LIVE: Dalin pamjet/ Me këtë raketë monstruoze Irani sulmoi Izraelin, u tërhoq nga Deti i Vdekur - Netanyahu po i “ikë” Sunak!

Kryeministri Benjamin Netanyahu thuhet se po i shmanget një telefonate nga kryeministri britanik Rishi Sunak, i cili duhej të fliste dje me liderin izraelit, pretendon transmetuesi publik Kan në një raport pa burim.

Zyra e Kryeministrit thotë se raporti nuk është i vërtetë, por nuk do të thotë nëse dy liderët kanë folur ende.

Sunak i tha Dhomës së Komunave dje se ai "do të fliste së shpejti me kryeministrin Netanyahu për të shprehur solidaritetin tonë me Izraelin... dhe për të diskutuar se si mund të parandalojmë përshkallëzimin e mëtejshëm", pas bombardimeve masive ajrore iraniane të Izraelit herët të dielën, por thirrja nuk ka ndodhur ende.

Sky News i Mbretërisë së Bashkuar gjithashtu raportoi më herët sot se Sunak ishte vendosur të fliste me Netanyahun më vonë sot.

Kabineti izraelit i luftës po shqyrton aktualisht se si do t'i përgjigjet sulmit, me shumë vende, duke përfshirë ata që ndihmuan në pengimin e sulmit - Mbretëria e Bashkuar mes tyre - duke bërë thirrje që Jerusalemi të tregojë përmbajtje dhe të shmangë përshkallëzimin e mëtejshëm të situatës. Forcat Ajrore Mbretërore të Britanisë ishin një nga disa forcat ajrore të huaja që morën pjesë në rrëzimin e dronëve iranianë gjatë breshërisë së madhe të së shtunës mbrëma.

Dje, Kan raportoi se PMO kishte refuzuar të planifikonte telefonatat e disa liderëve të huaj me Netanyahun që nga e diela.

Në rrjetet sociale po qarkullon një video, e cila pretendohet se është filmuar diku në brigjet e Detit të Vdekur.

Aty shihet një pjesë e një rakete balistike që dyshohet se është përdorur në sulmin iranian ndaj Izraelit.

Ajo që të bën përshtypje është përmasat e mëdha të pjesës së raketës që siç shihet në video është dashur të nxirret nga deti nga një kamionçinë, raporton skynews.

Burime mediatike iraniane pohojnë se raketa që ra në Detin e Vdekur është një raketë balistike iraniane e tipit “Emad”.

Gama e saj është 1700 km. Ai mbart një kokë 750 kg, dhe diapazoni i saktësisë së tij është 50 metra.

Siç shihet edhe në video, koka balistike mungon. 

Izraeli bëri thirrje të martën për sanksione të reja kundër Iranit si pjesë e përgjigjes ndaj një sulmi të pashembullt ajror që Teherani dhe disa prej aleatëve të tij ndërmorën ndaj shtetit hebre.

Ministri i Jashtëm izraelit Israel Katz, shkruante në mediat sociale se ai kishte kontaktuar më shumë se 30 vende për të nxitur sanksione kundër programit të raketave të Iranit, si dhe për shpalljen e Korpusit të Gardës Revolucionare të Iranit, një organizatë terroriste. Shtetet e Bashkuara janë në mesin e atyre vendeve që e kanë shpallur këtë të fundit një grup terrorist.

Që prej muajit tetor dhe me skadimin e sanksioneve të OKB-së, Uashingtoni ka vendosur disa raunde sanksionesh ndaj programit të raketave balistike iraniane.

Izraeli ndërkaq duket i vendosur për një kundërpërgjigje ushtarake ndaj sulmit Iranian të së shtunën, pavarësisht thirrjeve të udhëheqësve botërorë për shtensionim të situatës.

Sipas një zyrtari Kabineti i Luftës është mbledhur sot (e martë) për herë të tretë brenda tre ditësh, për të vendosur mbi një përgjigje ndaj sulmit.

Të hënën zyrtarët ushtarakë izraelitë thanë se Teherani duhet të paguajë një çmim për sulmin me rreth 350 raketa e dronë të së shtunës, shumë prej të cilave të lëshuar nga toka iraniane.

"Irani do të përballet me pasoja për veprimet e tij", tha shefi ushtarak izraelit, general lejtënant Herzi Halevi, duke folur nga baza ajrore Nevatim në jug të vendit.

Udhëheqësit ushtarakë izraelitë nuk kanë dhënë hollësi rreth përgjigjes ndaj sulmit Iranian, por zëdhënësi i Forcave të Mbrojtjes, Admirali Daniel Hagari tha se përgjigja do të vijë atëherë kur ta vendosë Izraeli.

Retorika e ashpër izraelite vjen edhe pse mbështetësi i tij më i zjarrtë, Shtetet e Bashkuara, i ka kërkuar të tregohet i përmbajtur, duke argumentuar se dështimi i sulmit ishte në vetvete një fitore e madhe.

"Është shumë e qartë se Irani lëshoi mbi 300 dronë e raketa dhe 99% e tyre u rrëzuan", tha sekretari i shtypit i Pentagonit, gjeneral major Pat Ryder.

Zëdhënësi i Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë John Kirby u tha të hënën gazetarëve se “Izraeli sot është në një pozicion strategjik shumë më të fortë se sa ishte vetëm disa ditë më parë”.

Britania, Franca, Jordania dhe Arabia Saudite iu bashkuan Shteteve të Bashkuara dhe Izraelin, për të rrëzuar raketat dhe dronët iranianë.

"Programi i raketave me të cilin Irani është mburrur, e që e ka përdorur për të kërcënuar Izraelin dhe rajonin, tregoi se ishte shumë më pak efektiv", tha zoti Kirby.

Të hënën në mbrëmje Pentagoni njoftoi për një bisedë mes Sekretarit amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin dhe me Ministrin izraelit të Mbrojtjes Yoav Gallant. Gjatë bisedës zoti Austin "ripërsëriti mbështetjen e palëkundur të SHBA-ve për mbrojtjen e Izraelit si dhe ripohoi qëllimin strategjik të Uashingtonit për stabilitet rajonal".

Zyrtarë të lartë amerikanë kanë thënë se gjatë sulmit Iranian ndaj Izraelit, i pari i nisur ndonjëherë nga toka iraniane, ishin përdorur më shumë se 110 raketa balistike, 30 raketa kruz dhe më shumë se 150 dronë. Sipas tyre në sulm ishin përfshirë edhe forcat iraniane në Irak, Siri dhe Jemen.

Irani, i cili e cilësoi sulmin e së shtunës si një sukses, tha se ishte një përgjigje ndaj një sulmi të dyshuar ajror izraelit, në kompleksin e ambasadës iraniane në Siri, më 1 prill gjatë të cilit, u vranë shtatë oficerë të Gardës Revolucionare iraniane, mes tyre dy komandantë të lartë.

Disa zyrtarë nga Turqia, Jordania dhe Iraku thanë të dielën se Irani paralajmëroi për sulmin, për të shmangur një numër të madh viktimash dhe për të parandaluar përshkallëzimin e mëtejshëm të tensioneve.

Por zëdhënësi i ministrisë së jashtme të Iranit hodhi poshtë këto pretendime gjatë një konference shtypi në Teheran të hënën kur tha se: "nuk kishte asnjë marrëveshje të paracaktuar mes nesh (Iranit) e ndonjë pale tjetër".

Zyrtarët amerikanë hodhën poshtë njoftimet se sulmi nga Teherani kishte për qëllim të ishte simbolik./VOA

Një zyrtar i lartë ushtarak izraelit shprehu mirënjohjen ndaj homologut të tij britanik për “përpjekjet e tyre të përbashkëta mbrojtëse” në zmbrapsjen e dronëve iranianë të gjuajtur në Izrael të dielën.

Shefi i Shtabit të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit (IDF) gjenerallejtnant Herzi Halevi përcolli “vlerësimin e tij të thellë për forcat britanike për bashkëpunimin dhe operacionin e tyre me cilësi të lartë”, sipas një deklarate të IDF.

Kryeministri britanik, Rishi Sunak, ka qenë nën presion të shtuar të brendshëm për të zbutur mbështetjen e tij ndaj fushatës ushtarake të Izraelit në Gaza dhe për të ndaluar shitjen e armëve ndaj shtetit, ndërsa numri i palestinezëve të vrarë nga sulmet izraelite është në spirale.

Thirrjet që Sunak të ndalonte furnizimin e Izraelit me armë u rritën pasi një sulm ajror izraelit më 1 prill vrau shtatë anëtarë të stafit të organizatës së ndihmës World Central Kitchen, tre prej të cilëve ishin shtetas britanikë, shkruan BBC.

Ish-këshilltari për siguri kombëtare të Shteteve të Bashkuara, John Bolton, tha se Izraeli ka të drejtë t’i kundërpërgjigjet Iranit për shkak të sulmit që Teherani kreu gjatë fundjavës, përfshirë edhe shkatërrimin e programit të tij bërthamor, duke shtuar se ai qëndron pas deklaratës së tij se “është e turpshme” që presidenti amerikan, Joe Biden, i bëri thirrje Izraelit që të mos përgjigjet.

Gjatë një interviste për Radion Evropa e Lirë, Bolton tha se nëse Irani do të shënjestronte SHBA-në duke përdorur qindra raketa balistike, raketa lundruese dhe dronë, siç bëri më 13 prill kundër Izraelit, Uashingtoni do të kundërpërgjigjej minimalisht duke ia shkatërruar bazat dhe ndërtesat nga të cilat u nisën sulmet.

“Jam i bindur që nëse SHBA-ja do të përballej me një sulm të tillë, nuk kam asnjë dyshim se çfarë do të bënim. Pse duhet t’ia mohojmë të drejtën izraelitëve... të veprojnë në mënyrën e njëjtë siç do të vepronim ne?”.

Bolton foli me REL-in nga Uashingtoni në kohën kur Izraeli po mendon se si t’i përgjigjet sulmit të Iranit. Teherani tha se e kreu sulmin në kundërpërgjigje të një sulmi të dyshuar ajror në ndërtesën e Ambasadës iraniane në Damask të Sirisë muajin e kaluar, ku u vranë dy gjeneralë. Pothuajse të gjitha raketat dhe dronët u rrëzuan nga sistemet ajrore izraelite apo u penguan nga forcat amerikane, franceze, britanike dhe jordaneze.

Biden ka thënë se ai dëshiron që të parandalojë zgjerimin e konfliktit në Lindjen e Mesme dhe ka bërë thirrje për kujdes, duke i thënë Izraelit që të “mendoj me kujdes dhe në mënyrë strategjike” para se t’i përgjigjet Iranit, që do të mund të çonte në një konflikt më të gjerë.

Por, Bolton tha se për shkak se Izraeli mund të mos jetë i sigurt që raketat e ardhshme balistike të lëshuara nga Irani nuk do të përmbajnë koka bërthamore, është në interesat afatgjatë të Izraelit që të shqyrtojë mundësinë e një reagimi për të shkatërruar programin bërthamor të Iranit. Dhe nëse Izraeli do të vendosë të veprojë kështu, SHBA-ja duhet ta mbështesë, tha ai.

Sulmi i 13 prillit ka rritur frikën për një përshkallëzim tjetër të madh të luftimeve në Lindjen e Mesme dhe rreziqet janë të larta për shkak se “ne jemi në territor të paeksploruar”, tha Michael Horowitz, kreu i inteligjencës në kompaninë konsulente, Le Beck, me seli në Bahrejn.

Një luftë në shkallë të plotë është skenari më i keq që mund të shkaktohet nga një sulm izraelit ndaj ndërtesave bërthamore në Iran, tha Horowitz, gjatë një interviste dhënë për REL-in më 15 prill.

“Nëse ne arrijmë në këtë pikë, mund të shohim javë të tëra sulmesh izraelite në Iran, angazhim në shkallë të plotë të Hezbollahut në një sulm ndaj Izraelit, dhe një pushtim tokësor izraelit në Liban si dhe mund të shohim një përpjekje iraniane për të mbyllur Gjirin Persik”, tha Horowitz.

Tani, rajoni është “më afër një skenari të tillë se kurrë më parë” edhe nëse nuk ka ndonjë shkaktar specifik, një cikël i sulmeve midis Iranit dhe Izraelit “mund të na çojë në atë skenar, nëse palët e jashtme nuk veprojnë, siç kanë bërë deri më tani, për të ulur tensionet”.

Bolton ka shkruar librin me titullin “Dorëzimi nuk është opsion: Mbrojtja e Amerikës në Kombet e Bashkuara”, pasi përfundoi mandatin si ambasador i SHBA-së në OKB nga gushti i vitit 2005 deri në dhjetor të vitit 2006. Si nënsekretar i Shtetit për kontrollin e armëve dhe sigurinë ndërkombëtare nga viti 2001 deri më 2005, ai kishte avokuar për masa më të ashpra kundër programeve bërthamore të Iranit dhe Koresë së Veriut.

Në intervistën për REL-in, Bolton tha se Izraeli veçse është i përfshirë në luftë në Gazë kundër Hamasit – grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – dhe është sulmuar në veri nga Hezbollahu.

Për më tepër, tha ai, rebelët Huthi në Jemen, të mbështetur nga Irani, kanë sulmuar anijet ndërkombëtare në Detin e Kuq, dhe ka pasur sulme të grupeve të lidhura me Iranin në Siri dhe Irak.

Bolton akuzoi administratën Biden se po refuzon ta shohë konfliktin në Lindjen e Mesme në një kuptim strategjik. Ai po ashtu tha se të gjitha grupet terroriste që operojnë në rajon janë të armatosura, të pajisura, të trajnuara dhe të financuara nga Irani, prandaj, sipas tij, një përgjigje e fuqishme është e justifikueshme.

“Irani është mjeshtër i marionetave. Kjo është një luftë e gjerë, në të cilën veçse jemi”, tha ai për REL-in. “Këto nuk janë beteja të ndara midis Izraelit dhe Hamasit në Gazë, apo rebelëve Huthi që tentojnë të mbyllin Detin e Kuq dhe Kanalin e Suezit për anijet tregtare ndërkombëtare. E gjithë kjo kontrollohet nga Irani”, shtoi ai.

Ai mbrojti kritikat e tij ndaj Bidenit, që tha se reagimi i tij ishte “i turpshëm”, duke theksuar se një luftë më e gjerë që administrata amerikane dhe të tjerët druajnë ka nisur më 7 tetor, në ditën kur Hamasi sulmoi Izraelin, duke rrëmbyer afër 250 pengje e duke vrarë afër 1.200 të tjerë. Më shumë se 100 pengje ende po mbahen nga radikalët palestinezë.

Bolton, i cili për 17 muaj ishte këshilltar i ish-presidentit Donald Trump, tha se ai nuk mund të parashikojë se si mund të dukej një përgjigje e Izraelit, por tha se kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, e di kërcënimin bërthamor të Iranit “më mirë se kushdo tjetër në Izrael, të jem i sinqertë, edhe në SHBA”.

Nëse do të detyrohej të parashikonte, ai tha se përgjigja mund të jetë “e nivelit të ulët” dhe mund të ndodhë brenda ditësh.

Bolton ishte këshilltari i tretë i Trumpit për siguri kombëtare, të cilit iu kërkua dorëheqja në shtator të vitit 2019 pas muajsh të mendimeve ndryshe lidhur me drejtimin e politikës së jashtme amerikane dhe të sigurisë kombëtare.

Një vit më vonë, Bolton shkroi një libër lidhur me mandatin e tij në Shtëpinë e Bardhë. Publikimi i librit “Dhoma ku ndodhi: Memoari i Shtëpisë së Bardhë” zemëroi Trumpin, pasi në të ai u portretizua si person injorant sa i përket fakteve themelore të gjeopolitikës. Shtëpia e Bardhë kishte tentuar të ndalte publikimin e librit, por një gjykatës kishte refuzuar këtë kërkesë. Trump kishte reaguar pas publikimit të librit, duke e quajtur Boltonin “të paaftë” dhe “një budalla të mërzitshëm”./REL

Presidenti Ebrahim Raisi ka paralajmëruar se “veprimi më i vogël kundër interesave të Iranit” do të përballet me një përgjigje “të ashpër, të gjerë dhe të dhimbshme”.

Në një telefonatë me emirin e Katarit Tamim bin Hamad Al Thani të hënën, presidenti tha se sulmi i Iranit ndaj Izraelit këtë fundjavë ishte një akt “mbrojtjeje legjitime”.

“Siç e kemi njoftuar zyrtarisht operacioni u krye me sukses me synimin për të ndëshkuar agresorin.

Tani ne deklarojmë me vendosmëri se veprimi më i vogël kundër interesave të Iranit patjetër do të përballet me një përgjigje të ashpër, të gjerë dhe të dhimbshme kundër të gjithë autorëve të tij”, tha Raisi.

Izraeli nga ana tjetër është  zotuar  të përgjigjet dhe po peshon opsionet e tij për ta bërë këtë.

Ndërsa qeveria izraelite është duke shqyrtuar ende mundësinë për t’ju përgjigjur sulmit me 300 dronë të Iranit, Shtetet e Bashkuara vijojnë t’ju bëjnë thirrje aleatëve izraelitë për vetëpërmbajtje.

Vetë presidenti Biden ia bëri të qartë një ditë më parë kryeministrit izraelit Benjamn Netanyahu se Shtetet e Bashkuara nuk do jenë pjesë e hakmarrjes së tyre, në rast se vendosin të kundërsulmojnë Iranin.

“Ne nuk duam përshkallëzim, por do të vazhdojmë të mbështesin mbrojtjen e Izraelit dhe do të vazhdojmë të mbrojmë personelin tonë në rajon”, tha Sekretari Amerikan i Shtetit, Antony Blinken në nisje të një takimi me zëvendës kryeministrin e Irakut Mohammed Ali Tamim.

Thirrjeve për të shmangur përshkallëzimin e situatës iu bashkua edhe presidenti francez Emmanuel Macron, si dhe kancelari gjerman Olaf Scholz.

Megjithatë vetë Izraeli i ka qëndruar deklaratave se do t’i përgjigjet sulmit që Irani e kreu kundër tij me dronë dhe raketa në fundjavë.

Deklarata u bë nga shefi i ushtrisë izraelite, Herzi Halevi, ndnëse nuk tregoi formën me të cilën do ti përgjigjen. Halevi tha se Izraeli është duke shqyrtuar hapat që do t’i ndërmarrë.

Sulmi i së shtunës ishte sulmi i parë i drejtpërdrejtë që Irani e kreu kundër Izraelit, pavarësisht armiqësisë së moçme mes këtyre dy vendeve prej Revolucionit Islamik në Iran më 1979.

Ky sulm ndodhi pasi javë më parë një sulm i dyshuar izraelit i vrau dy gjeneralë iranianë në ndërtesën e konsullatës iraniane në Siri.

Ushtria izraelite thotë se 99 për qind të dronëve dhe raketave të shkrepura nga Irani i shkatërroi me ndihmën e vendeve të tjera, përfshirë të Shteteve të Bashkuara, Britanisë së Madhe dhe Francës.

Ministri i Jashtëm izraelit, Israel Katz ka thënë se ai po udhëheq një “ofensivë diplomatike” kundër Iranit.

Katz tha se masa vjen “së bashku me përgjigjen ushtarake”, shkruan Sky News.

Ministri u dërgoi letra 32 vendeve dhe foli me dhjetëra ministra të jashtëm për të kërkuar sanksione ndaj “projektit raketor” të Iranit.

“Qëllimi ishte të frenojë dhe dobësojë Iranin. Irani duhet të ndalet tani, para se të jetë tepër vonë”, ka thënë ai.

U deshën më pak se 48 orë për kabinetin e luftës të Izraelit, i cili u mblodh dje pasdite nën kryeministrin Benjamin Netanyahu, për të vendosur nëse do t’i përgjigjej Iranit për sulmin e tij të parë të drejtpërdrejtë ndaj shtetit hebre.

Forcat ajrore izraelite janë plotësisht të përgatitura, por si, ku dhe kur do të ndodhë ky sulm, mbetet sekret, pasi Izraeli nuk është i përgatitur të bëjë siç bëri Irani, i cili njoftoi Arabinë Saudite, Irakun dhe Jordaninë dy 24 orë përpara lëshimit të raketave dhe dronëve.

Netanyahu thuhet se tha në një takim privat me ministrat e partisë së tij Likud se Izraeli duhet të reagojë me mençuri ndaj sulmit të Iranit. Kryeministri izraelit tha, sipas Kan, se “ne duhet të reagojmë me mençuri, jo instinktivisht” dhe se Irani “duhet të presë me nervozizëm pa e ditur se kur mund të vijë sulmi, ashtu siç ndodhi në Izrael” duke iu referuar ankthit të qytetarëve izraelitë në natën e së shtunës deri të dielën në pritje të breshërisë së raketave dhe dronëve, të cilat ishin lëshuar disa orë më parë nga Irani.

Izraeli kishte siguruar se do të informonte SHBA paraprakisht për sulmin ndaj Iranit, në mënyrë që forcat amerikane në rajonin më të gjerë të kishin kohë të mjaftueshme për t’u përgatitur për hakmarrjen e Teheranit.

Administrata e Joe Biden e ka bërë të qartë se nuk do të marrë pjesë në një sulm izraelit ndaj Iranit dhe u ka bërë thirrje izraelitëve që të jenë të kënaqur me suksesin e përgjimit të breshërisë iraniane.

“Ne do t’ua lëmë atë në dorë izraelitëve,” tha zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, John Kirby, duke theksuar se SHBA nuk është e përfshirë në procesin e vendimmarrjes së Izraelit.

Aleatët e Izraelit e kanë dënuar ashpër sulmin me dronë dhe raketa të Iranit, por i kërkuan qeverisë së Benjamin Netanyahut të tregojë përmbajtje.

Presidenti francez Emmanuel Macron bëri thirrje dje për qetësi dhe tha se vendi i tij do të bëjë gjithçka që është e mundur për të shmangur një përshkallëzim.

Kryeministri britanik Rishi Sunak tha se vendet e G7-ës po punonin për një paketë masash të koordinuara kundër Iranit.

Ndërsa Italia, e cila aktualisht mban presidencën e grupit G7, tha se ishte e hapur ndaj sanksioneve të reja kundër individëve të përfshirë në veprime kundër Izraelit.

Zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, John Kirby, tha se qëllimi i Iranit ishte të shkaktonte “shkatërrim të rëndësishëm” dhe viktima, duke shtuar se Teherani nuk i dha paralajmërime Shtëpisë së Bardhë në lidhje me kornizën kohore për fillimin e një sulmi, raporton BBC.

Dhe ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock tha se Izraeli “ka fituar në mbrojtje” në grindjen e tij me Iranin dhe nuk duhet të ketë një përshkallëzim në rajon.