raketat në baza të rregullta gjatë katër muajve të fundit.

Me fjalë të tjera, si Izraeli ashtu edhe SHBA-ja e dinin tashmë se kishin aftësitë ushtarake për të kapur me sukses armët iraniane.

Hamasi ka mbrojtur sulmin e Iranit ndaj Izraelit.

Grupi e quajti gjuajtjen e qindra raketave dhe dronëve nga Irani brenda natës një “të drejtë natyrore dhe një përgjigje të merituar”, raporton SkyNews.

Veprimi ushtarak i Iranit erdhi pas një sulmi të dyshuar ajror izraelit në kompleksin e ambasadës së tij në Damask më 1 prill që vrau oficerë të Korpusit elitë të Gardës Revolucionare Islamike.

“Ne në Hamas e konsiderojmë operacionin ushtarak të kryer nga Republika Islamike e Iranit si një të drejtë natyrore dhe një përgjigje të merituar për krimin e shënjestrimin e konsullatës iraniane në Damask dhe vrasjen e disa liderëve të Gardës Revolucionare”, tha Hamasi në deklaratë.

Ambasada e ShBA-së në Jerusalem thotë se “kërcënimi i breshërisë së dronëve dhe raketave është zvogëluar” dhe se streha e vendosur për punonjësit e qeverisë amerikane dhe anëtarët e familjeve të tyre është hequr.

“Megjithatë, kufizimet e mëparshme të udhëtimit për punonjësit e qeverisë amerikane dhe anëtarët e familjeve të tyre mbeten në fuqi. Udhëtimi personal është i kufizuar në udhëtimet brenda dhe midis Tel Avivit (përfshirë Herzliya, Netanya dhe Even Yehuda), Jerusalemit dhe Be’er Sheva", thuhet në një deklaratë, raporton The Guardian.

“Ambasada amerikane do të vazhdojë të monitorojë nga afër mjedisin e sigurisë.

Shkollat ​​në të gjithë Izraelin mbeten të mbyllura sot, 14 Prill. Shumë fluturime janë anuluar ose vonuar, dhe udhëtarët inkurajohen të kontrollojnë me kompaninë ajrore për statusin e fluturimit të tyre. Vendkalimet kufitare tokësore, duke përfshirë kalimin e urës Allenby, janë të hapura”.